Voormalige abdijhoeve van Affligem waarvan de oorsprong opklimt tot het begin van de 12de eeuw toen Affligem een groot deel van Zellik in handen kreeg. De benaming werd ontleend aan de ligging op een steile hoogte waardoor dit monumentale hof de hele omgeving domineert; omringende weilanden. Beschermd als monument bij Besluit van 3 februari 1983, de omgeving als dorpsgezicht bij Besluit van 18 juli 1980 en 3 februari 1983.

Het huidige gebouwenbestand klimt gedeeltelijk op tot het einde van de 18de eeuw; het hof brandde immers volledig af in 1794, maar werd aansluitend heropgebouwd, de noordelijk gelegen woning in 1794, zie jaarsteen, de zuidelijke schuur in 1795. Naderhand volgden ook de heden oostelijk gelegen stallen.

Historiek

Hoe het hof er voorheen uitzag kan opgemaakt worden uit het kaartboek van de abdij van Affligem, beëindigd in 1722: een semi-gesloten hoeve met een nagenoeg vierkante binnenplaats waarrond de diverse bestanddelen zijn geschikt: de toegangspoort ligt in de noordwestelijke hoek met aansluitend de woning van twee bouwlagen die de noordelijke zijde inneemt en zichtbaar hoger is dan de bijgebouwen; deze constructie vertoont drie deuren rechts en drie bovenvensters links met in de as drie dakkapellen; rechts is er een haaks, lager aanbouwsel; afgaande op het volume en de vormgeving lagen de stallen ten westen en de schuur ten zuiden; met uitzondering van de stallen werd deze inplanting bij de heropbouw dus grosso modo behouden. Op 27 mei 1798 werd het hof in het kader van de Franse Revolutie openbaar verkocht. Uit de verkoopbeschrijving blijkt duidelijk dat op dat ogenblik de stallen met inbegrip van de paardenstallen nog niet heropgebouwd waren. De huidige, oostelijke stalvleugel werd vermoedelijk kort nadien opgetrokken. Halverwege de 19de eeuw werd het complex uitgebreid met een bij de woning aansluitende stal en een wagenhuis aan de westzijde, beide kadastraal geregistreerd in 1865; tegen de erfzijde van de schuur werden omstreeks de eeuwwisseling paardenstallen en een dorsvloer gebouwd, ze werden kadastraal ingetekend in 1901.

Beschrijving

Heden gesloten hoevecomplex waarvan de diverse bestanddelen geschikt zijn rondom de vier zijden van een gekasseide, nagenoeg vierkante, doch ruime binnenplaats: het woonstalhuis ten noorden, stallen ten oosten, schuur met aangebouwde paardenstallen ten zuiden en wagenhuis ten westen; de toegang ligt in de noordwestelijke hoek tussen woning en wagenhuis, de veldpoort ligt in de zuidoostelijke hoek tussen stal en schuur. Buiten het gesloten complex, verder ten noordwesten ligt een klein bakhuis.

Van de voorheen overluifelde toegangspoort resten nu enkel de fragmentarisch bewaarde pijlers. Voorts verankerde bakstenen gebouwen van één tot anderhalve bouwlaag onder pannen zadeldaken; aan erfzijde gewitte gevels op gepikte plint. De woning met licht verhoogde begane grond wordt gemarkeerd door een opkamer in de westhoek, aan de buitenzijde zichtbaar door de verhoogde, getraliede vensters boven een getralied keldervenster en een opening voor de afwatering. Een gevelsteen met jaartal 1794 verwijst naar het bouwjaar. Voorts rechthoekige, getraliede vensters en dito deur in vlakke omlijsting van blauwe hardsteen; dakvensters. De linkerzijgevel heeft een hoge, uitspringende onderbouw van zandsteen en zandstenen hoekkettingen, deels zichtbaar onder de gedeeltelijk verdwenen bezetting van kunstleien en mogelijk verwijzend naar een oudere kern. Het haakse aanbouwsel links werd kadastraal ingetekend in 1865. Latere haakse aanbouwsels tegen de achtergevel, kadastraal ingetekend in 1901 en 1903.

