Historiek

Oorsprong en vroege bouwgeschiedenis niet bekend, doch er bestond reeds een bidplaats in de 12de eeuw en in de 14de eeuw ook sprake van de kerk. Oudste bouwhistorische gegevens slechts opklimmend tot de tweede helft van de 16de eeuw, betrekking hebbend op de schade aangebracht tijdens de godsdiensttroebelen. Van de huidige kerk zou de gotische toren in de 16de eeuw ter vervanging van een romaanse of op een romaanse onderbouw tot stand gekomen zijn (in 1510-1525 volgens K. De Wolf). Het koor dat in 1776 vervangen werd door een langer, bewaard resten van het vroegere koor (15de eeuw ?). In 1775-1777 vergroting van de voorheen eenbeukige kerk door de bouw van een nieuw driebeukig schip, gepaard met binnenafwerking van het vernieuwde koor (nieuw gedecoreerd gewelf en marmeren koorvloer). Kerkwijding in 1778. Restauratie van de kerk eind 19de eeuw-begin 20ste eeuw waaronder herstelling van de toren in 1894-1896. Dakwerken in 1909. Marmeren kerkvloer, behalve in het koor, vervangen door veelkleurige tegelvloer in 1911. Polychrome beschildering van koorgewelf sinds herschildering van het kerkinterieur circa 1955 gereduceerd. Restauratie van gevels en dakwerken gepaard met verankering van toren met beton en gevolgd door binnenschilderwerken door architectenbureau Bressers (Gent), in 1980-1985.

Beschrijving

Eenvoudige plattegrond vertoont een driebeukig schip van vier traveeën achter de vierkante westelijke toren; geoosterd koor van één travee met driezijdige koorsluiting, licht afwijkend naar het noorden en met sacristie in het zuidelijke kooroksel. Kerktoren van vier bouwlagen met ingesnoerde achtzijdige leien torenspits. Onderbouw (eerste geleding en benedenhelft van tweede geleding) vertoont metselwerk van ijzerzandsteen. Erboven bak- en zandstenen metselwerk met brede speklagen, behalve voor de klokkenkamer; hoekkettingen en slechts deels bewaarde waterlijsten. De dubbele versneden zandstenen westelijke hoeksteunberen werden duidelijk vernieuwd. In de voorgevel van de zijbeuken ingebouwde oostelijke steunberen. Hersteld portaal in gedrukte spitsbogige omlijsting. Groot spitsboogvenster met drieledige tracering. Blinde derde bouwlaag met veelvuldige muurankers. Telkens twee spitsbogige galmgaten onder verbonden waterlijsten in iedere torengevel.

Schip onder ten oosten afgewolfd leien zadeldak; sobere bakstenen gevels op sokkel van onregelmatige zandstenen blokken vermengd met ijzerzandsteen; segmentboogvensters. Lager koor met zandstenen hoekkettingen; in de noordelijke gevel strook opgaand zandstenen metselwerk als rest van voorgaand koor. Getralied rechthoekige sacristievenster in geprofileerde hardstenen omlijsting, naast gedicht klein venster met zandstenen dorpel; in hardsteen gevatte sacristiedeur.

Interieur

Classicistisch kerkinterieur met in pasteltinten beschilderde bepleistering. Lichtblauwgeschilderde gebogen overwelving met Boheemse kappen; vlakke gordelbogen in de middenbeuk aanzettend boven rococostucwerk. Scheibogen rustend op Toscaanse zuilen met lage achthoekige natuurstenen voetstukken. Koorgewelf met paneelverdeling en fijne stucdecoratie. Houten tochtportaal met doksaal uit eind 18de eeuw verrijkt met Lodewijk XVI-ornamenten. Liturgische piscina van Doornikse kalksteen (gotisch ?) in vloer van ingebouwde kast in westwand van de noordelijke zijbeuk.

Mobilair

Schilderijen op doek: "Marteling van de Heilige Apollonia", uit de 17de eeuw; "Aanbidding van de herders" gesigneerd Jan Bert en gedateerd 1785; "Hemelvaart van Maria", uit de 18de eeuw; drie werken gesigneerd F. V.D. Meulebroucke: "Heilige Apollonia" van 1865, "Aanbidding van de koningen" van 1867, "Christus in het hofken van Olijven" van 1868. "Marteling van de Heilige Apollonia" door J. Wickert (Keulen), het vierde kwart van de 20ste eeuw. Kastanjehouten 17de-eeuws beeld van Christus aan het kruis, ontdaan van zijn polychromie, afkomstig van calvarie.

Barok gemarmerd eiken hoofdaltaar met portiek van circa 1651 door Michiel Van Prenteghem (Oudenaarde), gemarmerd in 1743-1744 door Arnold Gerardi; altaartombe van 1767-1768 door Joannes Michiels (Velzeke). Onze-Lieve-Vrouwe-altaar en Sint-Apollonia-altaar uit de 17de eeuw, in 1785 aangekocht van het urbanistenklooster van Petegem-aan-de-Schelde. Preekstoel van 1738-1739 door schrijnwerker Pieter Stevens en beeldhouwer Peeter du Can, later aangepast door J. Legros en met opengewerkte trap uit het vierde kwart van de 18de eeuw. Meerdere stukken meubilair uitgevoerd door Joannes Michiels: communiebank van 1770-1771, koorlambrisering met ingewerkte koorbanken van circa 1770-1771, biechtstoel gedateerd 1766 en één uit de jaren 1770, twee ingemaakte kasten waarvan één (1778) vroeger met doopvont, en sacristiekast (circa 1777-1779). 17de-eeuws marmeren doopvont met koperen deksel. Twee gotische zandstenen wijwatervaten in torenmuur.

Orgel gebouwd door L. Lovaert in 1848 geschonken door P. Van den Bulcke-Van Nieuwenhove (confer opschrift), getransformeerd door atelier Loncke in 1957. Glasramen van 1953 (koor) en van 1954 door C. Van Hevele (Gent).