Overdekte markt in eclectische stijl ingeplant tussen de Van Schoonhovenstraat en Van Wesenbekestraat, in 1903-1904 opgericht naar een ontwerp door de architect Louis Wagemans. Opdrachtgever was de Naamlooze Maatschappij Antwerpsche Overdekte Markt, vertegenwoordigd door G. De Graeve. Sinds 1876 werd het perceel ingenomen door de danszaal “Eldorado”, opgericht door J.B. Mariën en P. Gillis. De Criée was eerst gevestigd in een monumentale ijzeren markthal door de architect Ernest Dieltiëns uit 1892 aan de Frankrijklei, die plaats moest maken voor de Vlaamse Opera. Wagemans was als architect actief in Antwerpen minstens vanaf 1877, vermoedelijk tot omstreeks 1910. Deels door brand verwoest in 1983, werd de Criée in 1984 herbouwd naar een ontwerp van de architect L.C. Van Den Bulck, met een nieuwe voorbouw aan de Van Wesenbekestraat.
De voorbouw in de Van Schoonhovenstraat met een gevelbreedte van acht traveeën, omvat twee bouwlagen en een entresol onder een plat dak. Aan de zuidzijde werd de annex van oorspronkelijk één bouwlaag in 1923 door de aannemer Alexander Van Roey verhoogd tot twee bouwlagen, en in 1984 opgetrokken tot kroonlijsthoogte. De lijstgevel heeft een parement uit rood baksteenmetselwerk in kruisverband, met gebruik van blauwe hardsteen voor de plint en lekldrempels, en witte natuursteen voor speklagen, hoekkettingen, lateien, steigergaten, gevel- en dekstenen. Symmetrisch van opzet, wordt de opstand geritmeerd door de hoger opgetrokken midden- en zijrisalieten. Het twee traveeën brede middenrisaliet met het vernieuwde hoofdportaal wordt in de bovenbouw gemarkeerd door hoekkettingen, en heeft een geprofileerde keperlijst op gestrekte uiteinden als bekroning. De smalle zijrisalieten onderscheiden zich door de zijportalen onder ijzeren I-balken met rozetten, en in de bovenbouw door gevelstenen met de inscriptie “HALLE”, overhoekse pilasters op kraagstenen, gebeeldhouwde rundskoppen op de borstwering en een wolfsdak met een uitkragende kroonlijst (vernieuwd) als bekroning. Verder beantwoordt de opstand aan een regelmatig ordonnantieschema, opgebouwd uit rechthoekige deur- en vensteropeningen waaronder tweelichten met tussendorpel, alle op individuele of gekoppelde lekdrempels. De casementen op de borstwering van de bovenverdieping dragen panelen in achterglasschildering, met de opschriften “VERKOOP BIJ OPBOD”, “OVERDEKTE MARKT” en “VENTE À L’ ENCHÈRE”. Tussen de risalieten zijn de traveeën afgewerkt met een geprofileerde daklijst boven steigergaten.
Het interieur heeft een basilicale structuur met een hoger opgetrokken, brede middenbeuk omringd door galerijen. De middenbeuk wordt bekroond door een bovenlicht met twaalf ijzeren vakwerkspanten, die steunen op zeshoekige gietijzeren pijlers met een hoge sokkel.
Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Braeken J. 2020: De Criée [online], https://id.erfgoed.net/teksten/315642 (geraadpleegd op ).
Antwerpse overdekte markt genaamd "Criée" naar de voor de Tweede Wereldoorlog dagelijkse verkoop per opbod van verse levensmiddelen. Heden markthal met vaste standplaatsen. Oorspronkelijk feestzaal "Eldorado" waar de Antwerpse overdekte markt zich vestigde in 1903; deels door brand verwoest in 1983, herbouwd naar ontwerp van L.C. Van Den Bulck in 1984 (zie gedenkplaat in interieur).
Aan Van Wesenbekestraat: moderne gevel geritmeerd door gekoppelde, beschilderde gietijzeren zuilen; rechthoekige muuropeningen.
Aan Van Schoonhovenstraat: eenvoudige bakstenen lijstgevel geritmeerd door hoger opgaande lichte risalieten, te dateren eerste kwart 20ste eeuw; rechthoekige muuropeningen.
Interieur met ijzeren gebint op I-balken en zeshoekige pijlers op hoge sokkel.
Bron: PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nc, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Plomteux, Greet; Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. & Steyaert R. 1989: De Criée [online], https://id.erfgoed.net/teksten/7714 (geraadpleegd op ).