Het interieur kon niet bezocht worden: woonkamer naar verluidt met moerbalk op geprofileerde sloffen.

Het rechts aansluitende stalgedeelte, kadastraal ingetekend in 1865, vertoont naast enkele laadluiken, ook rechthoekige deuren onder houten lateien en bakstenen ontlastingsboogjes afgewisseld met halfcirkelvormige vensters.

De oostelijke stalvleugel klimt vermoedelijk op tot circa 1800 en vertoont aandaken met een topstuk en vlechtingen in de zijgevels; ook hier rechthoekige muuropeningen en een klimmend laadluik; rechts aansluitend de veldpoort met houten latei en zandstenen posten.

De monumentale langsschuur die de volledige zuidzijde innam en opklom tot het einde van de achttiende eeuw, stortte in bij een storm op 11 november 1975; slechts de buitenmuren staan nog gedeeltelijk overeind, maar de aan erfzijde aangebouwde paardenstallen, kadastraal ingetekend in 1901, bleven bewaard; de centrale, vijfzijdige uitbouw, naar verluidt de vroegere dorsvloer, wordt links en rechts geflankeerd door steekbogige staldeuren onder rechthoekige venstertjes.

Het wagenhuis, op het kadaster geregistreerd in 1865 heeft links twee segmentboogpoorten; de gesloten buitengevel wordt gestut door schuin oplopende steunberen.

"Hooghof", eertijds afhankelijk van de abdij van Affligem en door brandstichting volledig verwoest in 1794; heden grote gesloten hoeve met gebouwen uit einde 18de en begin 19de eeuw gegroepeerd rondom de zeer ruime, geplaveide en nagenoeg vierkante binnenplaats.

Op de noordzijde, boerenhuis met één verdieping en zadeldak (pannen) met houten dakvensters, in een gevelsteen gedateerd anno 1794. Witgekalkte baksteenbouw; in het linkerdeel, een opkamer met gootsteentje en een oorspronkelijk getralied, keldervenster. Rechthoekige deur van arduin en rechthoekige getraliede vensters. In de linkerzijpuntgevel, een hoge met afschuining afgezette zandstenen sokkel die mogelijk op een oudere kern wijst; bovenbouw met kunstleien bekleed. Tegen de achtergevel, recenter haaks gebouw. Binnen in de woonkamer, balken zoldering met een grote trekbalk op geprofileerde sloffen. Rechts in het verlengde, stalling met zadeldak (pannen), geritmeerd door rechthoekige deuren bekroond met een rondboog van baksteen ter ontlasting van de houten lateien, en halve maanvormige stalvensters.

Op de oostzijde, lage stalvleugel met licht gebogen zadeldak (pannen) met laadvensters; rechthoekige muuropeningen; zijpuntgevels met vlechtingen en topstuk. In de zuidoosthoek, inrijpoort (veldzijde) met houten latei en zandstenen posten.

Zuidzijde ingenomen door een enorme langsschuur onder zadeldak (leien).

Schuurpoort in de oostzijpuntgevel opgevat als de veldpoort. Tegen dezelfde gevel, een afdak onder driezijdig lessenaarsdak gedragen door vierkante pijlers van baksteen; sporen van topvlechtingen (gewijzigde dakhelling en herstelde rand). Over de hele langsgevel, een dienstgebouw onder lessenaarsdak (mechanische pannen), geritmeerd door licht steekboogvormige deuren; in het midden, polygonale dorsvloer met bakstenen pilastertjes, plat dak, rondboogdeur en halfradvensters. Op de westzijde, karrenhuis onder zadeldak (pannen), voorzien van twee steekboogpoorten van baksteen; tegen de zijpuntgevel, overdekte paardenuitspanning onder een tweezijdig lessenaarsdak (pannen). Alleenstaand bakhuisje.

Geïsoleerd en mooi op een hoogte gelegen hoeve als dominerend element in het landschap.