Teksten van Pachthof d'Yveshoeve

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/75164

Pachthof d'Yveshoeve ()

Voormalig pachthof "d'Yveshoeve" of het verbasterde "Dievenpachthof", eertijds ook "Hof van Liekercke" en "De Beuckeleer" genoemd, is een gesloten hoeve met gebouwen van 1737 en 1880 (zie jaarstenen) op een oudere site die minstens teruggaat tot de 16de eeuw. Gelegen ten westen van het centrum in de Maalbeekvallei, nabij de samenvloeiing van de Maalbeek en de Bruinborrebeek. De hoeve werd opgenomen in het eerste uitbreidingsgebied van het dorp waardoor het zijn landelijk karakter verloren heeft. Heden ingericht als feest- en conferentiezalen kreeg het de naam "Salons de Romree", eveneens naar een vroegere eigenaar. Beschermd als monument binnen het dorpgezicht "de Maalbeekvallei" bij Ministerieel Besluit van 9 juli 1980.

De "d'Yveshoeve" was het pachthof van het nabij gelegen waterkasteel "Padenborg" (vóór 1474 "Coalmonthof") dat op zijn beurt afhing van de heren van Grimbergen. Het kasteel dat reeds in de 12de eeuw wordt vermeld, werd circa 1800 afgebroken, de hoeve wordt pas in 1560 voor het eerst vermeld in het cijnsboek van de abdij. De verschillende benamingen gaan voornamelijk terug op de eigenaars: familie Liekercke in de 16de eeuw, familie de Romree vanaf eind 16de eeuw - toen werd de hoeve "De Beuckeleer" genoemd waarvan de herkomst niet bekend is - en familie d'Yve vanaf het midden van de 18de eeuw.

Oorspronkelijk was de kasteelhoeve opgebouwd uit drie losse bestanddelen, grosso modo in U-vorm opgesteld (zie kaartboek van de abdij, 1699), die in loop der jaren evolueerde naar een semi-gesloten toestand (zie Ferrariskaart, 1771-1778 en Primitief plan, 1821) om circa 1880 uitgebouwd te worden tot een volledig gesloten hof. Het oorspronkelijk vrijstaand woonhuis werd volgens het jaartal op de imposten in 1737 opgetrokken. De westelijke stallen en de schuur dateren eveneens uit die periode.

In 1880 vonden grondige verbouwings- en vernieuwingswerken plaats. Er werd een volledig nieuw, meer naar achter geplaatst, oostelijk volume opgetrokken waarin de paardenstallen en het wagenhuis werden ondergebracht (zie jaarsteen). Het woonhuis werd aan oostzijde uitgebreid met een lager volume van twee bouwlagen en de stallen aan de noordzijde verlengd tot aan het woonhuis zodat een aaneengesloten U-vormig geheel ontstond. Circa 1889 werd een bakhuis ten noorden van het woonhuis, aan de Maalbeek, opgetrokken. De (hardstenen?) gedagtekende gevelsteen "1 juni 1896" juist boven de oostelijke ingangspoort werd later aangebracht en verwijst vermoedelijk naar een restauratiecampagne. Circa 1911 werd de schuur zowel aan de westelijke zijgevel als aan de erfzijde met een volume uitgebreid. Door middel van een overluifelde rechthoekige poort werd de schuur met de westelijke stallen verbonden. De hoeve werd tot 1969 uitgebaat. Het bakhuis verdween circa 1985.

Een gekasseid oprijlaantje omgeven door gekandelaarde lindebomen leidt naar de gesloten Brabantse vierkanthoeve opgebouwd uit verankerde bakstenen gebouwen onder pannen zadeldaken rond een groot, nagenoeg vierkantig erf met een met gras begroeid middengedeelte omgeven door een kasseien pad. De toegangspoort is gelegen in de zuidoostelijke hoek met in het verlengde het wagenhuis en de paardenstallen en haaks erop de schuur; ten noorden van het erf het boerenhuis en ten westen de stallen.

