Parochiekerk Sint-Bartholomeus met kerkhof
bouwkundig element- ID
- 76576
- URI
- https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/76576
Juridische gevolgen
-
is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Parochiekerk Sint-Bartholomeus met kerkhof
Deze vaststelling is geldig sinds -
omvat de aanduiding als beschermd monument Parochiekerk Sint-Bartholomeus: orgel
Deze bescherming is geldig sinds -
is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Dorpskern Hillegem
Deze vaststelling is geldig sinds -
is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Dorpskern Hillegem
Deze bescherming is geldig sinds -
is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Parochiekerk Sint-Bartholomeus
Deze vaststelling was geldig van tot
Beschrijving
Basilicale neogotische kerk van 1877-1880, naar ontwerp van architect Edmond Serrure, ter vervanging van een kerk van 1108, vernieuwd in 1787, afgebroken in 1876; de toren bleef bewaard. De huidige toren dateert van 1890 naar ontwerp van architect Jules Goethals (Aalst). Omringend, ommuurd kerkhof.
De plattegrond ontvouwt een vierkante westtoren, een driebeukig schip van zes traveeën, een koor met een rechte travee en driezijdige koorsluiting, noordelijke en zuidelijke sacristie. Toren van zandsteen; bakstenen schip, koor en transept op afgeschuinde plint; middenbeuk en koor onder zadeldaken (leien), zijbeuken onder lessenaarsdaken, afgewolfd ten oosten (leien). Traveeën gemarkeerd door steunberen met versnijdingen. Muuropeningen in geprofileerde omlijstingen van natuursteen. Westgevel met zandstenen toren, met aanleunend, halfrond zuidelijk traptorentje. Segmentboogdeur met arduinen geprofileerde archivolt op gesculpteerde consooltjes, daarboven en opzij spitsboogvensters met vernieuwde tracering, spitsboogvormige galmgaten in omlijsting van arduin. In noord- en zuidgevel, spitsboogvensters met afzaat; oculi als bovenlicht. Koor met oculus in de rechte travee en lancetvensters met negblokken in de koorsluiting.
Interieur: schip en zijbeuken geritmeerd door spitsboogarcaden op ronde zuilen. Kruisribgewelven.
Mobilair: Hoofd- en zijaltaren door J. Reuse (Edingen) van 1882; preekstoel door J. Reuse, circa 1882. Orgel door P.C. Van Peteghem (tussen 1823 en 1846), gerestaureerd en getransformeerd door F. Hooghuys (Geraardsbergen), in 1879.
- VANDENBUSSCHE C., Fotorepertorium, Karton Herzele, Brussel, 1976, p. 13.
Bron: D'HUYVETTER C., DE LONGIE B. & EEMAN M. met medewerking van LINTERS A. 1978: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Aalst, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 5n2 (H-Z), Brussel - Gent.
Auteurs: d'Huyvetter, Clio; de Longie, Bea; Eeman, Michèle
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Aanvullende informatie
Ommuurd en deels geruimd kerkhof omheen de parochiekerk.
Een schematische afbeelding met vermelding van ‘kerkhof’ staat op een figuratieve kaart uit 1561. Het ommuurde eivormige kerkhof van Hillegem staat duidelijk afgebeeld op de Ferrariskaart uit de late 18de eeuw.
Ommuurd, vergroend en deels geruimd plattelandskerkhof omheen de kerk. De bakstenen omheining heeft een ezelrug. Ten noorden en oosten wordt de kerkhofmuur aan de straatzijde opgedeeld met steunberen. De westelijke toegang tot de kerkpoort wordt geflankeerd met een gietijzeren hekken. Op het kerkhof bleef een selectie van hardstenen graftekens bewaard die dateren van de eerste helft van de 20ste eeuw. Verschillende types zijn er vertegenwoordigd: boomstamkruisen, kruisvormige stèles met een graftuin of zerk en stèles met een (verhoogde) zerk en gietijzeren kruisen. De meeste graftekens zijn opgetrokken uit hardsteen maar her en der bleef een grafteken in beton, kunststeen of graniet bewaard. De grafstenen worden aangevuld met tekstplaten in marbriet en porseleinen applicaties. De gangbare stijlen als eclecticisme, geometrische art deco, soms gedecoreerd met gestileerde bloemen, en modernisme zijn er vertegenwoordigd.
Tegen de kerkgevel staat een opvallen neogotische stèle voor de familie Vantemsche bestaande uit een voetstuk met bovenbouw, uitlopend op pinakels. Het geheel bekroond met een kruis. De witmarmeren tekstplaat is gevat in een drielobbige spitsboog. Op de wimberg hangt een witmarmeren krans van immortellen.
Het kerkhof werd bezocht in 2017.
- Kaart van verschillende gronden langs de Perrestraat in Hillegem, Rijksarchief Gent, Kaarten en plannen, nummer 1437, 1561, schaal: 1:2062.
- Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
