erfgoedobject

Eclectisch herenhuis

bouwkundig element
ID
7679
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7679

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Eclectisch herenhuis
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Herenhuis in eclectische stijl gebouwd in opdracht van James Nurnberg, naar een ontwerp door architect Emile Thielens uit 1911. Kort voor zijn overlijden later dat jaar, realiseerde Thielens een vijftal hotels in de Bosmanslei en de Van Putlei, die tot zijn laatste werken behoren. Van deze is het hotel Nurnberg naar stijl en typologie het meest verwant met de hotels Morren en Strasser. Thielens, die vooral bekend is van de gebouwen voor de Antwerpse Zoo, verliet aan het eind van zijn loopbaan de art nouveau voor een klassieke beaux-artsstijl. Belangrijke werken uit deze periode zijn de monumentale Banque de Reports, de Fonds Publics et de Dépôts aan de Meir en het kantoorgebouw Zeller, Villinger & Cie in de Minderbroedersrui. De eerste naoorlogse eigenaar, Jean Lafontaine, directeur van de Banque Italo-Belge, plande in 1947 een grondige verbouwing met volledig nieuwe gevelopstanden, naar een ontwerp van architect Jacques Cappellen uit Jumet. Het bleef uiteindelijk bij beperktere moderniseringsingrepen in het interieur en aan de achtergevel. Bij een recente renovatie werd een binnenzwembad geïnstalleerd op de begane grond.

De rijwoning in halfopen bebouwing, met een gevelbreedte van drie ongelijke traveeën aan de straat, omvat drie bouwlagen onder een mansardedak (leien). Het gevelfront onderscheidt zich door een natuurstenen parement, daar waar het gebouw verder in sobere baksteenbouw is opgetrokken. Geïnspireerd op het achttiende-eeuwse hotel, bestaat de opstand uit een gedrukte sokkel met schijnvoegen, en een vlak behandelde bovenbouw afgewerkt door het klassieke hoofdgestel. Verticaal legt de compositie de klemtoon op het brede zijrisaliet, dat tot in de bedaking is doorgetrokken, bekroond door een dakkapel met voluten. De bow-window van de bel-etage en het venster erboven, zijn hier ingeschreven in een oplopende korfboognis met kwarthol profiel. Verder doorbreken rond- en steekboogopeningen alternerend het gevelvak, met een balkon op neo-Lodewijk XVI-consoles als enige accent. In de ordonnantie van de zijgevel tekenen de traphal en de diensttrap zich af. Zowel het houten schrijnwerk van de deur, de vensters en dakkapellen, als het smeedijzer van de borstweringen, het traliewerk en voortuinhek bleven behouden.

De plattegrond vertoont de typologische kenmerken van de bel-etagewoning bestemd voor de vermogende burgerij, met een opdeling in ontvangstruimten en privé-vertrekken, dienstlokalen en -circulatie. Als centrale ruimte deelt traphal met bovenlicht de woning over de volledige breedte op, ontdubbeld door de diensttrap. Volgens de bouwplannen biedt de lage begane grond vooraan ruimte aan de vestibule, de 'état domestique' en de vestiaire, en achteraan aan de keuken. Op de bel-etage bevinden de salons zich zoals gebruikelijk aan de straatzijde, de eetkamer met office en terras, en wellicht een privé-salon of ontbijtkamer aan de tuinzijde. De tweede verdieping wordt ingenomen door drie slaapkamers, een of meer badkamers en de linnenkamer. De mansarde, enkel bereikbaar via de diensttrap, omvat vermoedelijk de kamers voor personeel of gasten.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1911#647, 1912#2320 en 18#23495.
  • Architectuurarchief Vlaanderen, Archief Emile Thielens, foto herenhuis Nurnberg.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Eclectisch herenhuis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7679 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.