Teksten van Oorlogsgedenkkapel toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van de IJzer

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78445

Oorlogsgedenkkapel toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van de IJzer ()

De oorlogsgedenkkapel werd in 1924 opgericht ter nagedachtenis van de militaire en burgerlijke oorlogsslachtoffers van Oostkerke. Ze is gewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van de IJzer, getuige hiervan het bas-reliëf met opschrift en afbeelding boven het portaal.

De eenbeukige kapel met leien bedaking en driezijdige koorsluiting is schuin tegenover de rooilijn geplaatst, op de hoek van de Oostkerkestraat en het nieuwe Sint-Veerleplein (dorpsverplaatsing). De kapel is aan weerszijden geflankeerd door nutsgebouwtjes, in een stompe hoek met de kapel. De blinde muurtjes ervan zijn afgelijnd door een gootlijst op klossen, en voorzien van ingemetselde gedenkplaten, met de namen van de slachtoffers en de volgende opschriften: "Oostkerke - het dankbare Vaderland aan de Gesneuvelden van Oostkerke 1914-1918" en "Oostkerke -duurbare gedachtenis der Burgerlijke slachtoffers".

De voorgevel van de kapel is uitgewerkt als een geelbakstenen tuitgevel met aandaken op schouderstukken. Het geprofileerde spitsboogportaal is in het timpaan voorzien van een dubbele banderol met opschrift "Heilige Maria Koningin van Vrede Bescherm Oostkerke" en daarboven een bas-reliëf in similisteen met opschrift in ingekleurde letters "Onze-Lieve-Vrouw van de IJzer BVO" en voorstelling van Maria met het kindje Jezus op stoel. In een medaillon (rechts boven) is een klimmende leeuw afgebeeld, golven onder de stoel symboliseren de overstroomde IJzervlakte. Het beeldhouwwerk is uitgevoerd door de Ieperse beeldhouwer Th. Cremer, confer signatuur op het timpaan. Het portaal is ingevuld met sierlijke rechthoekige poortvleugels met smeedijzeren beslag.

Het bepleisterde interieur is overwelfd door een houten straalgewelf met gordelribben. Het glasraam stelt een engel voor die een eredoek spreidt met opschrift "Moeder van bermhertigheid", gesigneerd en gedateerd "Camille Wybo 1924". Boven de toegang is een banderol geschilderd met opschrift "Genadige Jesus geef hen uw vrede". De verzorgde neogotische houten altaartafel (onder het glasraam) rust op gesculpteerde zuiltjes. De achterwand van het altaar is uitgewerkt met een roosmedaillon en flankerende spitsboognissen. Links en rechts van het glasraam vormen twee sierlijke houten mementokaders met portretmedaillons van de gesneuvelde burgers en militairen een symmetrisch ensemble. Eén medaillon herdenkt de onbekende soldaten, confer opschrift "Aan de onbekende soldaten hier begraven". Een gips van het bas-reliëf Onze-Lieve-Vrouw van de IJzer in de voorgevel is tegen de zijmuur bevestigd.

  • VANNESTE P. 2015: Wederopbouw van dorpskerken tussen Diksmuide en Nieuwpoort. Oorlogstrauma en kunsthistorische erfenis, Monumenten & Landschappen 34.5, 18-41.
  • VINDEVOGEL P. 2004: Blik op een polderdorp ... Oostkerke, Koekelare.

Bron: Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier 4.001/32003/147.1, Het ensemble van de Sint-Veerleplein, de pastorie en de gedenkkapel als monument, het Sint-Veerleplein als dorpsgezicht.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Oorlogsgedenkkapel toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van de IJzer [online], https://id.erfgoed.net/teksten/203320 (geraadpleegd op ).


Kapel ()

Kapel toegewijd aan de "ONZE-LIEVE-VROUW VAN DEN IJZER", zie opschrift. Opgericht in 1924 ter nagedachtenis van de militaire en burgerlijke slachtoffers van Oostkerke van de Eerste en naderhand van de Tweede Wereldoorlog. Eenbeukige tegenover de rooilijn schuingeplaatste kapel. Langs weerszijden als hoekoplossing geflankeerd door een korte blinde muur met twee ingemetselde gedenkplaten, respectievelijk met de namen van de slachtoffers en de volgende opschriften "Oostkerke - het dankbare Vaderland aan de Gesneuvelden van Oostkerke 1914-1918" en "Oostkerke - duurbare gedachtenis der Burgerlijke slachtoffers". Voorgevel als geelbakstenen tuitgevel met aandaken op schouderstukken. Geprofileerde spitsboogvormige toegang met in het timpaan een banderol met het opschrift "HEILIGE MARIA KONINGIN VAN VREDE BESCHERM OOSTKERKE" en daarboven bas-reliëf in simili met de voorstelling van Maria met het kindje Jezus, uitgevoerd door de beeldhouwer Th. Cremer (Ieper), gesigneerd. Bewaard houtwerk.

