erfgoedobject

Burgerhuis in eclectische stijl

bouwkundig element
ID
7622
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7622

Juridische gevolgen

Beschrijving

Historiek en context

Burgerhuis in eclectische stijl, oorspronkelijk het voorname middenpand van een symmetrisch geheel van drie woningen, gebouwd naar een ontwerp door de architect Théodule Coppieters uit 1882. Opdrachtgever was de kolenhandelaar John Eastwick, die het middenpand mogelijke als eigen woning liet optrekken, en de zijpanden als huurwoningen. Het links aanpalende burgerhuis is eveneens bewaard, het gespiegelde pendant aan de rechterzijde werd in 1964 gesloopt voor een flatgebouw. De heer Duykers liet de begane grond in 1931 een eerste maal wijzigen bij de bouw van een roepzaal voor meubels op de binnenplaats door de aannemer Jos Oomes. Voor de verbouwing tot de huidige toestand in 1934, engageerde hij de architect Gaston De Pauw.

Théodule Coppieters was in Antwerpen als architect actief van 1882 tot 1890. Waar het ensemble Eastwick als zijn vroegst gekende realisatie geldt, staat hij vooral bekend voor het ontwerp van de vrijmetselaarsloge Les Elèves de Themis uit 1886-1887 in de Van Maerlantstraat. Uit 1884 dateerde het monumentale hotel “Aux 3 Suisses” tussen de Anneessensstraat en Van Ertbornstraat, dat is verwoest door een V-bom tijdens de Tweede Wereldoorlog. In deze periode tekende Coppieters ook het aanlegplan voor het Belgisch Park in Scheveningen, in opdracht van E. Cambier, directeur van de Société Anonyme des Tramways de La Haye. Hij ontwierp ook meerdere panden in deze villawijk, die vanaf 1883 werd bebouwd onder regie van de Hollandsch-Belgische Bouwgrond Maatschappij.

Architectuur

Men een gevelbreedte van drie traveeën omvat de rijwoning een souterrain en drie bouwlagen onder een mansardedak (nok parallel aan de straat). De lijstgevel heeft een polychroom parement uit wijnrood baksteenmetselwerk in kruisverband, geaccentueerd door oranjerode baksteen voor de ontlastingsbogen en een casement. Blauwe hardsteen is gebruikt voor de geprofileerde plint, waterlijsten, lekdrempels en lateien, witte natuursteen voor de borstwering, deur- en vensteromlijstingen van de begane grond, speklagen, consoles, casementen, imposten en bolornementen. Nadrukkelijk horizontaal geleed door waterlijsten en cordonvormende lekdrempels, beantwoordt de opstand aan een asymmetrisch compositieschema. De klemtoon ligt op de brede, door balkons gemarkeerde linker travee, waarvan de oorspronkelijke balustraden op de eerste twee bouwlagen doorliepen over de middentravee.

Op de begane grond zijn de rondboogvensters gevat in omlijstingen met imposten en een bewerkte archivolt, geflankeerd door pilasters die de hogere balkonconsoles ondersteunen. Bij de eerste verbouwing in 1931 werden de balustraden verwijderd. De huidige toestand met een vergroot souterrainvenster en een tot deur verlaagd benedenvenster, dateert van de tweede verbouwing in 1934. Daarbij werd het souterrain verhoogd tot een volwaardig woonniveau, met inkorting van de vensters van de begane grond. Van de borstwering resten enkel de bewerkte postamenten en guirlandepanelen. De rondbogige koetspoort in de rechter travee heeft een gelijkaardige omlijsting met sluitstenen.

Op de bovenverdiepingen worden de rechthoekige vensters geaccentueerd door bewerkte lateien, ontlastingsbogen en casementen met friezen van ingelegde steengoedtegels op de penanten en borstweringen. Van de balkons met achtereenvolgens bewerkte voluut- en stafwerkconsoles, zijn de oorspronkelijke balustrade en gietijzeren borstwering tussen postamenten vernieuwd. De tweede verdieping onderscheidt zich door een spaarveld met boogfries in de linker travee, een overhoekse tandfries en consoles onder de lekdrempels in de rechter traveeën. Een gekorniste, bewerkte houten kroonlijst boven een fries van bolornamenten vormt de gevelbeëindiging. De houten guillotineramen, de smeedijzeren deur en poort op de begane grond dateren van 1931-1934, de houten T-ramen van de bovenvensters mogelijk nog uit de bouwtijd.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1882#1096, 1931#40342, 18#672 en 18#1873 (woningen Eastwick), 1884#1375 en 1884#1409 (hotel “Aux 3 Suisses”).

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis in eclectische stijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7622 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.