Op 2 mei 1922 richtte de Nationale Strijdersbond, afdeling Diegem, een verzoekschrift aan de gemeente tot oprichting van een gedenkteken voor 13 gesneuvelde soldaten.
Historisch overzicht
De opdracht werd toevertrouwd aan Juul Reynaert (Handzame 1884 – Evere 1959), die ook voor de West-Vlaamse gemeenten Zarren, Staden en Westrozebeke oorlogsmonumenten ontwierp. De plechtige inhuldiging van het monument vond plaats op 12 augustus 1923.
Beschrijving
Oorlogsgedenkteken dat ingeplant is in een trapeziumvormig plein, omzoomd door een muurtje met getoogde pijlers waartussen een smeedijzeren hekwerk met dubbel rondboogmotief, aan de voorzijde voorzien van een poortje dat toegang geeft tot het plantsoen met grasperk en grindzone.
Het centraal in het plantsoen geplaatste oorlogsgedenkteken, in witte Franse steen opgetrokken, is uitgewerkt als een pseudo-obelisk met een van hoekpijlers voorziene vierkante basis, een licht conische, hoge schacht met reliëf, en een opengewerkte bekroning met overkragend hoofdgestel waarop een paar bronzen vleugels. Op de de voorzijde van de schacht staat, in een mijterboogvormige blindnis, een treurende vrouw, eigentijds gekleed en met een lauwerkrans in de linkerhand. De vrouw is weergegeven in half-reliëf en lijkt – van onder naar boven – uit de steen los te komen.
De basis is voorzien van inscripties en reliëfs: aan de voorzijde "AAN ONZE HELDEN", links de voorstelling van een graf met klaprozen en een kruis met soldatenhelm en lauwerkrans boven het signatuur "REYNAERT JUUL, BEELDHOUWER", achteraan een bronzen plaat met opschrift "DIECHEM DANKBAAR/ 1914 - 1918" en de namen van 13 soldaten, en rechts het wapen van Diegem voor een rozenstruik en geflankeerd door twee potten met waakvlam.
- DE MAESSCHALCK K., e.a. 2002: Oorlogsmonumenten 1914-1918 in Vlaams-Brabant, Brussel, Algemeen Rijksarchief.