De voormalige apotheek van Henry Tuypens op de hoek van de Houtbriel en de Sacramentstraat in Sint-Niklaas dateert uit 1929. Het hoekpand in art-decostijl werd ontworpen door architect Marc Neerman.

Historiek

Bij brief van 30 maart 1929 aan het schepencollege van de stad Sint-Niklaas vraagt Henry Tuypens, apotheker te Sint-Niklaas, wonende Sacramentsstraat, machtiging tot het bouwen van een winkelhuis, op te richten op de hoek van Sacramentstraat en Kardinaal Mercierplaats. Het bouwen zal geschieden volgens de bijgevoegde plans, opgesteld door bouwmeester Marc Neerman, gedateerd 19 maart 1929.

De apotheek van de familie Tuypens, een geslacht van apothekers van vaders op zoon, was te Sint-Niklaas alom gekend als hoofddepot met laboratorium voor de fabricatie van de vermaarde 'Poeders Wit Kruis'.

Beschrijving

Drie en vier bouwlagen hoog hoekgebouw onder plat dak, in art deco, volgens archiefstukken van 1929 naar ontwerp van architect Marc Neerman (Gent) voor de heer Tuypens, apotheker.

Sterk bij de zogenaamde Amsterdamse school aanleunende expressionistische baksteenbouw, op de hoek verlevendigd door een partij van natuursteen en op de begane grond voorzien van zwarte marmerbekleding rond de brede winkelvensters. Niettemin primeren visueel de kubistische en geometrische grondvormen van de gehele constructie en de speling in de balkvormige volumes. De ornamentiek is beperkt zich tot enkele sobere accenten. Er is een grote aandacht voor het driedimensionale van het gebouw; hier te Sint-Niklaas opvallend geaccentueerd omdat het gebouw een hoekpand vormt. Functionele geometrische opbouw van exterieur en met behouden functioneel ingerichte binnenstructuur.

Het kwaliteitsvolle ontwerp als winkelpand vormt door zijn geometrie en het gebruik van balkvolumes een opvallend hoekpand in expressionistische baksteenarchitectuur onder platte daken met twee vrijstaande en afzonderlijk uitgewerkte gevels en verdiepingen, op de hoek verlevendigd door een centrale verticale partij van natuursteen. De gevelopbouw wordt gedomineerd door twee balkvormige volumes verschillend in hoogte met verschillende niveaus, met verschillende vensterindeling, de materiaalkeuze van baksteen in diverse metselverbanden, het zeer sterke accent op de verticale lijn.

De begane grond is voorzien van zeer brede winkelramen, rondom afgeboord met zwart geaderde marmerbekleding. De beide vrijstaande gevels zijn van elkaar gescheiden zijn door een verticale balk in zandsteen; zij vertonen een totaal verschillende indeling in niveaus en in vensterindeling. De bovenverdiepingen zijn opgetrokken in een sterk verticale lijn.

De lange gevel aan de Sacramentsstraat telt vier bouwlagen en wordt doorbroken door functioneel aangebrachte hoge en eerder smalle rechthoekige vensters, waarbij de horizontale roedeverdeling en de kleur van de glasinvulling van de bovenlichten van de ramen een decoratief effect verlenen aan de kubistische vormgeving. Deels vervangen houten ramen op de eerste verdieping naar oorspronkelijk model, wegens verrotting van het hout. De korte gevelzijde langsheen de Houtbriel telt drie bouwlagen onder plat dak en wordt bijna volledig ingenomen door de structuur van een uitspringende erker. Deze uitspringende erker doorbreekt de horizontale en rechthoekige geometrie op de verdiepingen aan de gevel langs de pleinzijde. Decoratief en speels uitgewerkte metselverbanden, met uitkragende en overhoekse baksteenlijsten en golvend en recht metselverband in de gevelbekroning.

Interieur

Oorspronkelijke binnenstructuur:

• ondergrondse ruimte volledig onderkelderd en met keldertrap
• gelijkvloers met farmacie en laboratoriumruimte
• eerste verdieping met slaapkamer en tweede kamer en toiletruimte
• tweede verdieping met open ruimte voor en laboratorium en magazijn
• derde verdieping belvedère en gesloten terras aan de Sacramentstraat en open buitenterrein aan de Houtbriel
• trappenhallen achter de verticale balk in natuursteen

Interieur anno 2012: het interieur van de apotheek/winkelruimte op het gelijkvloerse is volledig verdwenen en kreeg een volledige hedendaagse aankleding na een herbestemming als kledingzaak en meer recent als eetgelegenheid. De bovenverdiepingen werden tot kort voor het moment van bescherming (2012) verhuurd als appartement/studentenkamers. De oorspronkelijke binnenstructuur op de verdiepingen bleef vermoedelijk bewaard. De toegang tot de bovenverdiepingen gebeurt vandaag via een achterliggende trap vanuit het naastgelegen pand.