erfgoedobject

Het Torenhof met park

bouwkundig / landschappelijk element
ID
7288
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7288

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Het Torenhof
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd cultuurhistorisch landschap Het Torenhof met park
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Het Torenhof: inkom en toren
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Het Torenhof of de Annonentoren is het laatste restant van de oorspronkelijke bebouwing van het Leikwartier. Het vrijstaande complex, een vroeger ‘hof van plaisantie’, is vanaf de Markgravelei bereikbaar via een gekasseide weg. Vandaag maakt Het Torenhof deel uit van het Hof Van Leysen, een openbaar park ontstaan uit de samenvoeging van de vroegere domeinen Leysen en Havenith, waarvan de landhuizen in de jaren 1960 werden gesloopt.

De benaming Annonentoren verwijst naar de Italiaanse familie Annoni, die het hof tijdens de 17de eeuw in bezit had. Tijdens de 19de eeuw werd het pand bewoond door de Théodore Teichmann (Venlo, 1788-Antwerpen, 1867), provinciegouverneur van Antwerpen van 1845 tot 1862, en diens echtgenote Marie Cooppal (Wetteren, 1798-Antwerpen, 1867). Zij waren de grootouders langs moederskant van Marie-Elisabeth Belpaire (Antwerpen, 1853-Antwerpen, 1948), Vlaams schrijfster en voorvechtster voor vrouwenrechten, die hier geboren werd. Aangekocht door de provincie Antwerpen in 1979, werden de vervallen gebouwen in 1982-1984 op de huistoren na gesloopt en vervangen door de nieuwbouw van het Centrum voor Leerlingenbegeleiding, naar ontwerp van architect Paul Van de Poel. De geïntegreerde poort en toren van het vroegere complex ondergingen daarbij een grondige restauratie.

De poort en toren in traditionele bak- en zandsteenstijl klimmen vermoedelijk op tot de 17de eeuw. De zandstenen rondboogpoort heeft een kwarthol profiel, een diamantkopsleutel en dito imposten. Het muurwerk waarin de poort is vervat, wordt afgesloten door een dubbele, overhoekse baksteenfries. De ingebouwde vierkante toren bestaat uit drie geledingen, onderscheiden door waterlijsten. Het baksteenmetselwerk is verwerkt met zandsteen voor de speklagen en hoekkettingen, kordons en kozijnen. De verankerde bovenste geleding wordt geopend door bol- en kruiskozijnen en heeft als bekroning een leien klokvormige torenhelm met een houten dakvenstertje en een smeedijzeren windwijzer.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 18#62264.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Park

Het huidige park gaat terug op enkele tuinen in landschappelijke stijl. Op de historische topografische kaarten van einde 19de eeuw en begin 20ste eeuw zijn dit nog afzonderlijke domeinen, met slingerende paden, vijvers en boom- en struikmassieven. Midden 20ste eeuw wordt het park ingeperkt door de bouw van een schoolcomplex in het zuidwesten van het park. Op dit moment is het een openbaar park en domineren opgaande bomen het park, deels oude bomen van de parkaanleg. Op het digitaal hoogtemodel is de landschappelijke aanleg nog goed afleesbaar. Het park wordt langs de straatzijde gedeeltelijk afgesloten door een haag en is bereikbaar via verschillende ingangen. Een padenpatroon loopt door het oostelijke deel van het park.

  • Atlas Cadastral parcellaire de la Belgique, Philippe-Christian Popp, uitgegeven in 1842-1879, schaal 1:5000.
  • Topografische kaarten van België, Eerste editie, Krijgsdepot, uitgegeven in 1865-1880, schaal 1:20.000.
  • Topografische kaarten van België, Tweede editie, Militair Cartografisch Instituut, uitgegeven in 1880-1884, schaal 1:20.000.
  • Topografische kaarten van België, Herziening derde editie, Militair Cartografisch Instituut, uitgegeven in 1900-1930, schaal 1:20.000.
  • Kaart van België, Militair Cartografisch Instituut, uitgegeven in 1928-1950, schaal 1:20.000.
  • AGIV, Digitaal Hoogtemodel Vlaanderen II, multidirectionele hillshade 0,25m, (geraadpleegd, 11 april 2024).
Auteurs: de Haan, Aukje
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Het Torenhof met park [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7288 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.