Militaire constructie in een hoevegebouw op adres Alveringemstraat 13, op 500m ten zuiden van het gehucht Groigne (Oudekapelle), op ca. 1200m ten noordwesten van het dorpscentrum van Nieuwkapelle.

Historische beschrijving

Belgisch betonnen militaire constructie uit de Eerste Wereldoorlog.

Eens de bewegingsoorlog tot een stilstand gekomen is aan de IJzer in het najaar van 1914 bouwt het Belgische leger talrijke verdedigingswerken uit in het vlakke hinterland. Er ontstaat een netwerk aan verdedigingsstellingen met loopgraven en verbindingsgangen, dat naarmate de oorlog vordert steeds fijnmaziger wordt. Graven is in het waterrijke polderlandschap nagenoeg onmogelijk, waardoor de verdedigingswerken opgebouwd dienen te worden. De weinige aanwezige gebouwen worden, daar waar mogelijk, in dit verdedigingsnetwerk ingeschakeld en versterkt tot hoofdkwartier, commandopost, point d’appui (steunpunt), redoute (schans), enz. Talrijke bakstenen of betonnen militaire constructies, vaak als abris aangeduid, worden in of tussen deze verdedigingslijnen of versterkte sites opgetrokken, ten behoeve van de infanterie, artillerie, genie of andere diensten. Deze militaire verdedigingswerken zijn bereikbaar dankzij de aanleg van bijkomende colonnewegen, pistes, smalsporen, enz.

Het militaire verdedigingsnetwerk is voortdurend in evolutie: terwijl de verdedigingswerken steeds opnieuw dienen hersteld te worden, worden ook onafgebroken nieuwe verdedigingswerken opgetrokken en krijgen verdedigingslijnen andere benamingen of strategische functies toegedicht (bv. redoutes worden points d’appui of omgekeerd).

Gaandeweg kunnen aan het Belgische front ten noorden en ten westen van Diksmuide twee grote verdedigingslinies onderscheiden worden, elk bestaande uit meerdere verdedigingslijnen. De eerste verdedigingslinie omvat de eigenlijke frontlinie, met de voorposten in de geïnundeerde IJzervlakte en de eigenlijke eerste verdedigingslijn langsheen de voormalige spoorwegbedding Nieuwpoort – Diksmuide, tot iets ten noordwesten van de beruchte Dodengang. Vanaf hier loopt de Belgische eerste lijn tot aan Fort Knokke min of meer langs de westelijke oever van de IJzer. Parallel met deze frontlinie worden andere verdedigingslijnen uitgebouwd, met de zgn. 3me Ligne d’Armée (de legerstelling) als meest westelijke verdedigingslijn, min of meer lopende langs de Koolhofvaart en de Oude A-Vaart, tot net ten oosten van Lampernisse naar Nieuwkapelle en verder.

De tweede, meest westelijke verdedigingslinie loopt grosso modo van Oostduinkerke over Veurne, langs het Lokanaal tot Pollinkhove.

Onderhavige constructie wordt tijdens de oorlog opgetrokken bij bestaande bebouwing, op militaire plannen aangegeven met Mr. Geerinckx, ten oosten van Rood Huis. Hoeve Rood Huis wordt tijdens de oorlog tot steunpunt versterkt, als onderdeel van de 3me Ligne d’Armée.

Bij de gebouwen van Mr. Geerinckx worden tijdens de oorlog artilleriebatterijen opgesteld. Voor deze batterijen wordt een commandopost opgetrokken. Volgens de eigenaar zijn er bij de hoeve meerdere militaire constructies opgetrokken, die naderhand afgebroken zijn, op één constructie na. Het grondplan van de bewaarde constructie (bestaande uit één U-vormige gang) lijkt niet geschikt om als commandopost te fungeren. Een schuilplaats voor de manschappen in geval van vijandelijke beschietingen lijkt wel aannemelijk.

De bewaarde constructie is bijzonder dankzij de bewaarde inscripties. Te oordelen naar het geschrift is één persoon te werk gegaan in de natte cementlaag op de buitenmuur. Behalve de kunstige plantenmotieven zijn de namen van manschappen van een artillerie-eenheid ordelijk op deze buitenmuur aangebracht met vermelding van rang. Binnenin zijn de namen eerder spontaan aangebracht door diverse mensen met verschillende handschriften. Namen op de binnenmuren komen ook voor op de buitenmuur.

De vermelde mannen behoren tot de 9de batterij van de Iste groep van het 7de artillerieregiment, een batterij die kanonnen van 75mm hanteerden. De batterij staat onder leiding van Lieutenant Taymans. Het 7de Artillerieregiment behoort samen met het 1ste Artillerieregiment tot de 1ste Legerdivisie, en is vanaf eind december 1917 in de sector Nieuwkapelle gelegerd. Begin 1918 wordt het leger hervormd en worden sectoren ‘zones’ genoemd. Vanaf eind maart 1918 wordt de 1ste Legerdivisie ingezet in de zone Diksmuide, vanaf midden april in de zone Diksmuide-Nieuwkapelle. Eind juni 1918 verlaat de 1ste Legerdivisie deze regio. De inscripties “ANNO MLCCCCXVIII” bevestigen dat de gegevens aangebracht zijn in 1918.

