Bovengrondse militaire constructie op een hoek van een perceel, dat hoort bij Oudekapellestraat 16, de voormalige pastorie van Oudekapelle. De mitrailleurpost ligt aan de rand van het dorpscentrum, net ten westen van de Duikervaart. Op 200 meter ten zuiden van deze constructie ligt de betonnen versterking bij de hoeve Oude Zeedijk 11.

Historische beschrijving

Belgische mitrailleurpost in het dorpscentrum van Oudekapelle.

Eens de bewegingsoorlog tot een stilstand gekomen is aan de IJzer in het najaar van 1914 bouwt het Belgische leger talrijke verdedigingswerken uit in het vlakke hinterland. Er ontstaat een netwerk aan verdedigingsstellingen met loopgraven en verbindingsgangen, dat naarmate de oorlog vordert steeds fijnmaziger wordt. Graven is in het waterrijke polderlandschap nagenoeg onmogelijk, waardoor de verdedigingswerken opgebouwd dienen te worden. De weinige aanwezige gebouwen worden, daar waar mogelijk, in dit verdedigingsnetwerk ingeschakeld en versterkt tot hoofdkwartier, commandopost, point d’appui (steunpunt), redoute (schans), enz. Talrijke bakstenen of betonnen militaire constructies, vaak als abris aangeduid, worden in of tussen deze verdedigingslijnen of versterkte sites opgetrokken, ten behoeve van de infanterie, artillerie, genie of andere diensten. Deze militaire verdedigingswerken zijn bereikbaar dankzij de aanleg van bijkomende colonnewegen, pistes, smalsporen, enz.

Het militaire verdedigingsnetwerk is voortdurend in evolutie: terwijl de verdedigingswerken steeds opnieuw dienen hersteld te worden, worden ook onafgebroken nieuwe verdedigingswerken opgetrokken en krijgen verdedigingslijnen andere benamingen of strategische functies toegedicht (bv. redoutes worden points d’appui of omgekeerd).

Gaandeweg kunnen aan het Belgische front ten noorden en ten westen van Diksmuide twee grote verdedigingslinies onderscheiden worden, elk bestaande uit meerdere verdedigingslijnen. De eerste verdedigingslinie omvat de eigenlijke frontlinie, met de voorposten in de geïnundeerde IJzervlakte en de eigenlijke eerste verdedigingslijn langsheen de voormalige spoorwegbedding Nieuwpoort – Diksmuide, tot iets ten noordwesten van de beruchte Dodengang. Vanaf hier loopt de Belgische eerste lijn tot aan Fort Knokke min of meer langs de westelijke oever van de IJzer. Parallel met deze frontlinie worden andere verdedigingslijnen uitgebouwd, met de zgn. 3me Ligne d’Armée (de legerstelling) als meest westelijke verdedigingslijn, min of meer lopende langs de Koolhofvaart en de Oude A-Vaart, tot net ten oosten van Lampernisse naar Nieuwkapelle en verder. De tweede, meest westelijke verdedigingslinie loopt grosso modo van Oostduinkerke over Veurne, langs het Lokanaal tot Pollinkhove.

Het dorp Oudekapelle wordt uitgebouwd tot een point d'appui, een steunpunt van de 3me Ligne Ter. Deze verdedigingslijn komt van boven Oostkerke, buigt vervolgens af tot net achter de Grote Beverdijkvaart om vervolgens aan het kruispunt van de Oude Zeedijk en de Grote Beverdijkvaart af te draaien naar het centrum van Oudekapelle. Vervolgens loopt deze verdedigingslijn naar de IJzer, richting kilometerpaal 23 (bij Villa Marietta).

De 3me Ligne Ter bestaat uit een aaneenschakeling van steunpunten, die via loopgraven met elkaar verbonden worden.  Het Point d’Appui d’Oudecappelle ligt tussen het Point d’Appui des 4 Canaux (kruispunt Oude Zeedijk met Grote Beverdijkvaart) en het Point d’Appui du Bourgmestre (huidig Oude Zeedijk 11). Bij deze laatste hoeve is vandaag de dag ook een militaire constructie uit de oorlog bewaard gebleven.

De mitrailleurpost maakt deel uit van het steunpunt Oudekapelle. De constructie is opgetrokken in de tuin van de voormalige pastorie. Gepositioneerd in de zuidoostelijke hoek van het steunpunt en voorzien van meerdere schietgaten is getracht om een zo maximaal mogelijk bereik voor de mitrailleurpost in zuidelijke en oostelijke richting (cf. frontzijde) te realiseren.

Georges Beel, een student en oorlogsvrijwilliger die ingelijfd is bij de genie van de Tweede Legerafdeling, schrijft in zijn dagboek dat er in oktober 1915 in het dorpscentrum van Oudekapelle veel "Block-haus" in gewapend beton worden opgetrokken. Oudekapelle wordt uitgebouwd tot een "véritable forteresse" aldus Beel, waarmee hij de inrichting van het dorp tot een steunpunt bedoelt. De "Blockhaus" van gewapend beton in de tuin van de pastorie op een foto van Beel uit oktober 1915 stemt wellicht niet overeen met de bewaarde mitrailleurpost. Mogelijk betreft de constructie op zijn foto de constructie die op militaire luchtfoto's te zien is in de voortuin van de pastorie.

De mitrailleurpost is nog niet te zien op een luchtfoto van 10 september 1915, wel op militaire luchtfoto’s van mei en juni 1917. Het lijkt goed mogelijk dat de mitrailleurpost opgetrokken is bij de uitbouw van het dorpscentrum van Oudekapelle tot steunpunt in oktober 1915, zoals Beel beschrijft. De constructie wordt naderhand goed gecamoufleerd, daar de mitrailleurpost op een luchtfoto van 31 oktober 1917 nauwelijks waarneembaar is.

Beschrijving

Bovengrondse betonnen militaire constructie met veelhoekig grondplan. Het beton lijkt aan de buitenzijde te zijn gegoten tegen een houten bekisting.

Aan de zuidoostelijke zijde en de afgeschuinde zuidoostelijke hoek zitten drie schietgaten. Vermoedelijk zit aan de noordoostelijke zijde nog een vierde schietgat.

Aan de achterzijde zijn één of meerdere toegangen.