Historiek en context

Burgerhuis in art-nouveaustijl, onderdeel van een geheel van vijf aanpalende woningen (nummers 36-44), naar een ontwerp door de architect Emile Thielens uit 1901. Opdrachtgever was mevrouw Albert Thys-Van den Wouwer, echtgenote in tweede huwelijk van Albert Thys (Antwerpen, 1840-Antwerpen, 1913), bankier en voorzitter van de Société Royale de Zoologie d’Anvers. Het betreft Maria Sophia Francisca Elisa Van den Wouwer (°Antwerpen, 1848), weduwe van Auguste Gossen, die in 1899 in het huwelijk was getreden met Albert Thys. Zij had in 1898 door Thielens al een geheel van drie burgerhuizen (nummers 30-34) laten bouwen op de aanpalende percelen. Het grondstuk voor beide vastgoedprojecten was oorspronkelijk eigendom van Auguste Gossen, die de Peter Benoitstraat liet doortrekken, en in 1894 en 1896 zelf al twee vastgoedprojecten had opgezet naar ontwerpen van Thielens. De bankier Edouard Thys, zoon van Albert Thys uit diens eerste huwelijk en stiefzoon van Maria Van den Wouwer, gaf Thielens in 1906 opdracht voor het ontwerp van de Banque de Reports, de Fonds Publics et de Dépôts aan de Meir, één van zijn meest imposante realisaties.

Uiteenlopend van typologie en vormgeving, levert het ensemble Thys-Van den Wouwer een staalkaart van de historiserende en eigentijdse bouwstijlen die de architect tijdens de late fase van zijn loopbaan beheerste. Twee panden in art-nouveaustijl (nummer38 en nummer 40) worden geflankeerd door panden in neo-Franserenaissance-stijl (nummer 36) en in klassiek geïnspireerde eclectische stijl (nummer 42), met als afsluiter een hoekpand in neo-Vlaamserenaissance-stijl (nummer 44).

Het vastgoedproject Thys-Van den Wouwer behoort tot het latere oeuvre van Emile Thielens, die actief was tot zijn overlijden in 1911. Hij vestigde zich pas omstreeks 1890 als zelfstandig architect, na jarenlang in dienst te hebben gewerkt van de architecten Louis en François Baeckelmans, en vervolgens van Jules Bilmeyer en Joseph Van Riel. Vooral gekend voor zijn veelal pittoreske gebouwen van de Antwerpse Zoo, zette Thielens kort vóór 1900 voorzichtige stappen richting art nouveau, om tijdens zijn laatste levensjaren terug te grijpen naar een klassieke beaux-artsstijl. Tussen 1894 en 1901 bracht de architect in de Peter Benoitstraat en de Van Schoonbekestraat een ensemble van in totaal veertien burgerhuizen tot stand, waarvan er nog negen bewaard zijn.

Architectuur

Met een gevelbreedte van drie traveeën, omvat de rijwoning een souterrain en drie bouwlagen onder een zadeldak . De lijstgevel heeft een parement uit roomkleurige Silezische brikken in kruisverband, geaccentueerd door rode baksteen voor ontlastingsbogen en de fries. Blauwe hardsteen is gebruikt voor de geprofileerde plint, speklagen, lateien, lekdrempels, kraagstenen en het balkon. Het gevelontwerp grijpt terug naar de art-nouveauwoning van het drie jaar oudere ensemble Gossen-Van de Wouwer hogerop in de straat. Axiaal van opzet, met achtereenvolgens rechthoekige en rondbogige drielichten respectievelijk met boogveld en gekoppelde waterlijsten op de bovenverdiepingen, legt de compositie de klemtoon op de eerste verdieping. Deze wordt gemarkeerd door een gevelbreed balkon met consoles en smeedijzeren borstwering. Brede raampartij onder een ijzeren I-balk met rozetten en smeedijzeren traliewerk in de linker travee van de begane grond; rechthoekig portaal met bovenlicht rechts ervan. Mozaïekpanelen met een contrasterende kleurstelling in geel en blauw sieren de velden tussen de balkonconsoles, de boogvelden van de eerste verdieping en de fries. Het decoratieve zweepslagpatroon dat de onderste twee reeksen kenmerkt, is in de bovenste verrijkt met zwaluwmotieven. Een houten kroonlijst op consoles en hoekpostamenten vormt de gevelbeëindiging. Het houten schrijnwerk van de fraaie inkomdeur en vensters met kleine roeden is bewaard, evenals de smeedijzeren souterraintralies.

De plattegrond beantwoordt aan de klassieke typologie van het burgerhuis dat uit een hoofdvolume en een smalle achterbouw in entresol bestaat, ontsloten door de zijdelings ingeplante inkom- en traphal.