Historiek

Voormalig kasteel zogenaamd "ten Riede", ook wel "ten Rie", "ten Ryen", "ten Reede" of "ten Ridders" geheten. In 1664 zou J. F. Van Putt(h)en er het omgrachte kasteel in de vallei van de Broekebeek (in de tweede helft van de 18de eeuw Reelantbeek) op de Eekhoutdries ten zuiden van de dorpskerk hebben gebouwd, wellicht als voortzetting van een voorgaand, zetel van de heerlijkheid "ten Riede", vermeld in de tweede helft van de 15de eeuw en 1640 als leen van vrij goed Saint Pol. Als omgrachte bebouwde site van een heerlijkheid weergegeven op kaart van het Land van Aalst door J. Horenhault van 15(9)6; in A. Sanderus' Flandria Illustrata van 1644 aangeduid als "tgoet van de Heerl(ijkheid) van Rye S Lans Cast.".

Kasteel van 1664 in verval nadat de laatste eigenaar kanunnik J.-B. Heddebaut in 1842 overleed. In 1881 aangekocht als klooster van de congregatie van de zusters Jozefienen van Sint-Kruiswinkel met bijhorende onderwijsinstelling en meisjeskostschool zogenaamd "Heilig Jozefgesticht" waarvoor sinds 1882 voortdurend werd ver- en bijgebouwd. Vanaf 1941 tevens koloniehuis dat de benaming "Tehuis Prinses Joséphine-Charlotte" verkreeg. Kostschool definitief gesloten in 1943. Omgevormd tot kinderopvangcentrum in 1979, vanaf 1981 zogenaamd "Den Boomgaard". Klooster opgeheven in 1988, basisschool in 1998 en nu nog uitsluitend een centrum voor kinderzorg en gezinsondersteuning.

Beschrijving

Behouden rechte toegangsdreef afgeboord door beuken met in de as daarvan het merkelijk aangepast hoofdgebouw van de kasteelsite; dit verloor tevens zijn vroeger dominante proporties ten opzichte van zijn vroegere bijgebouwen, namelijk alle door grotere schoolgebouwen en andere nieuwbouw op het voorplein vervangen; rechthoekige omgrachting omwille van de uitbreidingswerken volledig gedempt.

Kasteel voorheen op wapenschild in de voorgevel gedateerd 1664. Aanvankelijke 17de-eeuwse bak- en zandsteenbouw van vijf (?) traveeën en twee bouwlagen op souterrain, onder steil leien schilddak. Van de twee flankerende vierkante zijtorens werd de rechtse (zuidwesten) in 1893 gesloopt, dit naar aanleiding van de bouw ten zuidwesten van een schoolgebouw van twee verdiepingen. Voorgevel gewijzigd in 1900 en voorzien van donker bakstenen gevelparement, gepaard met de verwijdering van de gedateerde wapensteen. Nieuwe achtergevel van 1903. Kleine oude kapel centraal tegen de achtergevel, in 1903-1905 vervangen door een grote nieuwe vleugel van twee verdiepingen met neogotische kapel op de bovenverdieping (sinds 1989 merendeels gesloopt met behoud van de lage benedenbouw). Bij dakwerken aan het kasteel in 1914 werd de linker zijtoren (noordoosten) ingekort: dak en tweede bovenverdiepingen verwijderd.

Afgezien van het volume als 17de-eeuwse constructie herkenbaar aan: noordoostelijke zijgevel waarin twee bovenste zandstenen bolkozijnen met neggen van de trapkoker en zandstenen steigergaten onder de houten kroonlijst van 1900; voorgevel van noordoostelijke zijtoren met hoekkettingen en een hoog smal bovenvenster met zandstenen neggen en dorpels boven een gedicht venster. In zandsteen gevatte keldervensters aan weerszij van de steektrap naar de voordeur van de verhoogde begane grond. Centrale deurtravee nog gemarkeerd door een gevelnis met Heilig Jozefbeeld geplaatst in 1901 en een in baksteen uitgewerkt kruismotief erboven. Oorspronkelijk houtwerk van de hoge getoogde vensters van 1900 behouden.

Interieur

Ondanks vele veranderingen binnenshuis sedert de jaren 1880 tot op heden bleef de globale structuur wel grosso modo behouden. In de linker travee: natuurstenen bordestrap vanaf de overwelfde kelderverdieping in rechthoekige trapkoker, oplopend onder gedrukte gewelven tussen bogen en met behouden gedrukte korfboogdeuren. Overwelving van de centrale inkomruimte van de verhoogde begane grond vooraan rustend op een natuurstenen boog aan weerszij op geprofileerde kraagsteen. Groot salon aan achterzijde bewaart zijn samengestelde balklaag op geprofileerde moerbalken, aangepaste schouw met marmeren schouwmantel van 1887. Samengestelde balklaag op bovenverdieping. Elementen als vloeren en binnendeuren recent vernieuwd. Vijf gekleurde glas-in-loodramen met heiligenfiguur uit de gesloopte kapel van 1903-1905 vervaardigd door G. Ladon (Gent) opgeslagen in het vroegere kasteel, nu in gebruik als directeurswoning van "Den Boomgaard".

Ten zuidwesten, zijdelings toegevoegd schoolgebouw van twee verdiepingen uit de jaren 1940; achterliggende speelplaats met overdekte speelgalerij.

Ten noordoosten, zijdelings aan de noordoostelijke kasteeltoren aangebouwde vleugel met twee verdiepingen van 1934; uitgebreid aan de voorpleinzijde met L-vormig koloniehuis van drie verdiepingen onder plat dak (1959), nog aangepast in 1971-72.