Teksten van Belgische militaire post

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78435

Belgische militaire post ()

Vrijstaande bovengrondse constructie in een weide net naast (ten westen van) de Bien Acquisstraat. De constructie ligt meer bepaald op perceelnummer 2, op 250 meter ten noordoosten van de hoeve Bien Acquis (Bien Acquisstraat 2). Ten zuiden van deze hoeve ligt nog een gelijkaardige betonnen militaire post. Deze militaire constructies liggen in vlak polderlandschap ten westen van de Grote Beverdijkvaart, op ongeveer vier kilometer ten westen van het centrum van Diksmuide.

Historische beschrijving

Belgische betonnen militaire post uit de Eerste Wereldoorlog.

Eens de bewegingsoorlog tot een stilstand gekomen is aan de IJzer in het najaar van 1914 bouwt het Belgische leger talrijke verdedigingswerken uit in het vlakke hinterland. Er ontstaat een netwerk aan verdedigingsstellingen met loopgraven en verbindingsgangen, dat naarmate de oorlog vordert steeds fijnmaziger wordt. Graven is in het waterrijke polderlandschap nagenoeg onmogelijk, waardoor de verdedigingswerken opgebouwd dienen te worden. De weinige aanwezige gebouwen worden, daar waar mogelijk, in dit verdedigingsnetwerk ingeschakeld en versterkt tot hoofdkwartier, commandopost, point d’appui (steunpunt), redoute (schans), enzovoort. Talrijke bakstenen of betonnen militaire constructies, vaak als abris aangeduid, worden in of tussen deze verdedigingslijnen of versterkte sites opgetrokken, ten behoeve van de infanterie, artillerie, genie of andere diensten. Deze militaire verdedigingswerken zijn bereikbaar dankzij de aanleg van bijkomende colonnewegen, pistes, smalsporen, enzovoort.

Het militaire verdedigingsnetwerk is voortdurend in evolutie: terwijl de verdedigingswerken steeds opnieuw dienen hersteld te worden, worden ook onafgebroken nieuwe verdedigingswerken opgetrokken en krijgen verdedigingslijnen andere benamingen of strategische functies toegedicht (bijvoorbeeld redoutes worden points d’appui of omgekeerd).

Gaandeweg kunnen aan het Belgische front ten noorden en ten westen van Diksmuide twee grote verdedigingslinies onderscheiden worden, elk bestaande uit meerdere verdedigingslijnen. De eerste verdedigingslinie omvat de eigenlijke frontlinie, met de voorposten in de geïnundeerde IJzervlakte en de eigenlijke eerste verdedigingslijn langsheen de voormalige spoorwegbedding Nieuwpoort – Diksmuide, tot iets ten noordwesten van de beruchte Dodengang. Vanaf hier loopt de Belgische eerste lijn tot aan Fort Knokke min of meer langs de westelijke oever van de IJzer. Parallel met deze frontlinie worden andere verdedigingslijnen uitgebouwd, met de zogenaamde 3me Ligne d’Armée (de legerstelling) als meest westelijke verdedigingslijn, min of meer lopende langs de Koolhofvaart en de Oude A-Vaart, tot net ten oosten van Lampernisse naar Nieuwkapelle en verder. De tweede, meest westelijke verdedigingslinie loopt grosso modo van Oostduinkerke over Veurne, langs het Lokanaal tot Pollinkhove.

Deze constructie ligt ten westen van de zogenaamde 3me Ligne Ter, een verdedigingslijn die van boven Oostkerke komt, de Grote Beverdijkvaart volgt om vervolgens aan het kruispunt van de Oude Zeedijk met de Grote Beverdijkstraat af te draaien naar Oudekapelle.

De hoeve net ten zuiden van de betonnen post, met Ferme Bien Acquis aangeduid, wordt tijdens de oorlogsjaren versterkt met loopgraven, prikkeldraadversperringen en mitrailleurposten tussen de hoevegebouwen. Ferme Bien Acquis vormt door haar ligging tussen de Redoute du Beverdijk (ook wel Redoute du Canada genoemd) en de versterkingen bij de Appui Triangulaire – beiden zijn onderdeel van de 3me Ligne Ter – een complementaire versterking. Ten noorden van de hoeve loopt een verbindingsgang (boyau) richting front. De hoeve en omgeving kunnen gaandeweg ook via passerrellen en smalsporen bereikt worden. In en rond de hoeve worden meerdere functies (tijdelijk) ondergebracht, waaronder commandoposten, een observatiepost en een materiaaldepot.

Iets ten westen van onderhavige militaire constructie ligt La Chaumière, het hutje. Hier is (althans zeker in augustus 1918) een materiaaldepot voor de genie ingericht. Langs het noordelijk stukje van de Bien Acquisstraat loopt een smalspoor, komende van de Cayennestraat en lopende richting de 3me Ligne Ter en verder oostwaarts. Net ten zuiden van de betonnen post loopt de Passerelle de la Baïonnette.

In deze omgeving staan tijdens de oorlog veel batterijen opgesteld. Ook tegenover de militaire post, aan de overzijde van de Bien Acquisstraat, wordt artillerie de renfort (ter versterking) opgesteld, meer bepaald kanonnen van 75cm. Mogelijk dient de betonnen post als commandopost of manschappenverblijf voor deze batterijen. Ter hoogte van de constructie is een telefoonpost voorzien.

Beschrijving

Vrijstaande bovengrondse betonnen militaire constructie op betonnen fundering. De constructie heeft een rechthoekig grondplan van H. 200 x L. 620 x Br. 340cm. Het dak is ongeveer 90cm dik en nagenoeg vlak. De constructie is opgetrokken uit beton, dat aan de buitenzijde gegoten is tegen een bekisting van langwerpige betonnen tegels. Hier en daar zijn ronde ijzers zichtbaar, die deze betonnen tegels verankeren.