In de zuidoostelijke hoek rondboogvormige inrijpoort met omlijsting in zandige kalksteen voorzien van imposten en een verankerde sluitsteen. De gedagtekende gevelsteen "1 JUNI 1896" boven de sluitsteen werd later aangebracht en verwijst vermoedelijk naar een restauratiecampagne.

Oorspronkelijk vrijstaand boerenhuis van 1737 in 1880 aan de oostzijde uitgebreid met een lager volume van twee bouwlagen waardoor een verbinding ontstond met de haakse paardenstallen. Onderkelderd dubbelhuis van zeven traveeën en één bouwlaag onder geknikt pannen zadeldak op geprofileerde houten modillons met diamantkop en voorzien van drie houten dakkapellen. Verankerde baksteenbouw verlevendigd met zandige kalksteen voor de hoge, afgeschuinde plint, venster- en deuromlijstingen. De erfgevel is ontdaan van zijn witte kalklaag en wordt gekenmerkt door aangepaste rechthoekige beluikte vensters onder een arduinen latei. De soms nog aanwezige tweeledige natuurstenen onderdorpels en de gekoppelde ontlastingsboogjes verwijzen naar vroegere kruisvensters. Eveneens gedeeltelijk aangepaste rondboogdeur met rechtstanden in blauwe hardsteen waarboven kwarthol geprofileerde boogstenen met sluitsteen en geprofileerde tussendorpel onder dito gestrekte druiplijst. Smeedijzeren waaiervormig bovenlicht.

De wit gekalkte achtergevel is voorzien van steigergaten en zes oorspronkelijke kloosterkozijnen met uitspringende tussen- en bovendorpels en diefijzers. De deur heeft een houten latei en rechtstanden in zandige kalksteen met bouwjaar "1737" op de imposten. Aan de linkerzijde drie moderne dakvensters.

Binnenin grotendeels behoud van de oorspronkelijke indeling, moer- en kinderbalken. De meeste ruimten hebben een vloer van cementtegels. In de dwarse middengang twee zandstenen rechthoekige deuromlijstingen met kwarthol profilering. Deze bevatten, net zoals de buitendeur aan de veldzijde, opgeklampte deuren die gedeeltelijk hun origineel hang- en sluitwerk hebben bewaard. De binnenluiken van de kloostervensters zijn eveneens bewaard.

Stalvleugel ten westen eveneens in oorsprong vrijstaand en uit dezelfde periode daterend als het woonhuis en in 1880 door middel van een L-vormig volume er mee verbonden. Zes vlak omlijste zandstenen rondboogdeuren met negblokken waartussen recent aangebrachte vensters en drie laadvensters. Achtergevel uitgebouwd met veranda's. Aan de zuidelijke zijgevel sporen van vlechtingen in gesinterde baksteen.

Tegenover het boerenhuis de uit dezelfde periode daterende langsschuur. In 1911 uitgebreid met een schuurtje onder zadeldak aan de westelijke zijgevel en met een stal onder lessenaarsdak aan de erfgevel. Laatstgenoemd dak is doorgetrokken tot aan de inrijpoort zodat een sterk overkragende dakrand ontstaat. Zandstenen rondboogdeur geflankeerd door drie kleine venstertjes, allemaal met kwarthol profilering. Recent aangebrachte zandstenen korfboogvormige poort in de zijmuur van de stal van 1911. In de beide zijgevels rondboogvormige inrijpoort met imposten en verankerde, geprofileerde sluitsteen.

Het origineel gebint bleef bewaard.

Op de vierde zijde paardenstallen en wagenhuis van 1880. Drie rondboogdeurtjes met zandstenen rechtstanden waartussen twee halfronde venstertjes aan de rechterzijde geflankeerd door twee steekboogarcaden. In de noordoostelijke hoek recentere poortopening. De zuidelijke zijgevel bevat een arduinen steen met jaartal "1880" waarboven een nisje met Mariabeeld.

  • Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten & Landschappen, Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg Vlaams-Brabant, Monumenten en Landschappen, beschermingsdossier: "de Maalbeekvallei" bij Ministerieel Besluit van 9 juli 1980.
  • Kadaster Vlaams-Brabant, mutatieschetsen Grimbergen: 1880/1, 1889/22, 1911/14 en 1985/2.
  • Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen. Inventaris van het cultuurbezit in België. Architectuur, dl. 2n, Vlaams Brabant. Halle-Vilvoorde, Gent, 1977, p. 185-186.
  • DELESTRE, J.B., Uit het verleden van Grimbergen, bewerkte en geannoteerde uitgave onder leiding van H. DE SCHEPPER, deel II, Grimbergen, 1987, p. 119.
  • VAN HEUSDEN, M., La région nord de Bruxelles. Les caractères naturels et spirituels. Le paysage, Brussel, 1946, p. 32-33.

Bron: VAN DAMME M. met medewerking van DEBACKER I. & BOEKSTAL P. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Gemeente Grimbergen, Deelgemeenten Grimbergen, Beigem, Humbeek en Strombeek-Bever, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB4, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Van Damme, Marjolijn
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Van Damme M. 2005: Pachthof d'Yveshoeve [online], https://id.erfgoed.net/teksten/75164 (geraadpleegd op ).


Pachthof d'Yveshoeve ()

Zogenaamd "Dievenpachthof" of "d'Yveshoeve" naar de familie d'Yve die midden 18de eeuw door huwelijk de bezittingen der d'Yves Romrée verwierven; eertijds afhankelijk van het naburige, sedert de 12de eeuw vermeld doch circa 1800 afgebroken kasteel Padenborch.

Heden is het een sedert 1969 niet langer uitgebate gesloten hoeve met gebouwen uit de 18de en de 19de eeuw uitziend op een ruime geplaveide binnenplaats. In de oosthoek, slanke rondbooginrijpoort met een omlijsting voorzien van imposten, een verankerde sluitsteen en een gedagtekende gevelsteen "1 juni 1896".

Ten noorden, 7 traveeën breed boerenhuis met één bouwlaag en gebogen zadeldak (pannen) met geprofileerde houten modillons met diamantpunt uit de eerste helft van de 18de eeuw. Baksteenmetselwerk op een afgeschuinde breukstenen plint. In de voorgevel, hoge rondboogdeur ingeschreven in een rechthoekige omlijsting met geprofileerde en door een tussendorpel verbonden imposten, sluitsteen en gestrekte druiplijst (arduin); aangepaste rechthoekige vensters. Achtergevel voorzien van zes oorspronkelijke stenen kloosterkozijn met uitspringend middenkalf en latei, en een deur met houten latei en zandstenen posten met bouwjaar 1737 op de imposten.

Ten westen, voormalige stalvleugel met zadeldak (pannen), uit de 18de eeuw doch met vernieuwd baksteenmetselwerk; zes vlak omlijste rondboogdeuren met negblokken van zandsteen. Ertegenover, witgekalkte bakstenen vleugel onder zadeldak (pannen), uit de 19de eeuw; rondboogdeuren en twee steekboogarcaden van baksteen; jaartal 1880 in de zijpuntgevel met kapelletje. Op de vierde zijde, ruime langsschuur van baksteen met zadeldak (pannen), uit de 19de eeuw; aan de erfzijde, hergebruikte zandstenen rondboogdeur met negblokken en vierkante venstertjes. Aan de straatkant, parallel met de inrijpoort, een gelijkaardige schuurpoort.

Afgebroken bakhuis bij de Maalbeek die achter het boerenhuis doorloopt.


Bron: DE MAEGD C. & VAN AERSCHOT S. 1975: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Vlaams-Brabant, Halle-Vilvoorde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 2n, Gent.
Auteurs:  De Maegd, Christiane; Van Aerschot, Suzanne
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: De Maegd C. & Van Aerschot S. 1975: Pachthof d'Yveshoeve [online], https://id.erfgoed.net/teksten/39229 (geraadpleegd op ).