Appartementsgebouw in gematigd modernisme, gesitueerd op de hoek van de Tentoonstellingslaan (noordgevel), de Waelrantstraat (zuidgevel) en de Volhardingstraat (westgevel) naar ontwerp van Paul Smekens uit 1935 in opdracht van weduwe Frans Engelen-Vuye.

De bouwstijl sluit aan bij het gematigd, zakelijk modernisme dat Smekens ontwikkelde in de loop van de jaren 1930. In die periode was de architect vooral actief in de Tentoonstellingswijk, waar hij tussen 1932 en 1935 niet minder dan veertien bouwprojecten tot stand bracht, enkele voor eigen rekening. Op twee eengezinswoningen na, betrof het uitsluitend opbrengsteigendommen, van bescheiden meergezinswoningen tot grotere appartementsgebouwen zoals het flatgebouw gelegen aan de Camille Huysmanslaan, waar Smekens van 1936 tot 1980 resideerde.

De wooncomplexen van Pol de Montstraat 2-10, Camille Huysmanslaan 70-72 en Tentoonstellingslaan 27 behoren tot de meest interessante verwezenlijkingen van deze architect in de Tentoontstellingswijk. Het is een vorm van eenheidsbebouwing die de verkaveling van de wijk in kleine, smalle percelen wil tegengaan. Het grote hoekvolume met de strakke, massieve lijstgevels en benadrukte doorlopende plint komt goed tot zijn recht wegens de open ligging aan drie straatgevels.

Exterieur

Dit vrijstaande appartementencomplex op een trapeziumvormig perceel en met langszijde aan de Volhardingstraat, telt drie bouwlagen onder plat dak. De roosteringen van het pand zijn voorzien in gebouchardeerde beton. Visueel uitgewerkt als één geheel, bestaat het uit twee gespiegelde gebouwen met telkens drie appartementen, met de twee toegangsportalen in de korte zijgevels.

Karakteristiek voor de meergezinswoningen van Smekens, toont het ontwerp een uitgezuiverde volumebehandeling met spaarzame accenten en contrasten in materiaalgebruik. De eenvoudige, modernistische uitwerking sluit aan bij de architecturale vormgeving die de Tentoonstellingswijk haar eenvormige karakter verleent: de sobere geelbruine bakstenen lijstgevels zijn afgelijnd met keramische boordtegels en doorbroken met regelmatig geplaatste, brede rechthoekige vensteropeningen in betegelde omlijstingen, hier met opvallende gele keramische tegels.

Regelmatig ingedeeld met rechthoekige openingen zijn de gevels gestructureerd in zes venstertraveeën: twee centraal in de langsgevel, één op elke hoek van de Volhardingstraat bestaande uit gekoppelde vensters en telkens één naast de zijdelingse toegang tot de appartementen in de twee kopgevels.

De nadruk van de compositie ligt op de contrasterende hoge plint, bekleed in bruine vuuraarde/donkerbruin gebakken tegels ('Ceramy') in mozaïekverband en op de hoekpenanten, waarvan de vensterposten afgewerkt zijn met tegels in Keramis/Zwarte vuuraarde. Deze donkere sokkel verleent de bakstenen bovenbouw een onthecht, zwevend karakter en legt de klemtoon op de volumewerking. De bovenbouw is voorzien van een parement in roode bezande handvorm gemetst in halfsteens verband, platvol gevoegd, maar is uitgevoerd in een geelbruine tint.

Een belijning in blauwe hardsteen voor de onderplint, de kordonlijst - die doorloopt over de vensterdorpels van het gelijkvloers - en de dakrand versterkt de horizontaliserende werking van de donkere plint. De kordonlijst krijgt een dynamische beëindiging als omlijsting van de inkomportalen waarbij de schuine dagkanten en toegangstreden aansluitend zijn uitgevoerd in blauwe hardsteen, net zoals de raamdorpels van de verdiepingen.

De voorgeschreven scheidsmuur met de buurwoningen, die in de Tentoonstellingslaan een lage autobergplaats en aan de Waelrantstraat een helling naar de kelder afzoomt, is uitgevoerd als doorzichtig traliehek met arduinen paaltjes (grillie).

Het vensterschrijnwerk is uitgevoerd in eikenhout en de twee beglaasde voordeuren met bovenlichten zijn getooid met smeedijzer (horizontale roedeverdeling). Dezelfde materialen zijn gebruikt voor de achtergevel, met uitzondering van de raamdorpels die uitgevoerd zijn in zwarte Keramis tegels.

Nog oorspronkelijk is de beglaasde metalen toegangsdeur zijde Tentoonstellingslaan terwijl deze aan de Waelrantstraat is vervangen, net zoals de vensters aan straatzijden. Aan de achtergevel zijn nog bewaarde houten ramen. Vandaag is het oude afsluithek met arduinen paaltjes aan de buurwoning voorzien van een hoge haag.

Interieur

Het bouwplan toont een volledig onderkelderd complex met verhoogde begane grond. De structuur bestaat uit twee appartementsgebouwen met nagenoeg gespiegelde plattegronden. De twee blokken zijn met een centrale tussenmuur volledig van elkaar gescheiden en toegankelijk vanuit de inkomtravee gesitueerd in de korte gevelzijde, tegen de achtergevel (oostzijde). Vanuit de Tentoonstellingslaan is toegang tot een lage autobergplaats terwijl vanaf de Waelrantstraat door middel van een helling twee bergruimtes (garages) in de kelder bereikbaar zijn.

De afzonderlijke meergezinswoningen zijn telkens ontsloten via een trappenhuis in de inkomtravee in de korte gevelzijde, middels een steektrap op gelijkvloers en wenteltrap op de verdiepingen, evenwijdig ingeplant met de Volhardingstraat. Van hieruit is toegang tot de compteurs en de individuele kelders van de bewoners, en verder tot een garage. De ketel- en kolenruimtes zijn toegankelijk vanuit de woning met traphal aan de zijde Tentoonstellingslaan. In de andere meergezinswoning komen dezelfde functionele lokalen (kelders, garage) voor.

Op het gelijkvloers leidt een vestibule en hoger gelegen traphal naar de inkom, van waaruit de verschillende ruimten ontsloten worden: een goed verlichte woonkamer op de hoek met aansluitend een (eet)kamer. Nog aan straatzijde is een afzonderlijke slaapkamer voorzien en, aan de overzijde van de inkom, achter de (eet)kamer, is een badkamer ingericht. Verder is achteraan toegang tot een afzonderlijke wc en een keuken (waarbij de bouwtekening een bovenlicht tussen keuken en badkamer lijkt aan te geven), beide uitgevend op een kleine koer met ingemaakte kast. De woning aan de Waelrantstraat heeft een gelijkaardige indeling, zij het met rechte in plaats van stompe hoek aan de Volhardingstraat. De verdiepingen vertonen hetzelfde programma met kleine kamers boven de vestibule.

Binnenin zijn in de vestibule, zijde Tentoonstellingslaan, nog geelbruine gevlamde keramische tegels met grijswitte marmeren plinten, lambrisering en oorspronkelijke houten trap. Daarnaast zijn er in een appartement op de tweede verdieping nog keramische vloeren, geometrisch uitgewerkt in de hal en in dambordpatroon (rood-geel) op de koer, en verder nog bewaarde toegangs- en beglaasde binnendeuren met oude handgrepen, metalen raampompen en deurbellen.