Historische, omwalde hoeve "Vaucelleshof", waarvan de geschiedenis opklimt tot minimum de 16de eeuw, thans met voornamelijk 19de-eeuwse hoevegebouwen, gelegen op de grens met Lapscheure.

Historiek

De hoeve is tijdens de late middeleeuwen eigendom van de abdij van Vaucelles, de Noord-Franse cisterciënzerabdij die eertijds polders laat bedijken en wiens aanwezigheid op het grondgebied van Damme teruggaat tot de 13de eeuw. De abdij bezit naast het huis "Cranenburg" aan de voormalige Korenmarkt in het stadscentrum, verschillende hofsteden in de omliggende polders, die de abdij inkomsten leveren door onder meer kweek van schapen en handel in wol. Vermoedelijk circa 1275 schenkt Margaretha van Constantinopel de grond in de Nieuwe Polder te Lapscheure aan de abdij.
Op de kaart van Pieter Pourbus (1561-1571) wordt een omwalde site weergegeven met een poortgebouw en drie gebouwen. De losstaande hoevegebouwen worden in diverse configuraties weergegeven op 18de- en begin 19de-eeuwse ommelopers en kaarten met onder meer bijhorende moestuin en boomgaard; vermelding onder meer als "hofstede competerende t'clooster van Vauxelles..." Oudste, nog bestaande hoevegebouw is de huidige oostelijke stalvleugel, in oorsprong het woonhuis met opkamer, vermoedelijk opklimmend tot het laatste kwart van de 18de eeuw, doch in 1870 omgevormd tot stal. Op het primitief kadasterplan (1834) wordt een westelijke parallelle vleugel weergegeven. Circa 1861 bouw van de schuur centraal op het erf en bakhuis ten noordoosten van het oorspronkelijk woonhuis; laatst genoemde wordt uitgebreid met een oostelijke aanbouw. Circa 1870 worden zowel het bakhuis, de westelijke vleugel en de centrale schuur afgebroken; het woonhuis wordt omgevormd tot stal en het huidige woonhuis wordt aan de straatzijde opgetrokken, zie thans verdwenen jaartalsteen "1868". Tevens bouw van de grote schuurvleugel ten zuiden van het erf. In 1887 wordt een L-vormig bijgebouw ten zuiden van het woonhuis en het thans nog bestaande stalgebouw centraal op het erf gebouwd. In 1933 omvorming van het L-vormig bijgebouw tot villa als nieuw woonhuis bij de hoeve; tevens afsplitsing van een deel van het perceel. In 2000 onder meer vergroting van de zuidelijke schuurvleugel met een open schuur. Thans renovatie aan de gang van het woonhuis gebouwd in 1868.

Beschrijving

Hoeve met losstaande bestanddelen omheen deels gekasseid en onverhard erf; restanten van omwalling aan zuidzijde van het erf. Bakstenen toegangspijlers met natuurstenen bekroning; ijzeren hek.

Ten noorden van het erf woonhuis opgetrokken in 1868. Dubbelhuis van zes traveeën en twee bouwlagen, volgens L. Devliegher voorheen van één bouwlaag, onder schilddak (nok evenwijdig met straat; zwarte pannen). Geschilderde bakstenen lijstgevels met gebruik van arduin voor (nieuwe) onderdorpels. Getoogde muuropeningen; vernieuwd schrijnwerk met kleine roedeverdeling, schuiframen op begane grond. Oculi in zijgevels. Naar verluidt voorheen gevelsteen met jaartal "1868". Thans in renovatie.

Aan oostzijde, tot stal verbouwd voormalig 18de-eeuws woonhuis. Verankerde baksteenbouw onder zadeldak (nok loodrecht op straat; Vlaamse pannen). Voormalige woonkamer met behouden zoldering van moer- en kinderbalken.

Ten zuiden van het erf grote schuurvleugel (1870) met aan westzijde geïncorporeerd tweeledig wagenhuis, waarvan korfboogopeningen deels gedicht. Verankerde baksteenbouw onder overkragend zadeldak (nok evenwijdig met straat; Vlaamse pannen/golfplaten). Dubbele dwarsschuur met twee grote en twee kleine korfboogpoorten aan erfzijde; grote poorten voorzien van klinket. Sporen van dichtgemetselde muuropeningen. Aan oostzijde open schuur onder golfplaten bedaking als uitbreiding van 2000. Bewaard 19de-eeuws nokgebinte waarvan spantbenen rusten op bakstenen pilasters.
Centraal op het erf paardenstal (1887) : verankerde baksteenbouw onder zadeldak (nok loodrecht op straat; Vlaamse pannen) met aflijnende drieledige baksteenfries. Noord- en zuidgevel uitgewerkt als tuitgevels. Ovale muuropeningen met decoratieve roodbakstenen omlijsting; tevens kleine vierkante stalvensters (zijgevels), tweedelige staldeurtjes en rondbogige laaddeur (erfgevel).
Ten zuidwesten ervan, villa met rieten bedaking, gerealiseerd in 1933.