Historiek

De pastorie met voorheen omgrachte site is gelegen ten westen van de oude kerk en de kerkhofsite en vormen samen de historische dorpskom van Oosteeklo. Een ijzeren hek tussen vierkante gemetste pijlers verbindt de beide sites. De omgrachting werd grotendeels gedempt in 1960. Door de diepe ligging ten overstaan van de vroegere Kerkstraat, nu Koning Albertstraat, heeft de pastorie een ruime voortuin, heraangelegd met buxushaagjes. Links ervan bleef de vijver en verschillende hoogstammige bomen bewaard. Het nieuwe OCMW-gebouw werd iets achterin, ten westen met het oude pastoriegebouw ingeplant.

Uit archiefdocumenten blijkt dat minstens sinds het midden van de 17de eeuw de pastorie op de huidige plaats ten westen van de kerk gelegen was. Kaartmateriaal vanaf het midden van de 18de eeuw toont ook de oude kerk en de kerkhofsite met aansluitend de omgrachte pastoriesite en een éénlaags pastoriegebouw. De plannen voor het verhogen van het gebouw en vernieuwen van het dak dateren van 1836. Rekeningen vermelden metser Van de Voorde, timmerman P. Cloutte en glasmaker C. Van Kerkhoven voor de uitvoering van de werken. Ten slotte laat het gebouw zelf zijn bouwgeschiedenis aflezen in de bewaarde sporen in de rechterzijgevel, de achtergevel en de interieurelementen. De eerst bouwfase met minstens 17de–eeuwse kern met één bouwlaag en steil zadeldak wordt weergegeven door een eerste rij vlechtingen in de rechterzijgevel. De 18de-eeuwse uitbreidingsfase is af te lezen uit de tweede reeks vlechtingen, de toegevoegde linkertravee met opkamer en de 18de-eeuwse schouwboezems in de verschillende kamers op het gelijkvloers en in de opkamer. De toegevoegde bovenverdieping is vooral duidelijk in de bouwnaad in de achtergevel met twee rijen muurankers. De twee oculi in de vierde travee verraden de plaats van het trappenhuis. De talrijke herstellings- en onderhoudswerken in de loop van de 19de en de 20ste eeuw, onder meer door architect F. Van Wassenhove in 1904, verwijzen telkens naar de oude en dikwijls slechte toestand van het gebouw. Uiteindelijk besloot het gemeentebestuur in 1997 het pastoriegebouw te restaureren onder leiding van architect De Pape en te herbestemmen, de site gedeeltelijk her aan te leggen en links ervan een nieuwbouw met serviceflats te realiseren.

Beschrijving

Het ruime dubbelhuis van acht traveeën en twee bouwlagen onder zwart pannen zadeldak heeft een sobere gecementeerde en nu lichtgeel geschilderde voorgevel op een grijs geschilderde plint van imitatiestenen. De ritmering door eenvoudige rechthoekige vensters op arduinen dorpels wordt enkel in de linkertravee verstoord door de hogergeplaatste getraliede opkamervensters. Bij de benedenvensters werden de vroeg-20ste-eeuwse groengeschilderde houten rolluikkasten teruggeplaatst. Ook alle houtwerk werd naar vroeger model vernieuwd en witgeschilderd. De geprofileerde rechthoekige deuromlijsting met oren en sluitsteen vormt door zijn donkerder kleur het enige accent in de voorgevel. De ontpleisterde verankerde bakstenen achtergevel is doorbroken door verschillende aangepaste vensters en deuren. Een korfboogdeur en getralied keldergat onder de opkamervenster in de tweede en derde travee ven nog de 18de-eeuwse toestand weer. De ovale oculi en rondboogdeur met glas-in-loodbovenlicht in de middentraveeën verwijzen naar de vroeg-19de-eeuwse aanpassingen. Tegen de uiterst rechtse travee werd de nieuwbouw aangebouwd.

De plattegrond van dit typische dubbelhuis geeft in grote lijnen de toestand uit het einde van de 18de eeuw weer en komt nog volledig overeen met de bewaarde plannen van 1836. Ook een aantal decoratieve elementen getuigen van rijkelijke 18de-eeuwse vergrotings- en verfraaiingswerken. De centrale gang geeft via dubbele paneeldeuren toegang tot een wachtkamer en een grote kamer rechts vooraan en de keuken en opkamer achteraan. Links zijn een ruim salon en een tweede opkamer gelegen. De kelder met gewit tongewelf en gemetste rekken en de keuken met bewaarde grote haard met bakoven en aansluitend fornuis links zijn in authentieke staat hersteld. Het rechtersalon bewaart de laat-18de-eeuwse schouwboezem in Lodewijk XVI-stijl met stuclijsten, bloemenguirlandes en met aan een strik opgehangen gepolychromeerd reliëfpaneel met voorstelling van de Heilige Familie. De marmeren schouwmantel en het stucwerk met geprofileerde lijsten, hoekmotieven en centrale luchterrozet dateren uit de tweede helft van de 19de eeuw. In het linkersalon bleef de schouwboezem met onversierd medaillon en fijn lijstwerk behouden. Het vlakke plafond lijkt verlaagd en de doorkijk rechts van de schouw werd bij de recente restauratiewerken gerealiseerd. Een nieuwe trap links van de schouw geeft toegang tot de opkamer met herstelde 18de–eeuwse schouw. De schouwboezem met kenmerkende afgeschuinde hoeken, rondboogvormig paneel in fijn lijstwerk met rozetjes in de hoeken en een, aan een strik opgehangen medaillon met spelende puttifiguurtjes omgeven door een bladerenkrans, behield hier nog een houten schouwmantel met typische accoladeboogvorm. Ook het omlopend lijstwerk op het plafond met rozetjes in de uitgespaarde hoeken is kenmerkend voor de late 18de eeuw. De gang kreeg in 1921 een hoge betegelde plint afgeboord door een typische bloemenfries en geprofileerde lijst.