Historiek

Voormalig hoevecomplex met bijhorende brouwerij, gelegen op de hoek met Platijn en in de jaren 1970 gerenoveerd en ingericht als restaurant met feestzaal, recent uitgebreid met seminariezaal. Een opmetingsplan van 1905, ter beschikking gesteld door architect E. Coffe, vermeldt ten noordoosten nog een hopveld en ten noord-noordoosten een ruime boomgaard.

Het Hof ten Eenhoorn is een oude landbouwuitbating waarvan de benaming volgens J. Ockeley een volksetymologische vervorming zou zijn van "enode" in de betekenis van eenzaam, onherbergzaam oord; hij situeert het ontstaan van het huidige hof mogelijk in de zestiende eeuw en kadert ze in de ontginning van deze omgeving vanaf de twaalfde-dertiende eeuw.

De eerste vermelding van het hof is te vinden in een belastingscahier van 1671 waar slechts sprake is van één gebouw, terwijl een beschrijving van 1727 melding maakt van "...seckere hoffstede metten huyse, schuere, stallen en alle andere edificien daerop staende gelegen onder Assche ten eenoorden...." een beschrijving die kan bevestigd worden door de Ferrariskaart van 1771-1777; de hoeve is er immers aangeduid als een ensemble met U-vormig geschikte, losse bestanddelen geopend naar de zuidzijde aan de Keierbergstraat: het woonstalhuis ten oosten, de stallen en westen en de schuur ten noorden.

In de loop van de volgende eeuwen werd het complex meermaals aangepast, onder meer versteend en uitgebreid in functie van het bierbrouwen, een activiteit die hier vermoedelijk in het laatste kwart van de achttiende eeuw van start ging; op de primitieve kadasterkaart van 1823 is er ten oosten van de hoeve een constructie aanwezig die in de leggers wordt aangeduid als brouwerij (het huidige in 1970 tot woning aangepaste nummer 78); tussen de hoeve en de brouwerij lag de stokerij. Vooral vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw werd er intensief gebrouwen; in 1864 werd het "brouwerij"-gebouwtje omgevormd tot mouterij en bakhuis. Een gedeelte van de schuur werd voorzien van troggewelfjes; onderaan kwam de lagerplaats voor het bier, bovenaan de kiemvloer.

In de jaren 1880 werd aan de westzijde van het erf (zijde Platijn) een nieuwe stal gebouwd voor kleinvee en de hoek tussen de stal en de schuur werd overdekt zodat de gebouwen op elkaar aansloten, kadastraal geregistreerd in 1886; de stokerij werd tegelijkertijd gemoderniseerd en voorzien van een hoge schoorsteen; van hieruit vertrok een voedergang naar de koestal in het woonstalhuis zodat ook hier de gebouwen met elkaar verbonden werden; de schuur ten slotte werd aan de oostzijde uitgebreid met een eest die inwendig drie niveaus telde, zie het gedeelte met hogere nok; deze uitbreiding werd kadastraal ingetekend in 1896.

Na de Eerste Wereldoorlog ging de brouwerij teloor. De gebouwen werden aan hun lot overgelaten en in 1970 verkocht aan de familie van Dooren die eerst instandhoudingswerken liet uitvoeren en in 1975 startte met de restauratie van het woonhuis naar ontwerp van architect E.(?) van Lembergen. Niettegenstaande de buitenzijde min of meer ongewijzigd bleef, onderging het interieur grondige aanpassingen in functie van de nieuwe bedrijvigheid als restaurant: zo werd de koestal ingericht als barbecue en keuken, de "voederij" werd office en aanrecht; het woongedeelte werd omgevormd tot receptie en restaurant; de zolderroostering van de opkamer werd weggebroken zodat het gebint nu zichtbaar is en de oorspronkelijke, rode tegelvloer werd vervangen; de stokerij werd omgebouwd tot feestzaal. Naderhand werden de westelijk gelegen stallen eveneens ingericht als woning.

Het huidige gebouwenbestand, in kern voor een deel mogelijk nog achttiende-eeuws, kreeg zijn actueel uitzicht voornamelijk in de negentiende en twintigste eeuw, zoals ook blijkt uit diverse bouwnaden. Inplanting en volume bleven nagenoeg ongewijzigd, maar door de herinrichting verdween de oorspronkelijke indeling en werden een groot deel van de muuropeningen aangepast of toegevoegd.

Beschrijving

Voorheen witgekalkt complex samengesteld uit U-vormig ingeplante hoevegebouwen, de stokerij ten oosten en verder ten oosten de mouterij (huidig nummer 78); het hoevegedeelte vertoont een klein, gekasseid erf met toegangspoort ten zuiden, het woonstalhuis ten oosten, oorspronkelijk bestaande uit het woongedeelte en rechts ervan de stal voor hoornvee; de vroegere stallen voor paarden, varkens en runderen, heden ingericht als woning, liggen ten westen en de schuur ten noorden. De toegang bestaat uit een eenvoudig ijzeren hek gevat tussen twee massieve bakstenen pijlers. Verankerde bakstenen gebouwen van één bouwlaag onder pannen zadeldaken met toegevoegde dakkapellen en dakvlakvensters.

Het woonstalhuis met opkamer in de noordelijke hoek wordt gemarkeerd door voorheen getraliede, rechthoekige vensters in een omlijsting van blauwe hardsteen en voorzien van nieuwe luiken; de opkamervensters vertonen een houten latei en rechtstanden van gesinterde baksteen. De rechthoekige deur is ten gevolge van de aanpassingswerken nu eveneens gevat in een vlakke omlijsting van blauwe hardsteen; de ontlastingsboog van gesinterde baksteen refereert nog aan de vroegere situatie. Het bakstenen gevelparement werd gedeeltelijk vernieuwd. Inwendig bleef het gebint bewaard, evenals een gewelfde kelder met een bron en afvoergreppel.

De vroegere stallen kregen omwille van hun huidige woonfunctie een hele reeks bijkomende muuropeningen en dakvlakvensters.

De vroegere stokerij, heden feestzaal, kreeg bijkomende muuropeningen, de meeste andere werden aangepast; de centrale rechthoekige poort onder houten latei en de schoorsteen bleven bewaard.

Op de hoek van de Zavelstraat, ruim complex van witgekalkte gebouwen onder zadeldaken (pannen), opgesteld in U-vorm en met haakse en losstaande aanhorigheden, daterend uit de 19de eeuw. Naar verluidt eertijds brouwerij en heden verlaten. Vermeldenswaardig omwille van de inplanting en het omvangrijk volume in het landschap.