Brouwerswoning en voormalige brouwerij van de familie Constenoble, heropgebouwd in de jaren 1920. De brouwerij speelt een belangrijke rol tijdens de Eerste Wereldoorlog. Wanneer het dorp op de vooravond van 20 oktober door de Duitsers wordt ingenomen, zoeken de inwoners van Esen onder meer hun toevlucht in de kelders van de brouwerij Constenoble. De Duitsers maken hiervan gebruik om in de feiten de hele brouwerij, de boerderij en het brouwershuis uit te bouwen tot gevangenis. Op 15 november (na de val van Diksmuide op 10 november) worden de meer dan 500 gevangenen uit de brouwerij te voet naar Zarren (Kortemark) overgebracht, van waar ze met de beestentrein verder vervoerd worden naar Torhout, Roeselare of Brugge. In 1980 worden de brouwerijgebouwen verkocht aan ‘De Dolle Brouwers’ die de bierproductie (onder meer Oerbier, Ara bier, Stille Nacht, Boskeun) opnieuw opstarten.
De vooroorlogse brouwerij had blijkens de Atlas der Buurtwegen (circa 1843) en een prentbriefkaart van circa 1900 de volgende constellatie en uitzicht: een licht achterin gelegen breedhuis van twee bouwlagen, in voortuin. Ten noorden daarvan en haaks op de straat, een L-vormig brouwerijgebouw met verjongende schoorsteen op vierkante basis. Het witgekalkte huis met aandaken en getoogde muuropeningen dateerde mogelijk uit de 18de eeuw.
De huidige brouwerswoning van de jaren 1920 herneemt de inplanting van de oude woning. Voortuintje (rode beuk) met overhoekse bakstenen pijlers en ijzeren hekken met geometrisch motief. Dubbelhuis met centrale travee bekroond met trapgevel. Rechthoekige muuropeningen verdiept in korfboognissen, rolluikkasten op de verdieping. Bewaard houtwerk met gelede bovenlichten, en vleugeldeur met uitgewerkte panelen. Haaks op de straat ingeplante brouwerij, naar verluidt van 1920-1921, deels vooraf gegaan door recente loods. Geelbakstenen gebouw van twee bouwlagen onder pannen zadeldak, markerende hoektravee en vierkante schoorsteen. Korfbogige muuropeningen met bewaard houtwerk. De kelders zouden nog dateren van voor de oorlog en herinneren aan het 'drama van Esen'. Bewaarde brouwinstallatie, bepaalde elementen dateren van voor de oorlog.
Inventarisatie van Relicten uit de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek (Provincie West-Vlaanderen, "Oorlog en Vrede in de Westhoek", en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen).
ERVINCK L. & DEBAEKE S. 1996: Het drama van Esen, Koksijde, 67, 80.
Bron: MISSIAEN H. & VANNESTE P. met medewerking van GHERARDTS F. & SCHEIR O. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Diksmuide, Deel I: Deelgemeenten Diksmuide, Beerst, Esen, Kaaskerke, Keiem en Lampernisse, Deel II: Deelgemeenten Leke, Nieuwkapelle, Oostkerke, Oudekapelle, Pervijze, Sint-Jacobskapelle, Stuivekenskerke, Vladslo en Woumen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL18, onuitgegeven werkdocumenten. Auteurs: Vanneste, Pol; Missiaen, Halewijn Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Brouwerswoning en brouwerij Constenoble [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78213 (geraadpleegd op ).