Capitaine Jacquet, wiens naam ook op de buitenmuur terug te vinden is, zou na de oorlog de oorlogsbelevenissen van het 7de artillerieregiment neerschrijven. In dit werk komen vele namen terug, die ook op de constructie terug te vinden zijn.

Beschrijving

Halfondergrondse rechthoekige militaire constructie in hoevegebouw. De constructie lijkt te zijn opgebouwd uit gele baksteen, met een betonnen dak. Tegen de muren is een cementlaag aangebracht. Aan westelijke zijde zitten twee toegangen, die (deels) afgesloten zijn. Binnenin bestaat de constructie uit één U-vormige gang. Tegen het plafond zit gegolfd plaatijzer.

In de cementering van de buiten- en binnenmuren zijn namen en plantenmotieven aangebracht. Op de westelijke buitenmuur gaat het om hetzelfde handschrift, en zijn de namen en motieven aangebracht in de natte cementering. Volgende inscripties kunnen tussen en naast kunstig aangebrachte plantenmotieven onderscheiden worden: "Lieutenant Taymans – ANNO MLCCCCXVIII – 9me Batterie". Vervolgens zijn de namen van mannen van deze eenheid met vermelding van rang in lijsten weergegeven.

Binnenin zijn de inscripties eerder spontaan in de natte cementlaag aangebracht en naderhand in de cementlaag gekrast. Hier zijn verschillende handschriften te onderscheiden.

• KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Collectie militaire stafkaarten: Belgisch militair plan Organisations défensives du secteur (Secret n° 7), 15/2/1918.
• KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Fonds 4de Legerafdeling, doos 40, Croquis 6/A – Plan de Défense – Emplacements des Batteries (7 D.I.), 21/6/1918; doos 41, map Artillerie Nieucappelle - 4 D.A. E.M. Dossier Artillerie – Zone de Nieucappelle Mars 1918, diverse plannen.
• P.J. (Capitaine), Historique du 7e Régiment d’Artillerie, Brussel, 1919.

Op het erf van nummer 13 ligt een betonnen militaire post, ter hoogte van de Belgische tweede verdedigingslinie, in 1918 gebouwd door de 9de Batterie onder leiding van luitenant Taymans, zie bewaarde inscripties. De militaire constructie is recent overbouwd door een loods van de verbouwde hoeve. Op de in de jaren 1920 heropgebouwde hoeve zou zich tijdens de Eerste Wereldoorlog een officierenkwartier bevonden hebben, andere betonnen constructies van de oorlog zijn afgebroken.

Halfondergrondse constructie van baksteen en beton. In de westzijde, twee dichtgemetselde deuropeningen, naar verluidt naar twee gangen die haaks zouden staan op een derde gang.

Inscripties: "ANNO MLCCCCXVIII/ 9e BATTERIE/ LIEUTENANT TAYMANS". Overige inscripties onleesbaar, binnenin zouden er nog meer inscripties zijn.

Halfondergrondse betonnen militaire constructie, nu ingebouwd in de stal van de boerderij Alveringemstraat 13, op circa 1250 meter ten noordwesten van Nieuwkapelle. De omgeving is vlak.

Historische achtergrond

Betonnen constructie opgetrokken in 1918, door de 9de batterij, onder leiding van Luitenant Taymans. De constructie bevindt zich ter hoogte van de Belgische 2de verdedigingslinie. Volgens de boer bevond er zich een officierenkwartier op de boerderij. Andere constructies, die zich eveneens op en rond de boerderij bevonden, werden afgebroken.

Beschrijving

Rechthoekige, militaire constructie opgebouwd uit baksteen en beton (circa L. 500 x Br. 350cm), die meer dan 1m onder de grond zou steken. De achterzijde, naar het westen georiënteerd, heeft 2 deuropeningen, die nu zijn dichtgemetst door de landbouwer. Enkel de bovenzijde van deze deuropeningen zijn zichtbaar boven de grond. Volgens de landbouwer zijn de 2 deuropeningen de uiteinden van 2 gangen, die haaks staan op een derde gang (een U-vorm).

In de zichtbare muur zijn inscripties aangebracht: naast plantenmotieven staat heel duidelijk te lezen: "ANNO MLCCCCXVIII" - "9e Batterie" - "Lieutenant Taymans". Verder zijn nog andere namen, die behalve een "Jacquet" moeilijk te lezen zijn. Volgens de landbouwer staan ook binnenin namen gekrast. Er stonden nog andere betonnen constructies op het terrein van deze boerderij, maar deze werden afgebroken.