Historiek

De neoromaanse pseudo-basiliek, oorspronkelijk een éénbeukige kerk van 1839, zoals aangeduid in de Atlas van de Buurtwegen (1845), vervangt een oudere kerk, die zich op de plaats van het oude kerkhof in de Pastorijstraat bevond (Ferrariskaart, 1771-77). In 1711 en 1763 wordt de slechte toestand van deze kerk reeds vermeld in een visitatieverslag. In 1837 wordt begonnen met de bouw van een nieuwe kerk, op de plaats van de oorspronkelijke kerk, op het oude kerkhof. Bij de bouw worden een aantal elementen van de oude kerk hergebruikt. Tijdens de werken stort de kerk en een gedeelte van de oude kerk in. In 1839 begint men dan met de bouw van een nieuwe kerk op de huidige plaats. De oude kerk wordt tot het koor afgebroken, dat omgevormd wordt tot een Sint-Barbarakapel, de huidige grafkapel Rutten. In 1878 wordt aan de nieuwe kerk een sacristie toegevoegd. De kerk wordt in 1899-1900 door architect J. Tonnaer (Delft/Thorn) grondig gerestaureerd en vergroot door toevoeging van een zijbeuk en een transept, en waarbij het koor vernieuwd wordt; transept, koor, sacristieën doopkapel en traptoren dateren alle van deze bouwcampagne. In 1909 verhoogt dezelfde architect de toren. In 1929 wordt de kerk nogmaals vergroot door K. Gessler (Maaseik).

Beschrijving

De plattegrond beschrijft een tweebeukig schip van vier traveeën met voorstaande toren, transept, koor van een rechte travee met halfronde sluiting, een halfronde kapel tegen de voorzijde van de zijbeuk, een halfronde traptoren rechts van de toren, een halfronde doopkapel tegen de eerste travee aan de westzijde, en een sacristie aan weerszijden tussen koor en transept. Bakstenen gebouw onder zadeldak (leien) op bakstenen plint. Lisenen. Dropmotieven onder de dakrand. Rondboogvensters, behalve aan de sacristieën, die voorzien zijn van rechthoekige vensters.

De toren telde oorspronkelijk twee geledingen, thans drie onder ingesnoerde naaldspits (leien). De plint is afgelijnd met een hardstenen band. De geledingen zijn gemarkeerd door waterlijsten en dropmotieven. Tweelicht op de drie zichtbare zijden van de tweede geleding. In de derde geleding, op elke zijde twee rondboogvormige galmgaten. Bakstenen rondboogportaal met een deur in een rechthoekige, hardstenen omlijsting; natuurstenen maaswerk in het bovenlicht. De traptoren reikt tot iets boven de eerste geleding. Klokkenruitertje op de kruising.

Bepleisterd interieur. Scheiding tussen schip en zijbeuk door middel van een rondboogarcade op hardstenen zuilen met teerlingkapiteel. Overwelving van middenschip en transept door middel van een houten tongewelf, de gordelbogen opgevangen door colonnetten Houten kruisribgewelf boven de kruising. Kruisgewelven op ronde gordelbogen over de zijbeuk. Kruisribgewelf over de koorsluiting.

Mobilair: Kruisweg, olie op doek (tweede helft 19de eeuw). Beeld van Onze-Lieve-Vrouw met Kind, gepolychromeerd hout (midden 16de eeuw); Calvariekruis, gepolychromeerd hout (tweede helft 19de eeuw); neogotisch Heilig-Hartbeeld, gepolychromeerd hout (tweede helft 19de eeuw); neogotisch beeld van Sint-Jozef met Kind, gepolychromeerd hout (tweede helft 19de eeuw); het beeld van Sint-Lambertus, gepolychromeerd hout (eerste helft 18de eeuw), wordt thans gerestaureerd. Neogotisch hoofdaltaar naar ontwerp van architect J. Tonnaer (1901), met eiken sculptuur van de voormalige communiebank, barok (eerste helft 18de eeuw). Neoclassicistische zijaltaren, eik, afkomstig uit het Werkhuis voor Beeldhouwkunde van E. Wulms en J. Bruystens, Maaseik (1891). Barokke biechtstoel, eik (eerste helft 18de eeuw); neogotische biechtstoel, eik (tweede helft 19de eeuw). Preekstoel, eik (1890). Doopvont, hardsteen en messing (midden 19de eeuw). Neogotische glasramen in het koor (1934); in de vensters der zijwanden, glasramen met de namen van de pauselijke zoeaven (1934). Sokkel van een credenstafel, eik en marmer (midden 19de eeuw). Orgel van Vermeulen en/of Van Dinter (laatste kwart 19de eeuw).