erfgoedobject

Parochiekerk Heilig Kruis

bouwkundig element
ID
76264
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/76264

Juridische gevolgen

Beschrijving

Parochiekerk voorheen met omringend kerkhof met ijzeren afsluiting en hekken, nieuwe begraafplaats aangelegd in 1857 in Meuleken, ten westen van de eigenlijke dorpskom.

Historiek

Een eerste kerk werd reeds vermeld in een charter van 964. De huidige parochiekerk werd opgericht onder pastoor Lefèvre in 1866-1868 naar ontwerp van architect E. de Perre-Montigny (Gent), zie gevelsteen in koor, ter vervanging van de door brand vernielde oude kerk, die na de godsdiensttroebelen in de 17de eeuw heropgebouwd was. Ingewijd op 21 september 1868. Herstellingswerken aan dak eind 19de eeuw volgens de plans van 1892 van H. Geirnaert. Na de zware oorlogsschade van 19 september 1944 door het dynamiteren van de toren, herstel van de kerk in 1950 en bouw nieuwe westtoren met portaal en doopkapel onder leiding van architect A.R. Janssens. De decoratieve zandstenen rondboogomlijsting op zuilen van het oorspronkelijk portaal is heropgebouwd in 1948 door beeldhouwer L. Willems (Zelzate) als open calvariekapel op het voormalige kerkhof, tegen de zijgevel van het huis Boekhoutedorp nummer 8.

Beschrijving

Noordoost-georiënteerde basilicale kerk met driebeukig schip van vier traveeën, met uitgebouwde vierkante geveltoren (ten zuidwesten) en vijfzijdig uitspringende doopkapel voor de westgevel van de noordelijke zijbeuk, uitspringend transept van twee traveeën en koor van één travee met vijfzijdige sluiting, en zijkapellen, geflankeerd door berging en sacristie.

Vrij sober eclectisch gebouw met voornamelijk neoromaanse inslag en dominerende vierkante geveltoren, opgetrokken uit baksteen en afgedekt met leien daken.

Hoge vierkante geveltoren onder ingesnoerde hoge naaldspits, met diepgelegen rondboogvormig portaal, een rondboogvenster en dito galmgaten en vier uurwerken. Zijgevels en koor geritmeerd door versneden steunberen en hoge rondboogvensters met tweeledige natuurstenen tracering. Hoger uitgebouwd middenschip verlicht door radvensters.

Interieur

Bepleisterd en heden witgeschilderd eclectisch interieur. Schip met rondboogvormige scheibogen op composietzuilen met bladkapiteel. Kruisriboverwelving tussen gordelbogen, aanzettend op slanke zuiltjes rustend op de gesculpteerde kapitelen van de composietzuilen. Schijntriforium tussen scheibogen en bovenlichten.

Mobilair 

Beeldhouwwerk: houten beeld van Heilige Antonius, gepolychromeerd houten beeld van Heilige Rochus en van Jezus aan het kruis, met plaasteren calvariebeelden; uit de 19de eeuw. Aan de doopkapel, plaasteren beelden van Heilig Hart en Heilige Jozef met kind Jezus.

Hoofdaltaar en zijaltaren, toegewijd aan het Heilig Kruis, Onze-Lieve-Vrouw en Heilige Barbara, in witte steen, uit het atelier van beeldhouwer M. Uuterwulghe (Gent), noordelijk zijaltaar met gekleed Mariabeeld, zuidelijk zijaltaar met wit Heilige Barbarabeeld. Koorbank, eik, in zuidelijke zijbeuk van circa 1890. Eiken communiebank uit de tweede helft van de 18de eeuw. Neogotische eiken kansel van circa 1870. Vier biechtstoelen uit het laatste kwart van de 19de eeuw, twee in neogotische stijl en twee in neobarokstijl. Marmeren doopvont met koperen deksel. Kerkmeesterbank uit de 18de eeuw, eik, in zuidelijke zijbeuk aan de westzijde, verfraaid met vier medaillons met de Goddelijke deugden. Op doek geschilderde kruisweg van F. Anseele (Gent) van 1871.

Glasramen van J. Dobbelaere in koor van 1899, in zijkapellen van 1901, in transept van H. Coppejans van 1939, gerestaureerd door D. Coppejans na oorlogsschade in 1950-51.

  • Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten & Landschappen Oost-Vlaanderen, Cel Monumenten en Landschappen, archief.
  • BAKELANTS I., De glasschilderkunst in België in de negentiende en twintigste eeuw, Repertorium en documenten, Deel A, Wommelgem, 1993, p. 104-105; Deel C, Deurne, 1992, p. 123.
  • DE POTTER F.- BROECKAERT J., Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Eeklo, deel 1, Gent, 1870-72, Boekhoute, p. 105-115.
  • DIERICKX C., Architect Edmond De Perre-Montigny en zijn bouwwerken in groot-Assenede, in De Twee Ambachten, XII, 2, oktober 2004, p. 8-29.
  • ROOSE-MEIER B., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen, Provincie Oost-Vlaanderen, Kanton Zelzate, Brussel, 1981, p. 15-17.

Bron: BOGAERT C. & LANCLUS K. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Assenede, Eeklo, Kaprijke, Maldegem en Sint-Laureins, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 21n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Onder de laatste pastoor van Boekhoute Zeer Eerwaarde Heer Cools werd de kerk middels 8 openbare aanbestedingen volledig gerestaureerd. De laatste fase voltrok zich tussen begin januari en kerstmis 2007. Te dier gelegenheid vond een inhuldigingsplechtigheid plaats in aanwezigheid van de bisschop van Gent (Van Looy). Omwille van zijn uitzonderlijke verdiensten werd ter ere van pastoor Cools (28 jaar pastoor in Boekhoute) met kerstmis 2007 een gedenksteen verankerd in de linkermuur van het portaal van de kerk, rechtover de koperen plaat ter ere van de pastoor Lefevre die de kerk in 1864 herbouwde. De gedenkplaat werd later verwijderd en zou binnenkort aan de buitenmuur opnieuw bevestigd gaan worden.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Omvat
    Vredesboom en oorlogsmonument

  • Is deel van
    Boekhoutedorp


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Heilig Kruis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/76264 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.