erfgoedobject

Burgerhuis in beaux-artsstijl

bouwkundig element
ID
7668
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7668

Juridische gevolgen

Beschrijving

Burgerhuis in beaux-artsstijl gebouwd in opdracht van Edmond Stoopen, naar een ontwerp door architect Ernest Pelgrims uit 1912 (inscriptie). Stoopen kocht in 1894 samen met Paul Meeûs een fabriek van verfstoffen in Borgerhout, en startte met de productie van pigmenten en kleurstoffen. Het nog steeds actieve Stoopen & Meeûs was een pionier in de Belgische export van pigmenten naar buiten-Europese landen van pigmenten, onder de in 1906 gedeponeerde merknaam "Dragon".

Binnen de loopbaan van Ernest Pelgrims, die omstreeks 1890 van start ging, behoort het hotel Stoopen tot de latere realisaties. Waar hij zich in zijn vroegere residentiële werk vooral bediende van de neo-Vlaamserenaissance-stijl en het conventionele neoclassicisme, paste hij in de jaren vóór de Eerste Wereldoorlog een pompeuze beaux-artsstijl toe. Representatief voor deze ontwikkeling is het prestigieuze hotel Vanden Bussche, voor zover bekend zijn meest monumentale herenhuis, dat hij een jaar eerder in de nabijgelegen Arthur Goemaerelei realiseerde. In het ontwerp van het hotel Stoopen reduceert Pelgrims het beaux-arts-idioom tot zijn essentie: een opstand van klassieke proporties, met een opmerkelijk schematische weergave van het gebruikelijke decor.

Met een gevelbreedte van vier traveeën omvat de rijwoning een souterrain en drie bouwlagen onder een plat dak. De lijstgevel met een parement uit natuursteen op een hardstenen plint, is geïnspireerd op classicistische voorbeelden. Symmetrisch van opbouw, legt de compositie de klemtoon op het twee traveeën brede middenrisaliet, gemarkeerd door een balkon en consoles onder de kroonlijst. Horizontaal geleed in de pui en de bovenbouw, bestaat de ordonnantie uit regelmatige registers van alternerend rechthoekige en getoogde vensters, onder een klassiek hoofdgestel. Eigenaardig is de vlakke behandeling van het geveldecor, dat een onafgewerkte indruk maakt: kordons, omlijstingen, sluitstenen, onderdorpels vertonen niet de minste profilering of ornamentatie, met uitzondering van het balkon. De daarentegen rijk bewerkte balkonconsoles en -postamenten, met ramskoppen, acanthusbladeren en palmetten, zijn net als de smeedijzeren borstwering ontleend aan de régencestijl. Het gevernist houten schrijnwerk van de fraaie rondboogdeur en de vensters is bewaard, evenals het smeedijzeren traliewerk en het voortuinhek.

De L-vormige plattegrond beantwoordt aan de klassieke typologie van het burgerhuis, waarbij het souterrain oorspronkelijk ruimte bood aan de keuken. Volgens de bouwplannen herbergt de linkerhelft van de begane grond de vestibule met spreekkamer, de traphal met bovenlicht en de diensttrap, de vestiaire en de office. Deze functionele zone wordt in de rechterhelft geflankeerd door de gebruikelijke suite van salon, eetkamer, veranda en terras. De eerste verdieping omvat een privé-salon, drie slaapkamers, een badkamer en een terras. Op de tweede verdieping, slechts bereikbaar via de diensttrap, bevinden zich een logeerkamer en een garderobe, een zolder en een (meiden)kamer.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1912#2352 en 1913#3609.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis in beaux-artsstijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7668 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.