"SINT-JOZEFSZAAL" (zie opschrift boven de toegangsdeur), beeldbepalend ten zuiden van het kerkhof ingeplant. Volgens de literatuur als parochiezaal van de de Sint-Niklaasparochie in 1910 gebouwd op initiatief van pastoor P. Laheye. Tijdens de Eerste Wereldoorlog onder meer ook gebruikt als lazaret en noodkerk.

Vrijstaand roodbakstenen volume onder schilddak (mechanische pannen) met overstekende dakrand op verzorgde witgeschilderde korbeeltjes. Gebruik van constructieve polychromie door het aanwenden van gele baksteen voor de dagkanten van de muuropeningen.

Drie traveeën tellende voorgevel met centrale segmentboogvormige toegang aan weerszijden verticaal geritmeerd door hoogopgaande gekoppelde blindnissen verdiept met een blinde steekboognis en oculus. Boven de ingang bakstenen drielicht gevat in dito nis. Zijgevel van vijf traveeën geritmeerd door dito drielichten en segmentbogige muuropeningen gevat in gekoppelde smalle blindnissen. Noordelijke zijgevel met deels gewijzigde muuropeningen. Bewaard houtwerk met kleine roedeverdeling en uitzonderlijk verzorgde daklijst (accolademotief).

Interieur: vijf opengewerkte en verzorgde spanten geïnspireerd op de cottage-architectuur, mogelijk oorspronkelijk gepolychromeerd. De later ingebrachte tribune (naar verluidt jaren 1950) en het deels bewaarde podium herinneren nog aan de vroegere functie van toneelzaal/cinema.

Gelegen langs de Kerkomgangstraat, bij de kerk en het kerkhof.

Historische achtergrond

Vanaf september 1914 zagen Lekenaars duizenden vluchtelingen passeren. Op 11 oktober arriveerde het Belgische leger. Bij hun terugtrekking op 17 oktober vernietigden zij de gebouwen die de Duitsers tot uitkijkpost konden dienen. De volgende dag bezetten de eerste Duitse troepen het dorp. Ze zouden er vier jaar blijven. Kanonnen werden geïnstalleerd, gewonden stroomden toe.

Tijdens de oorlog werd de mis opgedragen in de schuur van hoeve Jerome Sys-Vanparijs, rechts van de "Couckelaerekalsyde, over Puydts-Armoede". Op 16 januari 1916 slaagde men erin de kerk te herstellen, maar de kalme toestand bleef niet duren. In augustus 1917 werd een deel van Leke ontruimd en besloot de pastoor de overgebleven kerkmeubelen naar Gent over te brengen. De mis bleef ondertussen plaatsvinden in de schuur. Op 11 november 1917 werd het overige deel van de gemeente ontruimd.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog deed de Sint-Jozefszaal dienst als lazaret.

Bij de wapenstilstand had Leke bijna geen bewoonbare huizen meer. De eerste Lekenaars die terugkeerden, kwamen bij hun totaal vernielde dorp aan op 10 maart 1919. Tegen begin 1920 was er een massale terugkomst. Dat was ook het jaar met de eerste naoorlogse burgemeester voor Leke. In dat jaar besloot men tevens om de kerk terug op te bouwen in neo-gotieke stijl.

Intussen deed men alle kerkdiensten in de St. Jozefszaal, die men als noodkerk inrichtte. In 1910 had E.H. P. Laheye besloten een nieuwe parochiezaal te bouwen, voor alle genootschappen en instellingen van de Sint-Niklaasparochie. De zaalbouw was toevertrouwd geweest aan aannemer Emiel Willaert uit Leke.

In 1922 betrok men de bijna volledig afgewerkte kerk, en haalde men het kerkmeubilair terug. In april 1923 was de kerk door de werklust van E.H. P. Van Oost volledig bemeubeld en afgewerkt. Toen werd ook het heropgebouwde gemeentehuis in gebruik genomen.

Beschrijving

Gebouw in gele en rode baksteen met wolfsdak in rode pannen. In de voorgevel een houten, wit geschilderde poort, daarboven een steen met opschrift: "St. Jozefszaal" en daarboven een driedelig raam. Links en rechts van de poort een nis. In de zijgevels ramen en deuren.