Teksten van Klein begijnhof

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78078

Klein begijnhof ()

"klein begijnhof" of "burgerlijke godshuisjes". Groep kleine huisjes na de Eerste Wereldoorlog gebouwd voor oorlogsweduwen met steun van het Nederlands-Belgisch hulpfonds "Steun aan België" of de "Stichting van Wezel", op de plaats waar zich voor de Eerste Wereldoorlog de gendarmerie bevond (voor de Franse revolutie maakte dit perceel deel uit van het eigenlijke begijnhof). Het geheel werd gebouwd vanaf 1931 (goedkeuring van de bouwaanvraag in augustus 1931) naar ontwerp van architect Aimé Latte (Kortrijk).

De huizen zijn gegroepeerd rondom een graspleintje en sluiten ten zuidwesten aan bij het begijnhof (Begijnhofstraat 2). Laag muurtje onder ezelsrug en in hoek, calvariekruis geflankeerd door lantaarns, onder uitgewerkt afdak met korbelen. In elk huisje tegeltje met inscriptie "STEUN AAN BELGIË". Lage geelbakstenen huizen onder zadeldaken (mechanische pannen): uitkragende baksteenfries en brede dakvensters als tuitgevel met vlechtingen, zijgevels op zelfde manier uitgewerkt. Korfbogige deurtjes, rechthoekige muuropeningen onder lateien van similisteen. Tevens tussenliggende deurtjes naar koertjes.
Aan de straat korfbogige toegangspoort gevat in tuitgevel met aandaken (nis met Godelievebeeld), aan de pleinzijde lessenaarsdakje met daktegels. Rechts daarvan aansluitend drie lage huizen (nummers 21, 22, 24) en één belangrijker huis met twee verdiepingen, ook deur is rijkelijker uitgewerkt met bovenlicht. Bewaard witgeschilderd houtwerk (T-indeling met kleine roedeverdeling) bij nummers 21, 22, 23. Bewaarde armatuur van gaslantaarn (nummer 23).
Op het binnenplein dezelfde lage huisjes (nummers 25-32), doch met vernieuwd houtwerk. Witgeschilderde en gecementeerde ronde waterput met ophaalsysteem.

  • Inventarisatie van Relicten uit de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek (Provincie West-Vlaanderen, "Oorlog en Vrede in de Westhoek", en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen).
  • Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium, Fototheek en website.
  • Stadsarchief Diksmuide, Bestand wederopbouw Diksmuide na 1914-1918 (niet genummerd).
  • DEMOEN H. 1984: Het Diksmuidse van toen. Een verzameling beknopte historische gegevens, aangevuld met historische foto's en prentbriefkaarten, Brugge, 43-44.

Bron: MISSIAEN H. & VANNESTE P. met medewerking van GHERARDTS F. & SCHEIR O. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Diksmuide, Deel I: Deelgemeenten Diksmuide, Beerst, Esen, Kaaskerke, Keiem en Lampernisse, Deel II: Deelgemeenten Leke, Nieuwkapelle, Oostkerke, Oudekapelle, Pervijze, Sint-Jacobskapelle, Stuivekenskerke, Vladslo en Woumen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL18, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Vanneste, Pol; Missiaen, Halewijn
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Klein begijnhof [online], https://id.erfgoed.net/teksten/78078 (geraadpleegd op ).


Tegels Steun aan België Klein Begijnhof (Diksmuide - WOI) ()

In het begijnhof zelf draagt de gevel van het huisje Begijnhofstraat 3 een tegeltje. Langs de Kleine Dijk, tussen de ingang van het begijnhof en de ingang van het zogenaamd "Klein Begijnhof", liggen een aantal kleine huisjes die een tegel dragen (huisnummers 17, 21, 22 en 23). De boogpoort langs de Kleine Dijk, die toegang geeft tot het Klein Begijnhof, draagt eveneens 2 dergelijke tegels (huisnummer 24).

Historische beschrijving

De tegeltjes, handgemaakt in de Delftse koninklijke aardewerkfabriek 'De Porceleyne fles', herinneren aan de Belgisch-Nederlandse vereniging 'Steun aan België', die de naoorlogse wederopbouw wou helpen financieren.

In Nederland, dat tijdens de Eerste Wereldoorlog gespaard bleef van het oorlogsgeweld, werd door een zekere Van Hattem het plan opgevat om geld in te zamelen, dat na de oorlog zou kunnen dienen voor de wederopbouw van de Belgische verwoeste gewesten. De inzameling kreeg algauw de naam 'Het dubbeltje voor België'. In 1929 werd door de Nederlandse gezant in Brussel de v.z.w. 'Steun aan België' opgericht om dit geld te beheren en te besteden.

Met dit geld werden in Diksmuide huizen gebouwd, bouwleningen gegeven en schenkingen gedaan ten gunste van oorlogsweduwen en -wezen. Er werd ook financieel bijgesprongen voor de bouw van kleine ornamenten zoals boogjes, beeldjes, kapelletjes... De gebouwen met dit fonds gerealiseerd, waren te herkennen aan de Delfts blauwe tegeltjes met opschrift 'Steun aan België' .

Een zekere Van Wezel had na zijn dood een belangrijke som geld nagelaten aan dit fonds. In het klein begijnhof van Diksmuide werd dan ook met hulp van 'Steun aan België' het woonerf 'Van Wezel' voor oorlogsweduwen opgericht. Ook langs de Kleine Dijk zelf liggen enkele huisjes die eigendom zijn van de Stichting van Wezel. Tot vóór de zeventiger jaren waren die huisjes, naast het Delfts blauw tegeltje, ter herkennen aan het zwarte opschrift op gele achtergrond: 'Van Wezelstichting'. Vroeger dacht men al eens verkeerdelijk dat het hier om een middeleeuwse stichting ging zoals in Brugge. Nu zijn de huisjes eigendom van het OCMW.

Deze Belgisch-Nederlandse vereniging bestaat nog en komt jaarlijks tezamen.

Beschrijving

Tegeltjes van 12,5x12,5 cm met de afbeelding van twee aaneengevoegde leeuwenschilden en daaronder twee ineengeslagen handen. Daaronder het opschrift 'Steun aan België' op een banderol.

  • DEMOEN H. 1984: Het Diksmuidse van toen, Brugge.
  • DEMOEN H. 1992: Een wandeling binnen de Diksmuidse vestingen, onuitgegeven verhandeling Westvlaamse Gidsenkring.

Bron: WOI Relict (391): Tegels Steun aan België Klein Begijnhof (Diksmuide - WOI)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Klein begijnhof [online], https://id.erfgoed.net/teksten/391556 (geraadpleegd op ).