is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Tuin met gietijzeren brug
Deze vaststelling is geldig sinds
omvat de aanduiding als beschermd monument Gietijzeren brug en vijver
Deze bescherming is geldig sinds
is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Tuin met gietijzeren brug
Deze vaststelling was geldig van tot
Voormalige tuin met vijver en ijzeren hangbrug, heden behorend tot het domein van het gemeenschapsonderwijs met Koninklijk Atheneum, Middenschool en Lagere school. De ijzeren hangbrug en vijver zijn beschermd als monument bij Ministerieel Besluit van 27 mei 2005. Over de historiek van deze brug kon weinig achterhaald worden. Op de gietijzeren onderdelen konden geen gietmerken of namen van constructeurs gevonden worden, grondig onderzoek van de dragende I-balken kon nog niet gebeuren. In het kadaster kwam het perceel waarop vijver en brug zich nu bevinden in hoofdzaak tot stand in 1881, als lusttuin gelegen achter een heden verdwenen woning van Ivo Van Oost, een handelaar uit Brussel. Het kadaster geeft wel de contouren van het perceel, maar geeft geen aanduiding van waterpartij of brug. Typologisch kunnen we de brug aan het einde van de 19de eeuw dateren, of het eerste decennium van de 20ste eeuw - zodat voorlopig een vermoedelijke constructiedatum 1880-1885, overeenkomstig met de aanleg van de tuin, aanvaardbaar lijkt.
Op elk van de bruggenhoofden bevinden zich twee sierlijke gecanneleerde gietijzeren pylonen, die de draagstructuur vatten. Deze pylonen zijn door middel van bouten op het natuursteen van de bruggenhoofden bevestigd. De draagkabels dragen tussen de pylonen het brugdek, en zijn aan de andere kant in de bodem verankerd. Elke draagkabel bestaat een bundel getrokken ijzeren draden, die door een oog van de ronde smeedijzeren hangers lopen. Onderaan zijn aan deze hangers een I-profiel bevestigd die het brugdek dragen. De geprononceerde bevestiging van de verstijvingsligger aan de hangers is typologisch sterk vergelijkbaar met deze van de oudere brug in het Antwerpse stadspark. De bruggenhoofden zijn sterk verweerd (voegwerk verdwenen, uitbrokkelend metselwerk, barsten en verschuivingen). De verstijvingsliggers zijn op verschillende plaatsen ernstig verroest. Op het houten brugdek werd een laag beton aangebracht, waardoor het te dragen gewicht sterk verhoogd en het structureel probleem sterk verergerd werd. Om die reden wordt de brug nu ondersteund door telescopische bouwsteunen. Kabels, hangers en gietijzeren pylonen zijn echter nog in vrij behoorlijke toestand, maar bedekt door een ontelbaar aantal heden afbladderende verflagen.
Auteurs: Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Naar alle waarschijnlijkheid werd de lusttuin aangelegd volgens de Engelse landschapsstijl die frequent gebruik maakt van natuurlijke vormen, asymmetrische structuren, boomgroepen, waterpartijen en terreinglooiingen. De tuin omheen de waterpartij is sterk verwilderd maar de grillige serpentinevormige vijver, het reliëfrijk terrein en de onverharde kronkelende padenstructuur refereren nog aan de originele concepten van de Engelse tuin. Ook de verschillende oude boomgroepjes met eiken, robinia’s, rode beuk, tamme kastanje en paardenkastanje zijn kenmerkend voor de Engelse tuinstijl. Hangbruggen werden wel vaker toegepast als luxueuze toevoeging aan een lusttuin of kasteelpark en vormden een romantische geste in het landschap. De ijzeren hangbrug in de tuin van Zelzate maakte waarschijnlijk ook deel uit van een wandeling en bood de wandelaar een mooi zicht op de centrale waterpartij.