Historiek en context

Voornaam burgerhuis in eclectische stijl met néo-Grec- en art-nouveau-inslag, naar een ontwerp door de architect Joseph Hertogs uit 1897. Opdrachtgever was Carl Franz Adolph Otto Ingenohl (Neuwied, 1849-1934), die in 1873 vanuit zijn geboorteplaats naar Antwerpen emigreerde. Hij huwde in 1878 te Mannheim met Marie Louise Friederike Sauerbeck (Mannheim, 1858-Antwerpen, 1932), kreeg vier dochter geboren tussen 1879 en 1889, en werd in 1886 tot Belg genaturaliseerd. Deze tabakshandelaar en sigarenfabrikant leidde de firma's C. Ingenohl Limited of C. Ingenohl & C° met vestigingen te Manila en Hong Kong, de Orient Tobacco Manufactory, en produceerde sigaren en cigarillos onder de merknamen "La Perla del Oriente", "El Cometa" en "Grandasia". Zijn jongere broer admiraal Friedrich von Ingenohl (Neuwied, 1857-Berlijn, 1933), van 1913 tot 1915 bevelvoerder van de Hochseeflotte van de Kaiserliche Marine, speelde een belangrijke rol tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Op het aanpalende perceel had Carl Ingenohl in 1894 een statig hotel met aanhorigheden laten bouwen naar ontwerp van Joseph Hertogs, waar hij tot zijn overlijden in 1934 zou resideren. Het riante domein waarvan de tuinen doorliepen tot de Valkenburgstraat was het vroegere landgoed Charles Langsdorf, waarvan de pittoreske villa in néo-Grecstijl werd gesloopt. De "Villa Jenny" kwam in 1897 tot stand op gronden links van het hotel. De huisnaam verwijst naar de op zevenjarige leeftijd overleden oudste dochter van het echtpaar Ingenohl-Sauerbeck, Jenny Caroline Louise Ingenohl (°Mannheim, 1879). Op het perceel rechts van het hotel liet Ingenohl in 1924 nog een tweede burgerhuis optrekken, eveneens naar een ontwerp door Hertogs, dat in 1952 echter onherkenbaar werd verbouwd (nummer 41).

Het hotel Ingenohl en de "Villa Jenny" maken deel uit van het relatief vroege oeuvre van Joseph Hertogs, die als een van de meest succesvolle architecten in Antwerpen geldt, actief van omstreeks 1885 tot zijn overlijden in 1930. Zijn loopbaan in dienst van de vermogende, overwegend liberale mercantiele burgerij, leverde een vijfhonderdtal woningen en openbare gebouwen op. Deze evolueren van eclecticisme en neorenaissance, naar een klassiek geïnspireerde beaux-artsstijl. De bouw van hotel en villa volgden op het verdwenen Zeemanshuis uit 1890-1891 aan de Ankerrui, en de synagoge Shomre Hadass uit 1891-1893 in de Bouwmeestersstraat. Qua architectuur is het pand verwant met het hotel Randel uit 1892 in de Sterstraat en het hotel Kreglinger-Walther uit 1894 aan de Koningin Elisabethlei. Omstreeks de eeuwwisseling, zijn rijpe periode, vermengde de architect diverse neostijlen tot een eclectisch idioom, en drukte met monumentale bouwwerken als het Hansahuis op de hoek van Suikerrui en Ernest Van Dijckkaai zijn stempel op het Antwerpse stadsbeeld.

Architectuur

De "Villa Jenny" schakelt zich via een getrapte inplanting op halve hoogte in tussen het hotel Böltinck dat de rooilijn van de Van Schoonbekestraat volgt, en het sterk terugwijkende hotel Ingenohl met voorplein. De smeedijzeren voortuinafsluiting en een opmerkelijke potaalveranda met trappenbordes van de "Villa Jenny", bevinden zich op de rooilijn. Met een gevelbreedte van vier traveeën, omvat de rijwoning drie bouwlagen onder een complex schilddak (leien). De lijstgevel heeft een verzorgd parement uit geel baksteenmetselwerk in koppenverband, verwerkt met roze natuursteen van vermoedelijk Duitse oorsprong voor de waterlijsten, vensteromlijstingen, halfzuilen, de attiekbekroning en dakkapel. Voor de sokkel is gebruik gemaakt van roze breuksteen, met een plint, deuromlijsting trappenbordes en hoekkettingen uit blauwe hardsteen. De opstand is opgebouwd uit een hoge robuuste sokkel, een bel-etage en een bovenverdieping. Nadrukkelijk horizontaal geleed en asymmetrisch van opzet, legt de compositie de klemtoon op het zijrisaliet. Dit laatste wordt over sokkel en bel-etage gemarkeerd door een afgeschuinde hoekpaviljoen waarop een balkon met smeedijzeren borstwering en consoles. Hogerop is het risaliet boven de kroonlijst doorgetrokken in een attiekverdieping, die zich onderscheidt door een drielicht met Toscaanse halfzuilen en een blinde attiek met acroteria. Verder beantwoordt de opstand aan een regelmatig ordonnantieschema, met registers van rechthoekige deur- en vensteropeningen, op de bel-etage in vlakke, en op de bovenverdieping in geriemde omlijsting met smeedijzeren borstwering, alternerend een driehoekig fronton en palmet of een entablement. Dienstportaal met entablement in de sokkel; tegelpanelen met de huisnaam "Villa Jenny" en bloemenguirlandes, leggen kleurrijke accenten in het risaliet en de fries. Een klassiek hoofdgestel met gekorniste houten kroon- en tandlijst vormt de gevelbeëindiging; dakkapel met pilasters, entablement, tegelfries en palmet, geïntegreerd in een blinde attiek. De portaalveranda vormt een aan twee zijden beglaasde houten constructie in art-nouveaustijl, met het inkomportaal in de westwand en een wit betegelde noordwand, geaccentueerd door een kleurrijke sokkel en bloemenfriezen. Het houten schrijnwerk van inkomdeuren met siersmeedwerk en de vensters is bewaard, evenals het sierlijke smeedijzeren voortuinhek en de leuning van het trappenbordes; tot garagepoort vergroot venster in de sokkel.

De plattegrond beantwoordt aan de typologie van de bel-etagewoning, ontsloten door de zijdelings ingeplante inkom- en traphal.

Herenhuis met kleine voortuin afgesloten door ijzeren hek, uit begin 20ste eeuw. Bakstenen gebouw met verspringende gevel- en kroonlijsten; afgewolfd zadeldak. Lijstgevel van vier traveeën en twee à drie bouwlagen, links hoger opgaand risaliet met erker en balkon; uitspringende portiek van hout en glas rechts. Borstwering en fries met tegelmozaïeken. Rechthoekige muuropeningen in hardstenen bandomlijstingen.