Gedenkzuil voor het 1ste en het 2de bataljon karabiniers-wielrijders, onderdeel van het "Onze-Lieve-Vrouwhoekje".

Blauwe hardstenen gedenkzuil naar boven toe verjongend met meervoudig geleed bovenstuk op zwaar geprofileerd voetstuk, opgesteld binnen een omheining van dito paaltjes en ijzeren staven. Op de zuil, opschrift in zwarte letters: "AUX MORTS DES 1ER ET 2E BONS DE CARABINIERS CYCLISTES" - "AAN DE GESNEUVELDEN VAN DE 1E EN 2E BONS KARABINIERS WIELRIJDERS". Op het voetstuk aan de voorzijde: bas-reliëf met de symbolische voorstelling van de strijd van de karibiniers-wielrijders en het opschrift "1914-1918". Aan de overige zijden: reliëf met bladerkrans en strik met de opschriften "REIGERSVLIET YSER", "RAPENBRUG WIPPELGEM" en "HAELEN ANVERS". Gesigneerd en gedateerd "ALBERT LEFORT, ARCHITECTE, 1926" en "CARRIERE WINCQZ, SOIGNIES".

Het gehucht Oud-Stuivekenskerke is op één kilometer ten westen van de IJzer gelegen, ten zuiden van het huidige Stuivekenskerke, in landelijk poldergebied.

Het Onze-Lieve-Vrouwehoekje, zoals het gehucht geheten wordt, bestaat uit de gedenkkapel 'Onze-Lieve-Vrouw der Zege', omringd door 41 gedenkstenen. Voor de kapel staan twee gedenkzuilen: links voor het 5de regiment Lansiers, rechts deze voor het 1ste en 2de bataljon Karabiniers-Wielrijders. Naast deze kapel staat de versterkte torenruïne, met bovenaan de oriëntatietafel, met gedenkplaten voor Mardaga en Lekeux en met vlakbij demarcatiepaal nr. 11. Achter de woning Oud-Stuivekens 4 staat een Belgische commandopost. De toegangsweg naast het gedenkkapelletje voor Delacave geeft uit op hoeve Goemaere, dat deels met gerecupereerde betonblokken is opgebouwd.

Historische achtergrond

De eervolle vermelding 'Reigersvliet' werden aan twee eenheden toegekend: het 5de regiment Lansiers en het 1ste en 2de bataljon Karabiniers-Wielrijders. Dit hadden ze gekregen naar aanleiding van hun wapenfeiten bij de gevechten bij de Grote Wacht Reigersvliet en de Grote Wacht Oud-Stuivekenskerke in maart 1918. Toen verdedigde de Cavaleriedivisie de sector Oud-Stuivekenskerke. Deze sector omvatte een stuk van twee kilometer aan de spoorweg, met daarvóór twee grote wachtposten ten oosten van de Reigersvliet: in het noorden Reigersvliet, in het zuiden Oud-Stuivekenskerke.

In de morgen van 6 maart 1918 werden beide grote wachtposten beschoten en daarna aangevallen. Bij Oud-Stuivekenskerke konden de mitrailleurs van de 2de compagnie van het 2de bataljon Karabiniers-Wielrijders de Duitse aanval breken. De stelling bleef behouden. Bij de Reigersvliet moesten de verdedigers wijken en kwam de stelling grotendeels in Duitse handen. Aangekomen versterking, waaronder twee pelotons patrouilleurs van de cyclisten (respectievelijk één van het 1ste en 2de bataljon), konden de verloren posten heroveren.

In de morgen van 18 maart 1918 kwam een nieuwe dubbele aanval. Bij Reigersvliet konden de verdedigers standhouden, een tegenaanval door het 5de regiment Lansiers kon de grote wachtpost ontzetten. Grote Wacht Oud Stuv werd bezet door de 3de compagnie van het 1ste bataljon Karabiniers-Wielrijders: door de Duitse druk moesten ze wijken. Door de tegenaanval van de 2de compagnie van hetzelfde bataljon werd Oud-Stuivekenskerke heroverd.

Het 1ste bataljon Karabiniers-Wielrijders had de eervolle vermelding “Haelen” verkregen na de Slag bij Halen op 12 augustus 1914 en “Wippelghem” (nabij Evergem) voor zijn aandeel in het gevecht op 2 en 3 november 1918. Het 2de bataljon had de eervolle vermelding “Rapenburg” gekregen voor de gevechten aan het Afleidingskanaal (oktober 1918). Beide bataljons verkregen de eervolle vermelding “Antwerpen” voor hun verdiensten bij de operaties bij Antwerpen (oktober – november 1914), de vermelding “Yser” voor hun rol in de Slag aan de IJzer (25-31 oktober 1914) en tenslotte “Reigersvliet” voor hun inzet gedurende de gevechten in de Grote Wacht Oud-Stuivekenskerke, maart 1918.

De gedenkzuil werd onthuld door de “Fraternelle des 2 Bataillons de Carabiniers-Cyclistes de la Campagne – Verbroedering van de 2 bataljons Karabiniers-Wielrijders van den Veldtocht” op zondag 23 september 1928.

De Karabiniers-Wielrijders, ook wel “Zwarte Duivels” genaamd, worden op het gedenkteken voorgesteld met een duivel, die met een tweetand op een wiel rijdt (symbool voor wielrijders), blazend op een waldhoorn (symbool van de karabiniers), in een vlammenzee (slagveld).

Beschrijving

Binnen een omheining met arduinen paaltjes en ijzeren staven staat een hardstenen zuil naar boven toe verjongend met meervoudig geleed bovenstuk en brede insnoering onder de top. Hij staat op een brede, rechthoekige basis en een zwaar geprofileerd voetstuk dat eveneens versmalt.

Op de zuil: op de voorkant 'Aux morts des 1er 2e Bons de Carabiniers Cyclistes' 'Aan de gesneuvelden van de 1e en 2e Bons Karabiniers Wielryders'; op het voetstuk: op de voorkant een reliëfvoorstelling met een duivel, met een tweetand rijdend op een wiel, blazend op een waldhoorn, temidden van vlammen, in reliëf '1914-1918'; op de linkerkant reliëf met bladerkrans en strik, 'Reigersvliet' en 'Yser'; op de rechterkant reliëf met bladerkrans en strik 'Rapenburg' en 'Wippelghem', op de achterkant 'Haelen' en 'Anvers'.

Uitvoering: Albert Lefort, architecte, 1926 (gesigneerd en gedateerd); Carrière Wincqz, Soignies (gesigneerd).

H. 420 cm x Br. 216,5 cm x D. 216,5 cm