Eenvoudig bepleisterd interieur en houten spitstongewelf. Glasraam met engel en het opschrift "MOEDER VAN BERMHERTIGHEID". Boven de toegang geschilderde banderol met het opschrift "GENADIGE JESUS GEEF HEN UW VREDE".

  • Inventarisatie van relicten uit de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek (Provincie West-Vlaanderen, "Oorlog en Vrede in de Westhoek", en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen).
  • JACOBS M., Zij die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, Deel 2, Brugge, 1996, p. 298.

Bron: MISSIAEN H. & VANNESTE P. met medewerking van GHERARDTS F. & SCHEIR O. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Diksmuide, Deel I: Deelgemeenten Diksmuide, Beerst, Esen, Kaaskerke, Keiem en Lampernisse, Deel II: Deelgemeenten Leke, Nieuwkapelle, Oostkerke, Oudekapelle, Pervijze, Sint-Jacobskapelle, Stuivekenskerke, Vladslo en Woumen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL18, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Vanneste, Pol; Missiaen, Halewijn
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Oorlogsgedenkkapel toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van de IJzer [online], https://id.erfgoed.net/teksten/78445 (geraadpleegd op ).


Kapel voor de militaire en burgerlijke slachtoffers (Oostkerke - WOI-WOII) ()

Locatie

Op de hoek van het Sint-Veerleplein en de Oostkerkestraat, naast het huisnummer 1. Niet ver van de kerk die een mooie toegangsweg heeft geflankeerd door grote bomen en pittoreske gevels.

Historische achtergrond

Deze kapel werd ingewijd door monseigneur G.J. Waffelaert in september 1924. De bouw gebeurde in opdracht van de gemeente en werd ook door haar betaald. In deze kapel hingen vroeger twee schilderijen van de hand van kunstschilder A. Blomme. Zij stelden Oostkerke vóór en na de oorlog voor. Deze schilderijen berusten nu bij de families Delputte en Verstraete.

Beschrijving

Kapel in neogotische stijl, uitgevoerd in gele baksteen met brede voorgevel en topgevel met schouderstukken. De twee zijgevels vormen een stompe hoek met de voorgevel en lopen parallel met de rooilijn. De voorgevel heeft een spitsboogvormige toegang met geprofileerde omlijsting, houten, rood geschilderde, deur, een versierd boogveld uit witte natuursteen en een spitsboogvormige nis met een reliëfvoorstelling uit witte natuursteen. Ze stelt Maria voor, tronend op een zetel met een hoge leuning, die zich naar het kind Jezus toewendt. In een medaillon staat een klimmende leeuw afgebeeld. Onder deze voorstelling: 'O.L. Vrouw van den Ijzer B.V.O.'.

Verder op de voorgevel: in het boogveld onder deze voorstelling, een dubbele tekstbanderol 'Heilige Maria koningin van vrede bescherm Oostkerke'.

Op de twee zijgevels, twee gedenkplaten uit witte natuursteen, bekroond met een geprofileerde bakstenen omlijsting op kraagstenen. Op de linkerzijgevel boven de tekstplaat het Belgische wapenschild met 'België' op het banderol, op de eigenlijke plaat aan de vier hoeken versierd met klimmende leeuwtjes in reliëf, 'Oostkerke', 'Duurbare gedachtenis der Burgerlyke slachtoffers', de namen van de slachtoffers, niet alfabetisch gerangschikt,'R.I.P.', '1914-1918', één naam van 1940-1945. Op de rechterzijgevel boven de tekstplaat het wapenschild van West-Vlaanderen met 'West-Vlaanderen' op de banderol, op de eigenlijke plaat aan de vier hoeken versierd met leeuwtjes 'Oostkerke', 'Het dankbare Vaderland aan de Gesneuvelden van Oostkerke', 'R.I.P.', '1914-1918', de namen van de slachtoffers niet alfabetisch gerangschikt. In de kapel een raam met glas in lood met de voorstelling van een engel, die een banderol vasthoudt 'Moeder van Barmhartigheid'.

Hoogte 708 cm x breedte 826 cm (geprojecteerde breedte) x diepte ± 550 cm

Uitvoering: Th. Cremer, Sculpteur Ypres (Onze-Lieve-Vrouwbeeld) (gesigneerd).

  • JACOBS M. 1996: Zij, die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, deel 2, Brugge.

Bron: WOI Relict (283): Kapel voor de militaire en burgerlijke slachtoffers (Oostkerke - WOI-WOII)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Oorlogsgedenkkapel toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van de IJzer [online], https://id.erfgoed.net/teksten/195661 (geraadpleegd op ).