erfgoedobject

Kunstenaarswoning Edouard de Jans

bouwkundig element
ID
7536
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7536

Juridische gevolgen

Beschrijving

Kunstenaarswoning in eclectische stijl gebouwd naar een ontwerp door de architect Edmond Van Waeterschoodt uit 1899. Opdrachtgever was de kunstschilder Edouard de Jans (Sint-Andries, 1855-Antwerpen, 1919), gehuwd met Maria Plompen (Ekeren, 1853-Antwerpen, 1937) met wie hij drie kinderen had. Samen met het huis werd achteraan in de tuin een nog bestaand atelier opgetrokken. De Jans studeerde aan de academie van Brugge, en vervolgens bij Nicaise De Keyser, Polydore Beaufaux en Charles Verlat aan de academie van Antwerpen. Vooral bekend als portretschilder, legde de kunstenaar zich eveneens toe op landschappen, Bijbelse en historische taferelen in een romantisch realisme. Tot twee maal behaalde De Jans de eerste prijs in de Prix de Rome, in 1876 en in 1878, wat hem in staat stelde door Frankrijk, Italië, Oostenrijk en Duitsland te reizen. Hij vervolmaakte zich bij Alexandre Cabanel aan de Ecole des Beaux-Arts in Parijs, en doceerde zelf aan de academie van Antwerpen van 1889 tot zijn overlijden in 1919. De Jans werkte met Edward Portielje en Joseph Dierickx aan muurschilderingen op de Wereldtentoonstelling van 1894, en realiseerde in 1899 een van de vijf muurschilderingen in het trappenhuis van het Antwerpse stadhuis.

De kunstenaarswoning Edouard de Jans behoort tot het rijpe oeuvre van Edmond Van Waeterschoodt, die actief was vanaf omstreeks 1880 tot de eerste jaren van de Eerste Wereldoorlog. Naast het conventionele neoclassicisme legde hij zich tijdens de jaren 1890 vooral toe op de neo-Vlaamserenaissance, met als belangrijkste projecten het herenhuis "Brabo" aan de Cogels-Osylei en het pittoreske hoekcomplex van de Transvaalstraat met het Tramplein, beide gelegen in de wijk Zurenborg. Het type neorenaissancegevel van de kunstenaarswoning paste Van Waeterschoodt in 1905 nog toe voor twee van de woningen Cupérus in de Lange Leemstraat, en in 1913 voor de woning Slagmeulders in de Cuperusstraat.

Met een gevelbreedte van drie traveeën omvat de rijwoning drie bouwlagen onder een zadeldak. De lijstgevel onderscheidt zich door een parement uit witte natuursteen, op een geprofileerde plint uit blauwe hardsteen. Axiaal-symmetrisch van opzet en geleed door waterlijsten, legt de compositie de klemtoon op het middenrisaliet. Dit laatste wordt op de eerste verdieping gemarkeerd door een rondboogvenster gevat in een waterlijst met sluitsteen en imposten, flankerende pilasters, een entablement met metopen-trigliefenfries, en een balkon met acanthusbladconsoles en siersmeedwerk in de borstwering. Schijnvoegen accentueren de tweede verdieping. Verder beantwoordt de opstand aan een regelmatig ordonnantieschema, opgebouwd uit registers van rechthoekige deur- en vensteropeningen, op de begane grond en eerste verdieping met waterlijst, op de tweede verdieping met palmetten op de borstwering. Een klassiek hoofdgestel met gekorniste houten kroonlijst en tandlijst vormt de gevelbeëindiging. Het houten schrijnwerk van de inkomdeur en vensters is bewaard.

De plattegrond beantwoordt aan de klassieke typologie van het burgerhuis dat uit een hoofdvolume en een smalle achterbouw in entresol bestaat, ontsloten door een zijdelings ingeplante inkom- en traphal. Volgens de bouwplannen beslaat de gebruikelijke enfilade van salon, eetkamer en veranda met bovenlicht de begane grond, geflankeerd door de keuken annex pomphuis en wc in de achterbouw. Op de eerste verdieping bevinden zich twee slaapkamers en een kamer annex badkamer in de achterbouw, op de tweede verdieping twee slaapkamers en een zijkamertje. Bij het atelier, een constructie op een vierkante plattegrond onder zadeldak, sloten oorspronkelijk een L-vormige veranda en twee kamertjes met bovenlicht aan.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1899#1731.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kunstenaarswoning Edouard de Jans [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7536 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.