Teksten van Frans-Arabische bunker

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78461

Frans-Arabische bunker ()

Frans-Arabische bunker, gelegen tussen de Belgische eerste en tweede verdedigingslinie van de Eerste Wereldoorlog, circa 3 kilometer ten noordwesten van het front.

De bunker bestaat uit een betonnen gedeelte (noordoostzijde) en een bakstenen gedeelte (zuidwestzijde). De inscripties "7/A-3e OB - 1918" (zuidoostzijde) verraden de bouwers van het betonnen gedeelte: de 3de batterij Houwitsers, die behoorde tot het 7de artillerieregiment van de 1ste Belgische legerdivisie. Deze eerste legerdivisie was in de sector Oudekapelle aanwezig tussen 21 december 1917 en 23 maart 1918, en tussen 17 april 1918 en 28 juni 1918.

Aan het betonnen gedeelte is een bakstenen gedeelte aangebouwd. De oosterse spitse hoefijzerboog boven de deuropening waarin het Arabische opschrift "ALLAH OH AKHBAR" is gekrast, wijst op tijdelijke aanwezigheid van Arabische manschappen die 'als onderdanen' deel uitmaakten van het Franse leger. Deze manschappen hebben de boog gemaakt (gecementeerd) en de inscripties erin gekrast. Vermoedelijk heeft deze militaire constructie gefungeerd als commandopost. Mogelijk diende het bakstenen gedeelte als een vrij comfortabele schuilplaats en slaapgelegenheid (ook de zekeringskast wijst op een luxe waar de modale soldaat geen aanspraak kon op maken). De bakstenen constructie (circa 8 meter lang) camoufleerde tevens de betonnen constructie (circa 5 meter lang).

Het betonnen gedeelte heeft een naar het noordoosten lichtjes schuin aflopend plat dak van circa 90 centimeter dik. Witgekalkte binnenmuren, bewaarde houten balken. Het bakstenen gedeelte (muren circa 26 cm dik) heeft een boogvormige dakconstructie met de grote golfplaten of 'olifantenplaten' (slechts deels bewaard). Dit gedeelte was oorspronkelijk in drie ruimtes ingedeeld, enkel de westelijke tussenmuur met deuropening is bewaard.

  • Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg West-Vlaanderen, Cel Monumenten en Landschappen, archief nr. 732. (inhoudelijk dossier Oudlandpolders van Lampernisse)
  • Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg West-Vlaanderen, Cel Monumenten en Landschappen, archief nr. 1757, 1763.
  • Inventarisatie van Relicten uit de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek (Provincie West-Vlaanderen, "Oorlog en Vrede in de Westhoek", en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen).

Bron: MISSIAEN H. & VANNESTE P. met medewerking van GHERARDTS F. & SCHEIR O. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Diksmuide, Deel I: Deelgemeenten Diksmuide, Beerst, Esen, Kaaskerke, Keiem en Lampernisse, Deel II: Deelgemeenten Leke, Nieuwkapelle, Oostkerke, Oudekapelle, Pervijze, Sint-Jacobskapelle, Stuivekenskerke, Vladslo en Woumen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL18, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Vanneste, Pol; Missiaen, Halewijn
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Vanneste P. & Missiaen H. 2005: Frans-Arabische bunker [online], https://id.erfgoed.net/teksten/78461 (geraadpleegd op ).


Frans-Arabische bunker Grote Beverdijk (Oudekapelle - WOI) ()

Bovengrondse, vrijstaande militaire constructie in een weide langs de Grote Beverdijkstraat, 1 km ten noordwesten van Oudekapelle. Aan de overkant van de straat staat een tweede militaire constructie. De omgeving is vlak.

