Vrijstaande bovengrondse betonnen militaire constructie bij hoeve op adres Visserstraat 6, op 450 meter ten zuidoosten van de kerk van Lampernisse.

Historische beschrijving

Belgische betonnen commandopost uit de Eerste Wereldoorlog.

Eens de bewegingsoorlog tot een stilstand gekomen is aan de IJzer in het najaar van 1914 bouwt het Belgische leger talrijke verdedigingswerken uit in het vlakke hinterland. Er ontstaat een netwerk aan verdedigingsstellingen met loopgraven en verbindingsgangen, dat naarmate de oorlog vordert steeds fijnmaziger wordt. Graven is in het waterrijke polderlandschap nagenoeg onmogelijk, waardoor de verdedigingswerken opgebouwd dienen te worden. De weinige aanwezige gebouwen worden, daar waar mogelijk, in dit verdedigingsnetwerk ingeschakeld en versterkt tot hoofdkwartier, commandopost, point d’appui (steunpunt), redoute (schans), enz. Talrijke bakstenen of betonnen militaire constructies, vaak als abris aangeduid, worden in of tussen deze verdedigingslijnen of versterkte sites opgetrokken, ten behoeve van de infanterie, artillerie, genie of andere diensten. Deze militaire verdedigingswerken zijn bereikbaar dankzij de aanleg van bijkomende colonnewegen, pistes, smalsporen, enz.

Het militaire verdedigingsnetwerk is voortdurend in evolutie: terwijl de verdedigingswerken steeds opnieuw dienen hersteld te worden, worden ook onafgebroken nieuwe verdedigingswerken opgetrokken en krijgen verdedigingslijnen andere benamingen of strategische functies toegedicht (bv. redoutes worden points d’appui of omgekeerd).

Gaandeweg kunnen aan het Belgische front ten noorden en ten westen van Diksmuide twee grote verdedigingslinies onderscheiden worden, elk bestaande uit meerdere verdedigingslijnen. De eerste verdedigingslinie omvat de eigenlijke frontlinie, met de voorposten in de geïnundeerde IJzervlakte en de eigenlijke eerste verdedigingslijn langsheen de voormalige spoorwegbedding Nieuwpoort – Diksmuide, tot iets ten noordwesten van de beruchte Dodengang. Vanaf hier loopt de Belgische eerste lijn tot aan Fort Knokke min of meer langs de westelijke oever van de IJzer. Parallel met deze frontlinie worden andere verdedigingslijnen uitgebouwd, met de zgn. 3me Ligne d’Armée (de legerstelling) als meest westelijke verdedigingslijn, min of meer lopende langs de Koolhofvaart en de Oude A-Vaart, tot net ten oosten van Lampernisse naar Nieuwkapelle en verder. De tweede, meest westelijke verdedigingslinie loopt grosso modo van Oostduinkerke over Veurne, langs het Lokanaal tot Pollinkhove.

De hoeve waarbij de betonnen constructie is opgetrokken, wordt op militaire stafkaarten aangeduid als Ferme Dom(m)ecent. Deze hoeve ligt net achter de legerstelling (3me Ligne Armée). De loopgraaf net ten oosten van de hoeve wordt aangeduid als de Tranchée des Etats. Ten zuiden van de hoeve loopt de Passerelle de la Tenaille richting front.

In de omgeving van Lampernisse wordt heel wat artilleriegeschut opgesteld. Onderhavige betonnen constructie fungeert als commandopost voor bevelhebbers van artillerie-eenheden die ten oosten van Lampernisse zijn opgesteld.

Wanneer de constructie precies is opgetrokken, is niet nauwkeurig te bepalen. De constructie is nog niet te zien op een luchtfoto van mei 1916. Volgens de inscriptie moet de betonnen post zeker vóór 21 december 1917 opgetrokken zijn.

Rechthoekige bovengrondse betonnen militaire constructie met afmetingen (bij benadering) H. 250 x Br. 660 x D. 290cm. Het dak is plat en ca. 75cm dik. De constructie lijkt te zijn opgetrokken met betonblokken en betonnen tegels. Rondom rond de constructie liggen vele langwerpige betonstenen (zgn. nougats).

In de noordwestelijke muur zit één toegang (H. 170 x Br. 80 x D. 45cm) en drie kleine openingen. In feite gaat het om openingen die aan de binnenzijde H. 40 x Br. 47cm meten, maar die aan de buitenzijde verkleind zijn tot smalle gleuven van H. 12 x Br. 47cm. Bij de muuropeningen zijn diverse ijzers te ontwaren, o.m. een hengsel bij de deuropening.

Binnenin bestaat de constructie uit één ruimte. Het betonnen plafond is verstevigd met ijzeren profielen, die schuin over het plafond lopen.

Op de noordwestelijke muur is boven een vensteropening volgende inscriptie te ontcijferen: “21-12-17”.

• KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Collectie luchtfoto's Eerste Wereldoorlog: Lampernisse, 29/5/191622/7/1918.
• KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Collectie militaire stafkaarten: Belgisch militair plan met linies Plan Directeur (1 D.A. Etat-Major, 2e Bureau, Secret n° 40), 15/2/1918.
• KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Fonds 2de Legerafdeling, doos 39, Farde I Secteur de Dixmude. Plan de défense – 15 mars 1917, Croquis N° 1, Service d’observation, 1/3/1917.
• KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Fonds 5de Legerafdeling, doos 32, plan Croquis relatif aux Positions de répli, 7/1/1918; plan Secteur de Dixmude. Emplacements des Batteries. Secret N° 177, 7/1/1918.