Vrijstaande, bovengrondse constructie in weide tegenover de boerderij Alveringemstraat 18 te Nieuwkapelle, net bij de grens met Alveringem en Lo-Reninge. De constructie ligt op ca. 2,5 kilometer ten noordwesten van het dorpscentrum van Nieuwkapelle.

Historische beschrijving

Belgisch betonnen commandopost nabij een hoeve, die tijdens de Eerste Wereldoorlog Ferme de la Borne 2600 wordt genoemd, naar haar ligging langs de Alveringemstraat.

Eens de bewegingsoorlog tot een stilstand gekomen is aan de IJzer in het najaar van 1914 bouwt het Belgische leger talrijke verdedigingswerken uit in het vlakke hinterland. Er ontstaat een netwerk aan verdedigingsstellingen met loopgraven en verbindingsgangen, dat naarmate de oorlog vordert steeds fijnmaziger wordt. Graven is in het waterrijke polderlandschap nagenoeg onmogelijk, waardoor de verdedigingswerken opgebouwd dienen te worden. De weinige aanwezige gebouwen worden, daar waar mogelijk, in dit verdedigingsnetwerk ingeschakeld en versterkt tot hoofdkwartier, commandopost, point d’appui (steunpunt), redoute (schans), enz. Talrijke bakstenen of betonnen militaire constructies, vaak als abris aangeduid, worden in of tussen deze verdedigingslijnen of versterkte sites opgetrokken, ten behoeve van de infanterie, artillerie, genie of andere diensten. Deze militaire verdedigingswerken zijn bereikbaar dankzij de aanleg van bijkomende colonnewegen, pistes, smalsporen, enz.

Het militaire verdedigingsnetwerk is voortdurend in evolutie: terwijl de verdedigingswerken steeds opnieuw dienen hersteld te worden, worden ook onafgebroken nieuwe verdedigingswerken opgetrokken en krijgen verdedigingslijnen andere benamingen of strategische functies toegedicht (bv. redoutes worden points d’appui of omgekeerd).
Gaandeweg kunnen aan het Belgische front ten noorden en ten westen van Diksmuide twee grote verdedigingslinies onderscheiden worden, elk bestaande uit meerdere verdedigingslijnen. De eerste verdedigingslinie omvat de eigenlijke frontlinie, met de voorposten in de geïnundeerde IJzervlakte en de eigenlijke eerste verdedigingslijn langsheen de voormalige spoorwegbedding Nieuwpoort – Diksmuide, tot iets ten noordwesten van de beruchte Dodengang. Vanaf hier loopt de Belgische eerste lijn tot aan Fort Knokke min of meer langs de westelijke oever van de IJzer. Parallel met deze frontlinie worden andere verdedigingslijnen uitgebouwd, met de zgn. 3me Ligne d’Armée (de legerstelling) als meest westelijke verdedigingslijn, min of meer lopende langs de Koolhofvaart en de Oude A-Vaart, tot net ten oosten van Lampernisse naar Nieuwkapelle en verder.
De tweede, meest westelijke verdedigingslinie loopt grosso modo van Oostduinkerke over Veurne, langs het Lokanaal tot Pollinkhove.

Ferme de la Borne 2600 komt net achter de 3me Ligne d'Armée te liggen. Langsheen de Alveringemstraat loopt een spoor dat Fortem met de Groigne verbindt.
Reeds in oktober 1915 wordt een plan opgemaakt om de hoeve te versterken tot een point d'appui (steunpunt). Behalve de functie als steunpunt worden er bij de hoeve tijdens de lange oorlogsjaren nog andere militaire functies ondergebracht. Zo is er bij de hoeve volgens een plan uit april 1918 een PS (poste de secours of medische hulppost) en een PCHA (poste chirurgie avancé of vooruitgeschoven chirurgische voorpost) gevestigd, waarbij twee auto’s voorzien zijn. Deze chirurgische voorpost stond onder leiding van de chirurgen Willems en Derache, aldus dit plan.
In de onmiddellijke omgeving van de boerderij worden luchtafweer en artillerie de renfort (ter versterking) opgesteld. Het gaat om artillerie met een kaliber van 105mm. De bewaarde betonnen constructie fungeert als PC (poste de commandement of commandopost) voor deze batterijen. Ten oosten van de boerderij worden camouflageschermen opgetrokken.
Hoewel de inscripties niet volledig ontcijferd of geïnterpreteerd kunnen worden, lijkt bovenaan “Pour la patrie” te hebben gestaan, enkele regels eronder “1917”. Plannen bevestigen dat de constructie zeker al in 1917 bestaat. Een luchtfoto uit augustus 1918 toont hoe de constructie nog net binnen het versterkte steunpunt opgetrokken is.
Specifieke elementen, zoals de overkragende dakrand, de gecementeerde omlijstingen, de afwerking van plafond en binnenmuren, lijken te bevestigen dat er bij commandoposten vaak veel moeite besteed wordt aan de afwerking van de constructie.

Beschrijving

Bovengrondse betonnen militaire constructie met rechthoekig grondplan van grosso modo L. 600 x Br. 340cm. Het beton is aan de buitenzijde gegoten tegen rechthoekige betonnen tegels, die met ronde ijzers verankerd zijn. Het dak van de constructie loopt lichtjes af naar westelijke zijde met overkragende dakrand. De dakranden zijn met een gecementeerde omlijsting afgewerkt. Aan deze westelijke zijde zitten twee deuropeningen met ertussen één vensteropening. Ook deze muuropeningen zijn met gecementeerde omlijstingen afgewerkt.
Centraal, boven de vensteropening, hangt een bijna ruitvormige steen met inscripties, die deels afgebroken is. Volgende elementen konden nog ontcijferd worden: "(…) PATRIE; (…) [1]917; (…) RALT; (…) 2 Gr".
Binnenin is één rechthoekige ruimte. Het betonnen plafond is versterkt met stalen profielen, waarop een fijne cementlaag is aangebracht, die vervolgens gewit is. Ook de muren zijn wit afgewerkt.