erfgoedobject

Kapel Onze-Lieve-Vrouw van het Boompje

bouwkundig / landschappelijk element
ID
74981
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/74981

Juridische gevolgen

Beschrijving

Kapel "Onze-Lieve-Vrouw van het Boompje".

Volgens de volksoverlevering hebben twee schippers langs de Yperleet in de nabijheid van het domein Ter Lucht een beeldje van Maria in een jonge lindeboom gevonden. Het beeldje werd overgebracht naar de kerk van Sint-Andries. De volgende dag stond het beeldje terug in de boom waar het de vorige dag gevonden was. De inwoners van Sint-Andries beschouwden dit als teken dat Maria deze plaats had uitverkoren om hier vereerd te worden.

1662: ter herinnering en ter nagedachtenis van de devotie die reeds in 1563 bestond, liet jonker André de la Coste, toen eigenaar van het kasteel Ter Lucht, een kapel bouwen en er een lindeboom met het beeld van Maria te plaatsen.

Tweede helft 18de eeuw: vermoedelijk wordt de huidige kapel gebouwd. Toen wou men het Broederschap van Onze-Lieve-Vrouw van 't Boompje oprichten.

1749: er werd een verzoekschrift gericht tot de heer Jan de la Coste om in zijn kapel een broederschap te mogen oprichten.

1781: de huidige aankleding van de kapel is van de hand van Pieter Pepers jr. (1761-1794). De familie de la Coste - Stappens gaf daartoe opdracht.

1840: er wordt in opdracht van de toenmalige eigenaar Jules d'Hanins om de kapel te restaureren.

1895: volgens het kadaster ondergaat de kapel grondige wijzigingen. Het kadaster vermeldt "een volledige heropbouw". Bij het bekijken van de mutatieschetsen gaat het enkel om een uitbreiding in oostelijke richting en behoudt de kapel grosso modo haar 18de-eeuws uitzicht.

Kapelletje op rechthoekige plattegrond. Rode verankerde baksteenbouw onder leien zadeldak gevat tussen twee puntgevels met schouderstukken. Nokpannen van geglazuurd aardewerk. Aan de oostzijde dakruiter met klokkentorentje. Aan de westzijde afgewerkt met muurvlechtingen en voorzien van een beluikte segmentboogopening. De oostgevel is opengewerkt met segmentboogvormige muuropeningen met geblokte ontlastingsbogen. Gevelsteen boven deur met wapenschild van de vroegere eigenaar August de Formanoir de la Cazerie-Borluut. Zijgevels opengewerkt met segmentboogvensters in bepleisterde en grijsbeschilderde omlijsting met oren en voetstukken.

Interieur.

Eénbeukige kapel van twee traveeën gescheiden door een gordelboog met cassetteversiering en steunend op consoles met cartouches. Kruisribgewelven steunend op consoles met engelenkopjes. Gewelven versierd met gouden sterren. Hoge houten beschilderde lambrisering, bovenaan versierd met goudbeschilderde bloemmotieven. Altaar in rondboognis, geflankeerd door pilasters die een geprofileerde rondboog dragen met sluitsteen voorzien van beschilderde Mariamonogram.

Het marmeren altaar wordt volgens de overlevering toegeschreven aan beeldhouwer Pieter Pepers sr. of zijn zoon Pieter Pepers jr. Altaar in bruingrijze marmer met witmarmeren medaillon met Maria opgehangen aan strik en guirlandes. Altaarnis met beeld van Maria onder boom. Witmarmeren medaillons met engelenfiguren opgehangen aan strikmotief.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Sint-Andries, 1895/1.
  • BEERNAERT B., Open Monumentendag 2004, Van nature ... een monument, 2004, p. 103-109.
  • VAN OUTRYVE D' YDEWALLE S., Beschrijving der gemeente Sint-Andries, 1930, p. 13, p. 37-42.

Bron: GILTÉ S. & VAN VLAENDEREN P. met medewerking van VANWALLEGHEM A. & DENDOOVEN K. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Brugge, Deelgemeente Sint-Andries, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL19, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Gilté, Stefanie; Van Vlaenderen, Patricia
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

kapelhof met kruisweg

Aansluitend bij de kapel Onze-Lieve-Vrouw van 't Boompje bevindt zich een omhaagde kapelhof en ommegang met voorstelling van de 7 smarten van Maria, verwijzend naar Onze-Lieve-Vrouw van de Zeven Weeën. De staties, met koperslagwerk gemaakt door edelsmid en kunstenaar Maurits Claeys, is geplaatst op bakstenen muren.

Auteurs: Himpe, Koen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Is deel van
    Kasteeldomein Ter Lucht

  • Is deel van
    Koestraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kapel Onze-Lieve-Vrouw van het Boompje [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/74981 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.