Teksten van Ensemble van elf neoclassicistische burgerhuizen

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7497

Ensemble van elf neoclassicistische burgerhuizen ()

Dit neoclassicistische ensemble van elf burgerhuizen werd in 1888 ontworpen door architect Albert Arnou in opdracht van Graaf de Brouchoven de Bergeyck. Zowel Arnou als de Brouchoven de Bergeyck (Hemiksem), waren aandeelhouders van de in 1886 opgerichte "Société anonyme pour la construction de maisons bourgeoises", een maatschappij die als doel had de woningbouw in Zurenborg te organiseren. Als aandeelhouders hebben ze allebei veel geïnvesteerd in de wijk, in woningen bestemd voor verkoop en verhuur. Arnou was tevens één van de meest productieve architecten in de wijk. Hij koos vaak, zoals hier, voor de neoclassicistische stijl, maar schuwde ook het eclecticisme niet.

De serie van elf woningen werd in drie fases kort na elkaar gebouwd, met een eerste bouwdossier voor de nummers 38 tot 46, een tweede dossier voor nummers 30 tot 36 en een laatste dossier dat de bouw van de meest rechtse woningen regelt, nummers 26 en 28. Om de hoek, op de Dageraadplaats, staan drie woningen in aansluitende stijl, die in de eerste bouwaanvraag ingesloten zijn.

De reeks bestaat uit groepen van twee of drie identieke woningen van drie traveeën en twee tot drie bouwlagen onder zadeldaken. De lijstgevels zijn allemaal neoclassicistisch afgewerkt: bepleisterd en witgeschilderd, hardstenen plint en houten kroonlijst, kordonlijsten en doorlopende onderdorpels, regelmatig geplaatste rechthoekige muuropeningen, accent op de centrale travee door balkons of bekroning van de deurvensters met fronton.

De nummers 26-28 en 38-40 zijn twee identiek uitgewerkte spiegelende samenstellen van twee en een halve bouwlaag. De mezzanine-verdiepingen bevinden zich boven een brede kroonlijst en worden zelf nog door een tandlijst en kroonlijst op modillons afgezoomd. Accent op de eerste verdieping met centrale balkons met ijzeren leuningen en noppen in de borstweringen van de zijvensters. Schrijnwerk grotendeels bewaard; balkon van nummer 28 verwijderd; gevel van 26 vervlakt.

De vier woningen op nummers 30 tot 36 vormen het zwaartepunt van de huizenrij door hun statige, somptueuze uitwerking. De vier huizen hebben dezelfde kroonlijsthoogte en opdeling van de gevels in drie bouwlagen en drie traveeën. Centraal in dit ensemble domineert het grote, zware en over twee gevels doorlopende balkon op monumentale console met een boot en schelpen als versiering. De balustrade draagt op het middelste postament een siervaas en scheidingshek; corresponderende risalietvormende venstertravee met stucwerk van schijven en fronton. De twee flankerende woningen (30 en 36) kregen een centraal balkon met ijzeren leuning, ijzeren borstweringen in de zijvensters, driehoekig fronton aan het centraal deurvenster. Het schrijnwerk van deze vier huizen is goed bewaard, met dubbele deuren en T-vensters.

De drie huizen die het ensemble links afsluiten (42-46) tellen drie traveeën en twee bouwlagen, met telkens de nadruk op de centrale travee met bekroning van het centrale bovenvenster door een fronton of entablement. Geblokte begane grond en imitatievoegen op de verdieping. Ook hier is het schrijnwerk goed bewaard.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 1888 # 571 (38-46), 1888 # 775 (30-36), 1888 # 802 (26-28).

Auteurs:  Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Hooft E. 2013: Ensemble van elf neoclassicistische burgerhuizen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/152446 (geraadpleegd op ).


Seriebouw van acht enkelhuizen (26-40) ()

Seriebouw van acht, in spiegelbeeld opgetrokken enkelhuizen van drie traveeën, nummers 26-28 en 38-40 van twee bouwlagen en mezzanino onder zadeldak, nummers 30-32-34-36 van drie bouwlagen onder plat dak; neoclassicistische stijl van circa 1900. Bepleisterde, beschilderde lijstgevels op geprofileerde sokkel van arduin. Nummers 32-34 met over twee huizen doorlopend balkon op wangvormige consoles; balustrade, middelste postament met siervaas en scheidingshek; corresponderende risalietvormende venstertravee. met stucwerk van schijven en fronton. De overige huizen met ijzeren balkon. Rechthoekige muuropeningen, voor de nummers 30-36 in geriemde omlijsting, met oren en sleutel op de derde bouwlaag.


Bron: PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nc, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. & Steyaert R. 1989: Ensemble van elf neoclassicistische burgerhuizen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/7497 (geraadpleegd op ).


Samenstel (42-46) ()

Eenheidsbebouwing van twee bouwlagen in neoclassicistische stijl van de laatste kwart van de 19de eeuw; repeterend schema.


Bron: PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nc, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. & Steyaert R. 1989: Ensemble van elf neoclassicistische burgerhuizen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/152447 (geraadpleegd op ).