erfgoedobject

Tramwachthuis

bouwkundig element
ID
72881
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/72881

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als beschermd monument Tramwachthuis
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Tramwachthuis
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Tramwachthuisje, gebouwd in 1909 ter vervanging van een ouder exemplaar.

In 1885 wordt een stoomtramlijn tussen Middelkerke en Oostende geopend. In 1896 wordt in Antwerpen de "Compagnie du Tramway électrique d'Ostende-Littoral" opgericht, die de exploitatie van de elektrische tramverbinding tussen het Oostendse Zeestation en Middelkerke-Bad zal verzorgen. Een jaar later worden de eerste elektrisch aangedreven trams in Oostende in gebruik genomen, zowel voor de stadstram als voor de kusttram. De stadslijn doet ook het Marie-Joséplein aan, toen nog het Theaterplein genoemd. Er was van bij het begin een tramwachthuisje voorzien op die plaats. In 1909 wordt een nieuw wachthuisje in cottagestijl gebouwd, na sloping van het oude. Gelijkaardige tramwachthuisjes worden in de daarop volgende jaren opgetrokken op het Ernest Feysplein, in Blankenberge aan het station, in Heist, in Knokke-Heist op de Lippenslaan en het Van Bunnenplein in het Zoute. Het wachthuis op het Oostendse Marie-Joséplein is het enige in zijn soort dat nog bewaard is. Eind 20ste eeuw is dit gebouwtje sterk verkommerd, in 1999 wordt het aan een grondige renovatie onderworpen.

Voor het laag rechthoekig gebouwtje wordt gekozen voor een sobere cottagestijl, met witte, geverniste Hasseltse baksteen voor de onderbouw op arduinen plint en houten bovenbouw met overstekende rand op modillons. Deze uitstekende luifel is afgewerkt met sierlijke kanteeltjes en centraal bekroond met een driehoekig fronton waarin de naam van het plein. Het tramwachthuis heeft een drieledige indeling; met links en rechts een lokaaltje respectievelijk als wachtplaats en loket (bij renovatie omgekeerd in functie van de breedte van de voorliggende stoep). Beide lokaaltjes zijn rondom beglaasd, de ramen zijn gevat tussen sierlijke gietijzeren zuiltjes. Tussenin een open gedeelte voor het publiek met een betimmerd plafond, nu met een stenen centrale zitbank ter vervanging van de oorspronkelijke houten bank. Achter de zitbank bevindt zich een trap naar eigentijdse ondergrondse sanitaire voorzieningen.

  • Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg West-Vlaanderen, Cel Monumenten en Landschappen, archiefnummers  DW002344 en W/01945.
  • BEKAERT J., Het Marie-Joséplein, in De Plate, 1993, p. 212-231.
  • LOONTIENS C., Guide du Touriste. Ostende monumentale et pittoresque. Les Monuments et les édifices remarquables, Oostende, s.d., p. 178-184.
  • SMISSAERT E., Het tramwachthuis aan de Marie-Joséplaats, in De Plate, 1998, p. 222-223.
  • LOONTIENS C., Guide du Touriste. Ostende monumentale et pittoresque. Les Monuments et les édifices remarquables, Oostende, s.d., p. 178-184.
  • THEUNINCK J.-M.; VERMAUT C., Oostende stad in zicht. Beelden en verhalen uit een stad aan zee, Oostende, 2001, p. 24-25.
  • VALCKE L., Honderd jaar geleden. Den illetrieke tram, in De Plate, 1997, p. 44.
  • VAN CRAEYNEST R., De stadstram van Oostende, in Brochure Open Monumentendag 1994, Oostende, 1994, p. 38-44.

Bron: CALLAERT G., DELEPIERE A.-M., HOOFT E., KERRINCKX H. & VANNESTE P. met medewerking van SANTY P. & SNAUWAERT L. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostende, Deel IA: Stad Oostende, Straten A-M, Deel IB: Stad Oostende, Straten N-Z en wijken Haven, Hazegras, Opex, Deel II: Deelgemeenten Mariakerke, Raversijde, Stene en Zandvoorde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL6, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Kerrinckx, Hans; Hooft, Elise; Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Tramwachthuis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/72881 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.