Historische achtergrond

Deze constructie, bestaande uit een bakstenen en betonnen gedeelte, lag tussen de 1ste en 2de Belgische verdedigingslinie, zo'n 3km ten noordwesten van het front verwijderd. De inscripties “7/A – 3e Ob – 1918” verraden de bouwers van het betonnen gedeelte: de 3de batterij Houwitzers (105mm), die behoorde tot het 7de artillerieregiment, dat op zijn beurt behoorde tot de 1ste Belgische legerdivisie. De 1ste legerdivisie was in de sector van Nieuwkapelle aanwezig tussen 21 december 1917 tot 23 maart 1918 en tussen 17 april 1918 tot 28 juni 1918. In die maanden moet het betonnen gedeelte geconstrueerd zijn.

Het bakstenen gedeelte aan de zuidwestkant van de constructie verhult echter een heel merkwaardig detail: een spitse hoefijzerboog, waarin Arabische tekens gekrast zijn. De vrije vertaling hiervan zou luiden: 'Er is geen grotere god dan Allah. Als je in Allah gelooft, zal je zegevieren zoals de zege over Tadmoor en Namar'. Dit wijst op een tijdelijke aanwezigheid van Arabische manschappen, die 'als onderdanen' deel uitmaakten van het Franse leger en dus ook in de omgeving van Oudekapelle gekantonneerd werden.

Vermoedelijk heeft het bouwsel gefungeerd als commandopost. Het bakstenen gedeelte kon fungeren als een vrij comfortabele schuilplaats (met ruimte voor slaapgelegenheid). Tegelijk camoufleerde het bakstenen gedeelte de betonnen constructie. Ook de aanwezigheid van een zekeringskast duidt op luxe, die normaal gezien niet aan de modale soldaat besteed was.

Beschrijving

Bovengrondse militaire constructie, bestaande uit een bakstenen gedeelte aan de zuidwestkant en een betonnen gedeelte aan de NO-kant. Het geheel meet bij benadering H. 220 x L. 770 x Br. 690cm.

Het dak van het betonnen gedeelte (circa L. 510 x Br. 420cm) is circa 90cm dik en loopt lichtjes af naar de noordoostkant toe. Het beton is gegoten tegen planken. Buiten, aan de ZO-kant, is de inscriptie "7/A - 3e Bie Ob - 1918" in het beton ingegrift.

Aan de zuidwestkant is 1 deuropening aanwezig met een spitse hoefijzerboog. In het boogveld zijn Arabische inscripties gekrast. In de noordwestkant is een toegemetste opening met eronder een ijzeren luik, waarin een zekeringsdoos zit. Binnenin zijn in de witgekalkte muren nog diverse houten balken in de muren aanwezig. In het plafond zijn 2 verluchtingspijpen aanwezig, met een diameter van circa 10cm.

Aan de zuidwestkant is een bakstenen gedeelte (circa L. 775 x Br. 265cm) aangebouwd, met muren die niet dikker zijn dan 26cm. Slechts een klein deel van de grote golfplaten ("olifantenplaten"), die het boogvormig dak vormden, zijn overgebleven.

Het bakstenen gedeelte was vermoedelijk in 3 ruimtes onderverdeeld, waarvan nu slechts de meest westelijke ruimte nog afgesloten is met een tussenmuur met deuropening. Aan de zuidwestkant heeft de linkse ruimte 1 vensteropening, het middengedeelte 2 vensteropeningen (waarvan 1 is toegemaakt) en 1 deuropening, en het rechtse deel 1 toegemaakte vensteropening.

  • DE ROO Niek 2000: De verbeelding van de Westhoek, Tielt, Lannoo, s.p.
  • VERBEKE R. s.d.: onuitgegeven nota’s.
  • Informatie en opmetingsplan van de Vlaamse Landmaatschappij (VLM)

Bron: WOI Relict (259): Frans-Arabische bunker Grote Beverdijk (Oudekapelle - WOI)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Decoodt H. & Bogaert N. 2003: Frans-Arabische bunker [online], https://id.erfgoed.net/teksten/195639 (geraadpleegd op ).