Historiek en context

Pastorie in neo-Vlaamserenaissance-stijl gebouwd in opdracht van de Kerkfabriek van de Sint-Willibrordusparochie, naar een ontwerp door de architecten Léonard en Henri Blomme uit 1887. Bij openbare aanbesteding toegewezen aan aannemer Janssens-Van Steen, gingen de werken van start in juni 1887 met de afbraak van de oude pastorij, om te worden voltooid in 1888. De bouw verliep gelijktijdig met de oprichting van de nieuwe Sint-Willibrorduskerk in 1886-1891, naar een ontwerp door Léonard Blomme uit 1875.

De pastorie van Sint-Willibrordus behoort tot het gemeenschappelijke oeuvre van de gebroeders Blomme, die tussen 1876 en 1906 voor tal van bouwprojecten samenwerkten. Daarnaast voerden beiden ook in eigen naam belangrijke architectuuropdrachten uit, en bekleedde Léonard Blomme van 1869 tot 1899 het ambt van provinciaal architect voor het arrondissement Mechelen. Tot hun belangrijkste gezamenlijke realisaties behoren het Jongensweeshuis uit 1876-1881 in de Durletstraat, het Gemeentehuis van Borgerhout uit 1886-1889, en tijdens de jaren 1890 een reeks vastgoedprojecten voor de Naamlooze Maatschappij voor het Bouwen van Burgershuizen in de wijk Zurenborg. In tegenstelling tot de neo-Vlaamserenaissance-stijl die al deze projecten consequent kenmerkt, werd voor een aantal burgerhuizen een destijds conventionele neoclassicistische stijl toegepast.

Architectuur

Met een gevelbreedte van vijf traveeën omvat de rijwoning met dubbelhuisopstand twee bouwlagen onder een zadeldak (nok parallel aan de straat, leien) met afgesnuite dakkapellen. Het gevelfront heeft een parement uit rood baksteenmetselwerk in kruisverband met smeedijzeren sierankers, en overvloedig gebruik van blauwe hardsteen voor de geprofileerde plint, speklagen, waterlijsten, kozijnen, sluit-, boogaanzet-, kraag- en dekstenen, colonnetten, diamantkoppen, steigergaten en topstukken. Asymmetrisch van opzet legt de compositie de klemtoon op het linker risaliet van drie traveeën, dat uitmondt in een tuitgevel op schouderstukken, met een meerledige bekroning geaccentueerd door overhoekse topstukken waarop bolornamenten. Van de oorspronkelijk getrapte bekroning zijn de twee bovenste treden verwijderd. De twee rechter traveeën hebben een klassiek hoofdgestel en een dakvenster als beëindiging. Verder beantwoordt de opstand aan een regelmatig ordonnantieschema, opgebouwd uit registers van kruiskozijnen met een ontlastingsboog. Deze zijn ter hoogte van het risaliet gevat in oplopende korfboogspaarvelden met baksteenmozaïeken in de boogvelden. De inkomdeur in de derde travee heeft een latei op korbelen en een bolkozijn als bovenlicht. Het risaliet onderscheidt zich door diamantkoppen op de penanten, en een natuurstenen Sint-Willibrordusbeeld met een baldakijn en een cartouche op de sokkel. De drieledige, door hogels en waterlijsten gemarkeerde geveltop, wordt in het eerste register geopend door een rechthoekig drielicht met Toscaanse colonnetten, en in het tweede register door een rondboogvenster met diamantkopsleutel en balustrade. Een ronde oculus doorbreekt de met diamantkoppen versierde topgeleding. Boven de kroonlijst van de rechter flank, getuit dakvenster met klauw- en schouderstukken, geopend door een bolkozijn en een steigergat, en bekroond door een overhoeks topstuk. Ook hier is de getrapte bekroning van twee treden verwijderd. De houten inkomdeur met paneelwerk is bewaard, evenals de smeedijzeren venster- en keldertralies van de begane grond.

De tuingevel van vier traveeën beantwoordt aan dezelfde karakteristieken qua materiaalgebruik en ordonnantie als de voorgevel, met een zijrisaliet in de laatste travee. Dit laatste wordt gemarkeerd door een drielicht op de bovenverdieping en een gelijkaardige geveltop als bekroning.