erfgoedobject

Duitse observatiepost II. Stellung

bouwkundig element
ID
78204
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78204

Juridische gevolgen

Beschrijving

Duitse betonnen observatiepost uit de Eerste Wereldoorlog.

De betonnen constructie is tijdens de oorlog opgetrokken in bestaande hoevegebouwen, die horen bij Ferme du Souvenir, zoals de hoeve wordt aangeduid op Belgische militaire stafkaarten. Bakstenen restanten van deze oorspronkelijke hoevegebouwen zijn terug te vinden in enkele buitenmuren van de bewaarde constructie.

De constructie maakt tijdens de oorlog deel uit van de Duitse II. Stellung. Deze stelling is uitgebouwd met loopgraven, prikkeldraadversperringen en betonnen militaire constructies. De II. Stellung loopt min of meer vanaf het kruispunt van de huidige Stokerijstraat met de spoorlijn Diksmuide-Zarren, tot ten westen van de Patte d’Oi (huidig kruispunt van de Esenweg, Eikhofstraat en Klerkenstraat), om vervolgens verder te lopen langs de twintig meter hoogtelijn tot Klerken en verder. De stelling loopt aldus parallel met en net ten zuidwesten van de Klerkenstraat. Door haar hoogteligging kan de lager gelegen vijand vanaf deze stelling gemakkelijk geobserveerd of bestookt worden. Het noordelijke stuk van deze stelling wordt ook met Eessener Stellung aangeduid.

Op Belgische militaire luchtfoto’s is te zien hoe de betonnen constructie in een langgerekt hoevegebouw wordt gebouwd in de periode tussen september 1916 en april 1917. Een luchtfoto van 24 april 1917 doet zelfs vermoeden dat de constructie op dat moment nog niet volledig voltooid is. Het dak van de betonnen constructie is in ieder geval op een luchtfoto van 27 juli 1917 veel egaler afgewerkt in vergelijking met de luchtfoto van 24 april 1917.

Het ontwerp van deze betonnen militaire constructie is dus aangepast aan het bestaande bakstenen gebouw. Dit bakstenen gebouw vormt een uitstekende camouflage en bijkomende bescherming voor de observatiepost.

Dat de constructie fungeert als observatiepost, is af te leiden uit de smalle gleuven, die samen een hoek van 90° maken. Via deze gleuven kan de afstand bepaald worden met een afstandsmeter volgens het principe van de driehoeksmeetkunde.

Beschrijving

Vandaag de dag vrijstaande bovengrondse betonnen constructie met min of meer rechthoekig grondplan van ca. H.340 x Br.610 x D.500cm. Het beton is gewapend met ronde ijzers. Het is aan de oostelijke zijde gegoten tegen een houten bekisting, aan de zuidelijke zijde voornamelijk tegen takkenwerk, aan de westelijke zijde deels tegen een houten bekisting, deels tegen een bakstenen gebouw en aan de noordelijke zijde volledig tegen een bakstenen gebouw (zie het onregelmatig oppervlak met nog aanwezige bakstenen). Het dak van de constructie is lichtjes gebogen en is maximaal 120cm dik.

In de oostelijke zijde zit een deuropening van ca. H.175 x Br.85cm, die schuin loopt. Ernaast zit een verticale nis in de muur van H.155 x Br.61 x D.61cm. Zowel naast de deuropening als naast de nis zijn hengsels en haken aanwezig.

In de zuidelijke muur zit een min of meer vierkante opening (ca. H.61 x Br.64 x D.115cm), die schuin, in zuidoostelijke richting loopt. In de noordwestelijke hoek zit op een hoogte van ca. 240cm (genomen aan buitenzijde) in elke zijde een smalle gleuf van H. 12cm. Deze gleuven verbreden naar buiten toe en vormen samen een hoek van 90°. Deze gleuven bevatten nog enkele houtrestanten.

De constructie bestaat binnenin uit één ruimte (min of meer H.185 x Br.355 x D.240cm), met lichtjes gebogen plafond, waarin aan oostelijke zijde een kleine ronde opening zit. Het beton aan de binnenzijde is tegen een houten bekisting gegoten. Onder de twee gleuven in de noordwestelijke hoek zitten uitsparingen.

  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Collectie luchtfoto's Eerste Wereldoorlog: Patte d’Oi d'Eessen, 6/9/1916, 24/4/1917, 27/7/1917.
  • DOCUMENTATIECENTRUM IN FLANDERS FIELDS MUSEUM, Collectie militaire stafkaarten: gedetailleerde kaart omgeving Diksmuide, s.d.
  • VLAEMYNCK J. 1982: Duitse stellingen te Diksmuide, Esen en Vladslo (10 november 1917 tot eind februari 1918), Den Dyzere I.1 (januari).
  • Captured German Trench and Operations Maps from the National archives (CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press): Übersichtskarte 1:40.000 Gruppe Diksmuide, 23/9/1917; Diksmuide 1:10.000, 17/7/1917.

Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier 4.001/32003/101.1, Duitse observatiepost (WO I) Klerkenstraat 2 (DECOODT H., 2012)
Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse observatiepost II. Stellung [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78204 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.