Aan westelijke zijde zitten twee lage deuropeningen met een maximale hoogte van 95cm. Deze muur is 65cm dik. De andere zijden zijn gesloten. De bovenkant van de deuropening is verstevigd met ijzeren profielen. Ook het plafond van de binnenruimte is verstevigd met ijzeren profielen.

  • DOCUMENTATIECENTRUM IN FLANDERS FIELDS MUSEUM, Collectie militaire stafkaarten, Duitse militaire stafkaart Batteriekarte f.d. Gruppe Nord (Nördl. Teil) Blatt XXVIII, 10/10/1918.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Collectie militaire stafkaarten, Belgisch militaire stafkaart Etat des travaux Belges - Plan Directeur Armée Belge, 25/1/1917.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Collectie luchtfoto's Eerste Wereldoorlog, Ferme Bien Acquis, 9/8/1918.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Fonds 1ste Legerafdeling, nr. 1821/2-11, Plan d’Emploi de l’Artillerie – Croquis N° 6 (1 D.A.), s.d.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Fonds 4de Legerafdeling, doos 40, plan met aanduiding materiaaldepots genie, 30/8/1918; doos 41, map ie de Renfort Dixmude, december 1915 – mei 1916: kaart met artillerieposities; map 4 D.A. Secteur de Dixmude de décembre 1915 à mai 1916: Documents réçus de 6 D.A. Travaux Artillerie: Liste des numéros des postes, 20/11/1915; map 10A Secteur de Dixmude, document 4 D.A., Etat-Major, Ier Bureau, Plan de défense de la zone de Dixmude – Nieucappelle, 25/8/1918; doos 42, map 6826 4 D.A. Dixmude, plan Organisation défensive des 3ièmes lignes bis et ter, s.d.; map 6829 Croquis Dixmude: plan 20e Regt. De Ligne E.M., Sous-Secteur du Bien Acquis. Liaisons optiques, juli 1918.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Fonds 5de Legerafdeling, doos 31, map Défense du secteur de Dixmude - Documents du C.A.S. - Documents tactiques Octobre 1917 à Mars 1918 - Dossiers du groupes de renfort, plan Plan de défense Croquis 9, s.d.; doos 32, Plan Directeur (5 D.A.), 15/2/1918.

Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen 4.001/32003/117.1, Belgische militaire post (WO I) Bien Acquisstraat zn (DECOODT H., 2012)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Decoodt H. 2012: Belgische militaire post [online], https://id.erfgoed.net/teksten/370644 (geraadpleegd op ).


Belgische militaire constructie ()

In de bocht van de straat gelegen Belgische militaire constructie, vermoedelijk een schuilplaats uit de Eerste Wereldoorlog. Rechthoekig betonnen volume onder plat dak opgetrokken in betonblokken (zogenaamde nougats). Gesloten voorzijde (oostzijde) en twee deuropeningen aan de westzijde uitgevend op één ruimte.

  • Inventarisatie van Relicten uit de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek (Provincie West-Vlaanderen, "Oorlog en Vrede in de Westhoek", en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen).

Bron: MISSIAEN H. & VANNESTE P. met medewerking van GHERARDTS F. & SCHEIR O. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Diksmuide, Deel I: Deelgemeenten Diksmuide, Beerst, Esen, Kaaskerke, Keiem en Lampernisse, Deel II: Deelgemeenten Leke, Nieuwkapelle, Oostkerke, Oudekapelle, Pervijze, Sint-Jacobskapelle, Stuivekenskerke, Vladslo en Woumen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL18, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Vanneste, Pol; Missiaen, Halewijn
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Vanneste P. & Missiaen H. 2005: Belgische militaire post [online], https://id.erfgoed.net/teksten/78435 (geraadpleegd op ).


Belgische schuilplaats Bien Acquisstraat (Oostkerke - WOI) ()

Locatie

Vrijstaande, bovengrondse betonnen constructie, gelegen in een weide langs de Bien Acquisstraat, op circa 3500m ten westen van de IJzer en circa 1500m ten zuiden van Oostkerke, op de grens met Oudekapelle, nabij de hoeve Bien Acquis. De omgeving is vlak en bestaat uit weiland. In de nabije omgeving zijn nog diverse betonnen constructies aanwezig.

Historische achtergrond

Het gaat hier hoogstwaarschijnlijk om een Belgische schuilplaats, gelegen achter de Belgische 1ste linie op zo'n 3 km ten westen van Diksmuide.

Beschrijving

Rechthoekige, betonnen constructie (circa H. 200 x L. 620 x D. 340cm), opgebouwd uit betonblokken (nougats). Het dak is vlak en circa 90cm dik.

De voorzijde, georiënteerd naar het O, is gesloten. De achterzijde, naar het W gericht, bevat 2 deuropeningen (circa H. 95 x Br. 75 x D. 65 cm).

Deze 2 deuropeningen geven uit op 1 ruimte. Het plafond is verstevigd met ijzeren staven.


Bron: DECOODT H. & BOGAERT N. 2002-2005: Inventarisatie van het Wereldoorlogerfgoed in de Westhoek, project in opdracht van de provincie West-Vlaanderen, “Oorlog en Vrede in de Westhoek”, en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen.
Auteurs:  Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Decoodt H. & Bogaert N. 2003: Belgische militaire post [online], https://id.erfgoed.net/teksten/195648 (geraadpleegd op ).