Teksten van Duitse mitrailleurpost II. Stellung

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78392

Duitse mitrailleurpost II. Stellung ()

Duitse betonnen mitrailleurpost uit de Eerste Wereldoorlog.

De mitrailleurpost maakt deel uit van de Duitse II. Stellung die ten westen van Beerst en Leke wordt uitgebouwd vanaf 1916. Tussen de eerste Duitse stelling, die min of meer de bochtige IJzer volgt en de tweede stelling wordt vanaf de Bocht van Tervate in zuidelijke richting nog een Artillerie-Schutz-Stellung ingericht. De constructie ligt meer bepaald op twee kilometer ten oosten van de Bocht van Tervate, waar de Duitse eerste verdedigingslijn uitgebouwd was op de westelijke oever van de IJzer. In vogelvlucht ligt de constructie op vier kilometer ten oosten van de eerste Belgische voorposten in het geïnundeerde gebied.

De mitrailleurpost is nog niet te zien op een Belgische militaire luchtfoto van 4 november 1916, wel op een Belgische militaire luchtfoto van december 1917. De datering kan nog verfijnd worden, daar de constructie al duidelijk staat aangegeven op een Belgische militaire stafkaart van 1 oktober 1917.

Uit militaire stafkaarten kan afgeleid worden dat de II. Stellung ter hoogte van Beerst en Leke bestaat uit een nagenoeg ononderbroken lijn aan loopgraven en prikkeldraadversperringen met net ten oosten ervan diverse posten, die op regelmatige afstand van elkaar opgetrokken zijn. Het betreft o.m. artillerie- en mitrailleurposten. Deze posten worden met nummers en een naam aangeduid. Bij onderhavige bunker staat 19 Mackensen, naar August von Mackensen, een Pruisische officier bij de cavalerie, die tijdens de 'Grooten Oorlog' successen zou boeken aan het Oostfront en uiteindelijk als veldmaarschalk gepromoveerd zou worden.

Er staat op de luchtfoto van december 1917 bij de bunker geschreven dat het wel degelijk om een abri occupé gaat, een bemande post. Op een luchtfoto van 6 juni 1918 zijn structuren rondom rond de bunker te zien. Wellicht gaat het om prikkeldraadversperring.

Volgens de Belgische stafkaart van 1 oktober 1917 loopt er een passerelle tussen de mitrailleurpost en een meer zuidwaarts gelegen bunker tegen de Walestraat. Er staan enkele barakken opgesteld ten zuidoosten van de mitrailleurpost. Ter hoogte van Walestraat 4 is nog een betonnen manschappenverblijf uit de Eerste Wereldoorlog bewaard gebleven.

Beschrijving

Bovengrondse meerhoekige betonnen militaire constructie, met zijmuren die een hoekig verloop kennen, waardoor het oostelijke deel van de constructie breder is dan het westelijke deel. De oostelijke muur van de constructie is 960cm lang, de westelijke muur 800cm. De constructie is 570cm diep.

Het beton is gegoten tegen een houten bekisting. Het dak van de constructie is 150cm dik en bevat twee kleine (15 x 15cm, aan oostelijke zijde) en twee grotere openingen (35 x 35cm, aan westelijke zijde).

De oostelijke muur is 110cm dik en omvat twee deuropeningen met ertussen twee vierkante openingen (35 x 35cm). Bovenaan de oostelijke muur is een borstwering uitgewerkt met een hoogte van 115cm en een breedte tot 40cm. Op de richel zijn haakjes aanwezig. De richel kan bereikt worden via een bewaarde betonnen trap, die centraal tegen de oostelijke muur is geplaatst.

De constructie is binnenin onderverdeeld in twee ruimtes, die van elkaar gescheiden worden door een binnenmuur met deuropening. Het plafond is met teerpapier bedekt. In de zijmuren zitten nissen.

  • DOCUMENTATIECENTRUM IN FLANDERS FIELDS MUSEUM, Collectie militaire stafkaarten: Belgische militaire stafkaart Dixmude (Plan Directeur Armée Belge), 1/10/1917; Belgische militaire stafkaart Nieuport (Plan Directeur Armée Belge), 5/9/1918.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Fonds Militaire Luchtfoto’s W.O. I, Luchtfoto Keiem 4/11/1916; luchtfoto’s Ferme de l’Acier, 5/12/1917, 6/6/1918.
  • BRUCE A. 1989: An illustrated companion to the First World War, London.
  • Captured German Trench and Operations Maps from the National archives (CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press): Duitse militaire stafkaart Übersichtskarte 1:40.000 Gruppe Diksmuide, 23/9/1917; Duitse militaire stafkaart Leke, Blatt 3, 15/11/1917.

Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier 4.001/32003/106.1, Duitse mitrailleurspost (WO I) Oostendestraat zn (DECOODT H., 2012)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse mitrailleurpost II. Stellung [online], https://id.erfgoed.net/teksten/370131 (geraadpleegd op ).


Duitse mitrailleurspost uit de Eerste Wereldoorlog ()

In het akkerland gelegen Duitse mitrailleurspost uit de Eerste Wereldoorlog behorende tot de tweede Duitse verdedigingslinie ten oosten van de IJzer. Betonnen bunker (verloren bekisting) op onregelmatige plattegrond samengesteld uit een grote rechthoek met vooruitgeschoven kleinere rechthoek onder plat dak met opgetrokken betonnen borstwering. Voorzijde (westkant) enkel doorbroken door twee verticale schietgaten voor mitrailleurs. Achterzijde, twee deuropeningen en een aantal kleinere openingen, onder meer kijkgaten. Interne indeling van twee afzonderlijke ruimtes met tussendeur.

  • Inventarisatie van Relicten uit de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek (Provincie West-Vlaanderen, "Oorlog en Vrede in de Westhoek", en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen).

Bron: MISSIAEN H. & VANNESTE P. met medewerking van GHERARDTS F. & SCHEIR O. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Diksmuide, Deel I: Deelgemeenten Diksmuide, Beerst, Esen, Kaaskerke, Keiem en Lampernisse, Deel II: Deelgemeenten Leke, Nieuwkapelle, Oostkerke, Oudekapelle, Pervijze, Sint-Jacobskapelle, Stuivekenskerke, Vladslo en Woumen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL18, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Vanneste, Pol; Missiaen, Halewijn
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse mitrailleurpost II. Stellung [online], https://id.erfgoed.net/teksten/78392 (geraadpleegd op ).


Duitse mitrailleurspost Oostendestraat (Leke - WOI) ()

Locatie

Vrijstaande bovengrondse betonconstructie, gelegen in een weide op circa 50m van de Oostendestraat, op de grens tussen Leke en Keiem. De constructie ligt circa 2 km ten westen van de IJzer. De omgeving is vlak.

Historische achtergrond

Duitse mitrailleurspost, behorende tot de 2de Duitse verdedigingslinie, ten oosten van de bocht van Tervate. Vanop de borstwering, die uitgeeft op het front, konden de militairen de vijand onder vuur nemen. De binnenruimtes konden als schuilplaats dienen. De vierkante gaten in het dak dienden vermoedelijk als verluchtingspijp, eventueel ook als periscoopkoker.

Beschrijving

Achthoekige bovengrondse militaire constructie, als het ware bestaande uit 2 rechthoeken, waarbij de achterste rechthoek (950 x 300 cm) aan de voorzijde door middel van twee schuine zijden versmalt in een kleinere rechthoek (zie schets voor grondplan bij benadering). De bunker is gegoten in beton tegen een houten bekisting. De voorzijde van de bunker (gericht naar het westen), is gesloten, behalve 2 gaatjes van 25 x 25cm. De achterzijde (naar het oosten gericht) heeft 2 deuropeningen, 2 kijkgaten en 2 kleinere gaatjes van 15 x 15cm. Boven de deuropeningen is een insprong in de achtermuur, die naar het dak toe verbreedt en die als borstwering dient. De borstwering kan bereikt worden via een betonnen trap die bovenaan leunt tegen het midden van de achtermuur. Het dak is vlak en bevat 2 vierkante gaten.

Binnenin zijn er 2 ruimtes, van elkaar gescheiden door een binnenmuur, met mekaar verbonden via een deuropening. Het beton is gegoten tegen planken. In de zijmuren zitten uitsparingen, die vermoedelijk dienden als "kastjes". In het plafond zijn de vierkante gaten zichtbaar.


Bron: DECOODT H. & BOGAERT N. 2002-2005: Inventarisatie van het Wereldoorlogerfgoed in de Westhoek, project in opdracht van de provincie West-Vlaanderen, “Oorlog en Vrede in de Westhoek”, en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen.
Auteurs:  Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse mitrailleurpost II. Stellung [online], https://id.erfgoed.net/teksten/195612 (geraadpleegd op ).