Teksten van Brandweerkazerne met officierswoningen

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7443

Brandweerkazerne met officierswoningen ()

Gedurende zijn loopbaan als ambtenaar van de Stad Antwerpen krijgt Emiel Van Averbeke (1876-1946) drie maal de opdracht voor de bouw van een brandweerkazerne toegewezen.

De eerste vraag komt er in 1907. Samen met Jan Van Asperen (1876-1962) en vermoedelijk Alexis Van Mechelen (1864-1919) staat Van Averbeke in voor het ontwerpen van een brandweerkazerne aan de Paleisstraat. Van Averbeke concentreert zich op het ontwerpen van de gevels. Hij maakt in dit ontwerp gebruik van decoratieve details, wat kenmerkend is voor zijn stijl. Van Asperen en Van Averbeke kiezen voor een meer sobere art-nouveaustijl dan voorheen. Het gebouw doet denken aan de stijl van de Nederlandse architect Hendrik Petrus Berlage (1856-1934). Berlage introduceerde het rationalisme in de Nederlandse bouwkunde. De brandweerkazerne aan de Paleisstraat vertoont gelijkaardige trekken met de brandweerkazerne op het Schipperplein in ’s- Gravenhage (Nederland). Dit gebouw dateert uit 1905-09 en is van de hand van gemeentearchitect A.A. Schadee (1962-1937). Het bezit motieven uit de neostijlen, de art nouveau en de stijl van Berlage.

In 1910 ontwerpt Van Averbeke de brandweerkazerne aan de Halenstraat. Het ontwerp wordt in 1912-13 uitgevoerd. Dit vertoont eveneens affiniteit met het werk van Berlage. Ten slotte is de brandweerkazerne aan de Siberiastraat, dat stamt uit 1922 en in neotraditionele stijl is opgetrokken.

  • GRIETEN S. 2004: Bevlogen van vernieuwing. Art nouveau in stad en provincie Antwerpen, in: LAUREYS D. (ed.), Bouwen in Beeld. De collectie van het Architectuurarchief van de provincie Antwerpen, Antwerpen, 55-84.
  • STRAUVEN F. 2003: Van Averbeke, Emiel, in: VAN LOO A.(ed.), Repertorium van de architectuur in België, Antwerpen, 548-549.

Auteurs:  Horemans, Charlotte
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Brandweerkazerne met officierswoningen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/144472 (geraadpleegd op ).


Brandweerkazerne ()

Voormalige brandweerkazerne opgericht in 1908-1911 naar ontwerp van 1907 van Jan Van Asperen in samenwerking met A. Van Mechelen en Emiel Van Averbeke. Laatstgenoemde was verantwoordelijk voor de tekeningen van de gevels met decoratieve details typerend voor zijn architectuur.

Complex geheel met vleugels gegroepeerd rondom binnenplaats, voorgevel aan Paleis-, achtergevel aan Bestormingsstraat.

Vleugel aan Paleisstraat bestaande uit hoofdgebouw (mansardedak, nok parallel met straat) met toren en flankerende officierswoningen (zadeldak, nok haaks op straat). Sobere art-nouveaugevel van witte baksteen met functioneel en decoratief gebruik van blauwe hardsteen, onder meer voor parement van gelijkvloerse verdieping met opschrift "Brandweer". Samengestelde lijst- en puntgevels van negen traveeën en vier bouwlagen met hogere toren (zevende traveeën).

Links en rechts identieke officierswoningen met smalle deurtraveeën, markante gebogen erkers en puntgevels. Rechthoekige en rondboogvensters.

Hoofdvleugel met vier geprofileerde rondboogpoorten, bovenverdieping geritmeerd door lisenen en afgesloten met puntgeveltje, segmentboogvensters. Hogere torentravee met doorlopend, rondboogvormig afgesloten, verdiept muurvlak waarin gekoppelde rechthoekige en rondboogvensters, gebogen kroonlijst.

Sobere achtergevel van acht traveeën en vier bouwlagen, lijstgevel van witte baksteen met twee lichte risalieten onder topgevel. Rechthoekige vensters, gekoppeld in middentravee, laatstgenoemde met op begane grond twee brede rondboogpoorten in vlakke arduinen omlijsting.

Sobere baksteengevels aan de binnenplaats.

  • AERTS W. 1977: Emiel Van Averbeke (1876-1946). Stadshoofdbouwmeester. Zijn bijdrage tot de moderne bouwkunst te Antwerpen, onuitgegeven licentiaatsverhandeling Rijksuniversiteit Gent, 136-137.
  • MOENAERT R. 1911: Nos planches, L'Emulation, 36.8, 64 en plaat 41.

Bron: PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nc, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Brandweerkazerne met officierswoningen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/7443 (geraadpleegd op ).