erfgoedobject

Kasteelhoeve Het Blauw Kasteel

bouwkundig element
ID
77244
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/77244

Juridische gevolgen

Beschrijving

Voormalig landgoed zogenaamd "Het Blauw Kasteel" of "Blauwhuis" palend aan het kartuizerklooster Genadedal (zie Karel van Manderstraat), buitenverblijf van de Brugse humanist Marcus Laurin (1525-1581) en heer van Watervliet. Rond 1500 behoort het goed aan Pieter Mouscron, lid van een Brugse koopliedenfamilie. In het midden van de 16de eeuw verwerft Marcus Laurin het landgoed en bouwt er een luisterrijk kasteel met bibliotheek met de naam "Laurocorinthus Villa Laurinorum". Het domein staat aangeduid op de kaart van Pieter Pourbus (1561-1571) als "Blauwhys".

Marcus Gerards (1562) geeft een gedetailleerde weergave. Het volledig omwalde kasteelgoed op vierkante plattegrond is aan de oostkant toegankelijk via een brug en poortgebouw. Aan de zuidkant ligt het ommuurde opperhof met het kasteel met traptoren en een tuin. Aan de noordkant ligt het langgerekte neerhof. Op de noordwesthoek staat een duiventoren, en rechts daarvan het zwanenhuis. In 1578 worden omwille van de godsdiensttroebelen en op bevel van de stadsmagistraat het kasteel en kartuizerklooster afgebroken. In 1595 verwerft Gerard van Volden het domein.

Volgens een kaart uit 1663, opgemaakt door landmeter Hendrik de la Porte wordt het opperhof heropgebouwd. Het woonhuis van het neerhof blijft bewaard, aan de oostkant worden twee schuren toegevoegd. Later worden de grachten gedempt en het 17de-eeuws kasteel na de Eerste Wereldoorlog afgebroken.

Het ganse domein, met omliggende sportvelden zogenaamd "De Gulden Kamer", is heden eigendom van de Stad en herbergt verschillende functies. De voormalige bijgebouwen, schuur, stalling en boerenhuis worden respectievelijk gebruikt door een jeugdbeweging, een stadsdienst, een sportclub en als conciërgewoning.

Van het voormalige 16de-eeuwse poortgebouw zoals afgebeeld op de kaart van Marcus Gerards zijn de twee zijmuren bewaard gebleven. Deze worden in 1996 als ruïne geconsolideerd. Een overkapping met hedendaagse vormgeving, ontworpen door de Gebouwendienst van de Stad Brugge, accentueert de oorspronkelijke hoofdingang. In de linkermuur zit een schietgat. De binnenmuren hebben elk een dichtgemetselde korfboogingang met afgeschuinde dagkanten. Deze deurtjes gaven oorspronkelijk wellicht toegang tot de naastliggende gebouwen. Restanten van ijzeren scharnieren en uitsparingen voor de vroegere poort zijn nog herkenbaar.

Een deel van de 16de-eeuwse bakstenen omheining zit verwerkt in de oostmuur van de grote schuur. Deze bakstenen schuur met wagenhuis dateert eventueel uit het begin van de 17de eeuw. De gevel aan de binnenkoer is gestut door enkele steunberen. Aan de noordkant van de binnenkoer liggen de vroegere stallingen, wellicht niet ouder te dateren dan het begin van de 20ste eeuw. Op de binnenkoer staat een recenter wagenkot met eigenaardige betonnen pilaren. Links van de schuur bevinden zich in de boomgaard de gebouwen van de jeugdbeweging.

Verder noordwaarts ligt het boerenhuis zogenaamd "'T BLAUWHUIS" van het voormalige neerhof horende bij het "Blauw Kasteel". Verankerde baksteenbouw, witbeschilderd boven gepekte plint met 19de-eeuwse muuropeningen maar wellicht met oudere kern. Tegen de achterzijde is een lagere vleugel aangebouwd, de verhoogde begane grond is helemaal onderkelderd. De lagere aanbouw rechts heeft een steunbeer in de zijgevel.
Interieur: balkwerk en laatgotische schouw.

  • CAFMEYER M., Sint-Kruis, oud en nieuw, 1970, p. 45.
  • CROIS R., Het Blauwe Huus te Sinte Cruus, in Het Brugs Ommeland, jaargang 15, nummer 2, 1975, p.  43-46.

Bron: GILTÉ S. & VAN VLAENDEREN P. met medewerking van DENDOOVEN K. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Brugge, Deelgemeente Sint-Kruis, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL21, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Gilté, Stefanie; Van Vlaenderen, Patricia
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteelhoeve Het Blauw Kasteel [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/77244 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.