erfgoedobject

Appartementsgebouw in art-nouveaustijl

bouwkundig element
ID
7539
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7539

Juridische gevolgen

Beschrijving

Een aantal hoekgebouwen in de Simonsstraat zijn als blikvangers opgevat, hoger dan de omringende bebouwing, maar ook in een van de rij afwijkende bouwstijl. Op de hoeken met de Van Lerius- en de Lange Kievitstraat staan bijvoorbeeld begin-20ste-eeuwse appartementsgebouwen met natuurstenen gevels in art nouveaustijl.

Het appartementsgebouw op de hoek van de Lange Kievitstraat werd gebouwd als een "groot huurhuis" voor Gustaaf De Win, wonende in de Lange Leemstraat 346 huidig nummer 368. Het ontwerp werd in 1913 getekend door François Dens, die destijds naast de opdrachtgever woonde in de Lange Leemstraat 344 (huidig nummer 366). De architect had in 1909 voor De Win dit privé-hotel met aanpalend huurhuis en achterliggende diamantslijperij tot stand gebracht. Later, uiterlijk in 1926, zal hij het appartementsgebouw samen met notaris Emile Van der Avoort in eigendom verwerven.

François Dens was actief van omstreeks 1905 tot begin jaren 1950 en ontplooide een succesvolle loopbaan in dienst van de burgerij en het bedrijfsleven. Vanaf de vroege jaren 1920 legde hij zich toe op het grotere appartementsgebouw van hoge standing, dat in stijl evolueerde van beaux-arts, over art deco naar een zakelijk modernisme. In de stationsbuurt zijn voorbeelden uit zijn vroege werk van voor de Eerste Wereldoorlog bewaard, waarbij hij een eenvoudige art nouveau gebruikt. Dit appartementsgebouw op een ruim hoekperceel, is een gebouwtype dat hij doorheen zijn hele loopbaan zal blijven bouwen. Het is tevens, met bouwdatum circa 1913, een zeer vroeg voorbeeld van een residentieel appartementsgebouw, met ruime huurappartementen op de verdiepingen en meidenkamers onder het mansardedak. 1913 geldt als het eerste jaar waarin in Antwerpen dergelijke appartementsgebouwen werden gerealiseerd.

Het pand telt drie traveeën in de Simonsstraat en vijf traveeën in de Lange Kievitstraat en vier en een halve bouwlaag onder een leien mansardedak. Op de begane grond zijn twee winkels voorzien, een grote winkel over de hele lengte van het pand in de Lange Kievitstraat, en een kleinere in de Simonsstraat, met achterkamer. In de hoek van het perceel is een koer voor verluchting voorzien. In de centrale travee in de Simonsstraat zit de toegangsdeur, met een vestibule die leidt naar de keldertrappen en naar het trappenhuis met lift voor de appartementen op de verdiepingen. In de sous-sol zijn de keukens en eetkamers voor het personeel, evenals een aantal opslagplaatsen. Boven de begane grond is een tussenverdieping voorzien, met op de hoek de hoge ruimte van de twee verdieping tellende grote winkel, en verder ruimtes die benut worden door de onderliggende winkels.

In tegenstelling tot het appartementsgebouw dat een jaar eerder op de hoek van de Van Leriusstraat werd gebouwd, heeft dit appartement op elke verdieping twee volwaardige appartementen met één slaapkamer, salon, eetkamer, keuken en badkamer, gelegen aan weerszijden van de centrale trapzaal met lift. Het grootste appartement is te situeren langs de zijde van de Lange Kievitstraat, en bestaat uit een enfilade van bureau, salon, eetkamer en slaapkamer, via een gang centraal in het gebouw met elkaar verbonden. Achterin een keuken en kleine badkamer. Een tweede, kleiner appartement is in de linker helft van het gebouw gelegen, met een slaapkamer en salon in de linker en centrale travee in de Simonsstraat, waarachter zich een eetkamer, kleine badkamer en keuken bevinden. De keukens van beide appartementen hebben een vensteropening uitkomend op de binnenkoer. Op de mansardeverdieping zijn tien kleine meidenkamers voorzien.

De verzorgde lijstgevels kregen een parement van witte natuursteen in sobere art-nouveaustijl. Licht golvende gevels, met afgeronde hoek en een deurtravee die als risaliet is uitgewerkt. De houten kroonlijst en de onderdorpels van de bovenvensters kopiëren deze golvende beweging, en dragen bij tot het art-nouveaukarakter van het pand. Het winkelgelijkvloers is samen met de tussenverdieping als een geheel opgevat, geopend door hoge etalagevensters met afgeronde hoeken en hardstenen bekleding. Centraal in de gevel van de Simonsstraat, een rondbogige, monumentaal omlijste inkompartij naar de appartementen en kelderverdieping. Rechthoekige vensteropeningen op de eerste en tweede verdieping, rond- en korfbogige bovenvensters. Alle vensters kregen een ijzeren borstwering. Mansardeverdieping met houten dakvenster met zware omlijsting, onder meer met gebogen frontons en vleugelstukken.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 1913 # 2768.
  • VERVLIET M. 2015: De burgerappartementen van François Dens, gebouwd in Antwerpen tijdens het interbellum, onuitgegeven masterproef Kunstwetenschappen Universiteit Gent, Deel 2 7-11.

Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Appartementsgebouw in art-nouveaustijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7539 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.