Gedenkteken voor de militaire en de burgerlijke slachtoffers van de Eerste en de Tweede Wereldoorlog. Gedenkteken in blauwe hardsteen op rechthoekig podium. Centrale graftombe onder witgeschilderde schilddakvormige dekplaat met zwart kruis, geflankeerd door twee sokkels met witgeschilderde liggende leeuwen met opengesperde muilen. Achteraan, obeliskvormige sokkel met witgeschilderde buste van koning Albert I en de opschriften: "LEKE AAN ZIJNE HELDEN", "SOLDATEN 1914-18" en "40-45" met de bijhorende namen. Op de sokkels, respectievelijk links en rechts de opschriften: "BURGERS 14-18" en "BURGERS 40-45" met bijhorende namen. Uitgehouwen en witgeschilderde letters.
Dit gedenkteken werd voor de eerste maal onthuld in 1924 en in 1946 aangepast in zijn huidige vorm waarbij een gedenkplaat met het opschrift: "WIJ WILDEN, WAT WAS RECHT EN WONNEN WAT WIJ WILDEN - 1914-1918" en twee flankerende marmeren gedenkstenen werden vervangen door de huidige naamplaten.
Bron: MISSIAEN H. & VANNESTE P. met medewerking van GHERARDTS F. & SCHEIR O. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Diksmuide, Deel I: Deelgemeenten Diksmuide, Beerst, Esen, Kaaskerke, Keiem en Lampernisse, Deel II: Deelgemeenten Leke, Nieuwkapelle, Oostkerke, Oudekapelle, Pervijze, Sint-Jacobskapelle, Stuivekenskerke, Vladslo en Woumen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL18, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol; Missiaen, Halewijn
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gedenkteken voor de slachtoffers van beide wereldoorlogen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/78348 (geraadpleegd op ).
Oorlogsgedenkteken, gelegen langs de Kerkomgangstraat, naast kerk en kerkhof.
Vanaf september 1914 zagen Lekenaars duizenden vluchtelingen passeren. Op 11 oktober arriveerde het Belgische leger. Bij hun terugtrekken op 17 oktober, vernietigden zij de gebouwen die de Duitsers tot uitkijkpost konden dienen. De volgende dag bezetten de eerste Duitse troepen het dorp. Ze zouden er 4 jaar blijven. Kanonnen werden geïnstalleerd, gewonden stroomden toe. Vanaf maart 1917 werd de toestand voor de Duitsers hachelijker en nog in 1917 verlieten de laatste Lekenaars het dorp.
Bij de wapenstilstand had Leke bijna geen bewoonbare huizen meer. Tegen begin 1920 was er een massale terugkomst van de Lekenaars en begon men met de heropbouw. In 1923 was kerk en gemeentehuis opnieuw in gebruik.
Het oorlogsgedenkteken werd onthuld in 1924. In die tijd vermeldde de gedenkplaat 'Wij wilden, wat was recht, EN wonnen wat wij wilden -1914-1918'. Links en rechts van het monument stond er een marmeren gedenksteen, met de namen van de militaire en burgerlijke slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog. In 1946 werd het gedenkteken aangepast. De marmeren gedenkstenen werden vervangen door nieuwe naamplaten met de slachtoffers van de twee oorlogen.
Breed rechthoekig podium uit witgrijs granito. In het midden is een graftombe geplaatst met grijs beschilderde schilddakvormige dekplaat met zwart kruis. Opzij hiervan liggen op hoge sokkels twee wit beschilderde leeuwen met opengesperde muil. Achteraan staat op een rechthoekig naar boven toe versmallend voetstuk de wit beschilderde buste van koning Albert I. Het voetstuk wordt opzij gesteund door twee kleine steunberen in granito met gebogen zijkanten.
Op het voetstuk: 'Leke aan zijne Helden', 'Soldaten 1914-18', de namen, '40-45', de namen; op de voorkant van de graftombe: 'R.I.P.', in de hardsteen gehouwen; op de sokkels van de zittende leeuwen: op de linkerkant 'Burgers 14-18', de namen niet alfabetisch gerangschikt, op de rechterkant 'Burgers 40-45', de namen niet alfabetisch gerangschikt. Uitgehouwen en wit beschilderde letters.
H. 332 cm x Br. 200,5 cm x D. 300,5 cm
Bron: WOI Relict (332): Gedenksteen voor de militaire en burgerlijke slachtoffers (Leke - WOI-WOII)
Auteurs: Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gedenkteken voor de slachtoffers van beide wereldoorlogen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/195692 (geraadpleegd op ).