erfgoedobject

Hoeve met losse bestanddelen

bouwkundig element
ID
78753
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78753

Juridische gevolgen

Beschrijving

Historische hoeve met losstaande 17de -, 18de- en 19de-eeuwse bestanddelen langsheen de straat op oudere site.

Historiek

De site waarop de hoeve zich bevindt kent reeds een bebouwing in de 16de eeuw, weergegeven op kaart van Pieter Pourbus (1561-1571). 17de-eeuwse kaarten vermelden Jan Cauwels als eigenaar van de hoeve. Kaarten uit de tweede helft van de 18de eeuw tonen een woonstalhuis parallel met en langs de straat, met ten zuidoosten ervan een losstaande schuur, haaks op de weg georiënteerd; tevens een losstaande duiventoren midden op het erf. Ten westen ligt een moestuin; ten noorden en zuiden een boomgaard. In het laatste kwart van de 18de eeuw wordt het boerenhuis vermoedelijk uitgebreid aan noordzijde; de duiventoren wordt niet meer weergegeven op de Ferrariskaart (1770-1778). Eind 18de-begin 19de eeuw bouw van losstaand bijgebouw (stal) aan oostzijde van het erf. Met uitzondering van de bouw van een klein bijgebouwtje in 1887 ten noorden van het woonhuis, ondergaat de hoeve tot in de 20ste eeuw weinig veranderingen. Dan volgen enkele ingrijpende verbouwingen, onder meer verhogen van het woonhuis met een halve bouwlaag, integratie van de stal bij het woonhuis, dat een nieuwe aanbouw krijgt aan oostzijde (1979); afbraak van het kleine bijgebouw aan noordzijde; tevens uitbreiding van de schuur aan zuidzijde en van de losstaande stal. Eind jaren 1970-begin jaren 1980 worden nog losstaande bijgebouwen op het erf opgetrokken. De stal krijgt nog een kleine aanbouw in 1991. In 1999 en 2002 nog enkele uitbreidingen en nieuwe loodsen.

Beschrijving

Losstaande hoevegebouwen omheen erf, grotendeels aangelegd als grasperk met gekasseide stoepen. Poel aan straatzijde. Verharde erfoprit.
Aan en parallel met de straat, boerenhuis opklimmend tot de 17de-18de eeuw, voorheen met aansluitend stalgedeelte, thans geïntegreerd bij het woonhuis. Verankerde en witgekalkte baksteenbouw met gepekte plint van een en anderhalve bouwlaag onder zadeldak (nok evenwijdig met straat; Vlaamse pannen) met verspringende nokhoogte; opkamertravee aan westzijde. Zijgevels afgeboord door vlechtingen. Brede schoorstenen. Erfgevel voorheen gekenmerkt door twee klimmende dakvensters, thans ingewerkt in ophoging met halve bouwlaag. Bewaarde getoogde muuropeningen, waarnaast nieuwe en grotere openingen, onder meer na dichten van deur. Deels bewaard schrijnwerk met kleine roedeverdeling. Luiken. In westzijgevel van opkamer gedicht venster in korfboognis. Mosegat in oostzijgevel. Nieuwe lage aanbouw aan voormalige stal.
Het interieur van het boerenhuis bewaart onder meer twee schouwen, waarvan één bekleed met blauwe tegels in Delftse traditie.

Ten oosten van het erf, losstaande witgekalkte stal met gepekte plint onder zadeldak (Vlaamse pannen); bakstenen fries. Haaks ten zuiden van het woonhuis, losstaande schuur, thans ook in gebruik als stal. Verankerde baksteenbouw onder zadeldak, voorheen met rieten, later met pannen, thans met golfplaten afdekking. Dubbele inrit met grote rechthoekige poorten onder sleepdak en segmentbogige openingen waarin onder meer tweedelige staldeurtjes; luchtspleten.

Nokgebinte waarvan dakspant met schuine spantbenen dwarse steekschoren; pen- en gatverbinding. Balkkop met inscriptie : "LANDUYT EDMOND 1801 (?)". Ten noordwesten, recentere bruinbakstenen bijgebouwen onder zadeldak (nok evenwijdig met straat; Vlaamse pannen) met onder meer varkensstalletjes en inbreng van garage.
Verspreid over het erf nog enkele nieuwe loodsen.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207 : Mutatieschetsen, Damme, 1887/9, 1979/1, 1983/7, 1991/7, 1999/3, 2002/6.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 208 : Oorspronkelijk aanwijzende tabel, artikel 146.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 223 : Mutatiestaten, 1861/339-343, 1887/44-45, 1979/36-37, 1983/110, 1991/120, 1999/44-45, 2002/44-45.
  • Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium, Fototheek ACL, nr. B 145572 (1953).
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling kaarten en plannen Mestdagh, nr. 274: Figuratieve kaart van landerijen in de watering van de Stampershoek (secties 4 en 8), eigendom van het ambacht van de pelswerkers 'geseit Moffelmaeckers' uit Brugge, kopie gemaakt door PJ d'Herbe G.J.F. naar het origineel uit 1752, naar het landboek uit 1614, 1766.
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling kaarten en plannen Mestdagh, nr. 281a: Figuratieve kaart van een hoeve en landerijen, 'Stampershouck' genoemd, in de watering van de Stampershoek (secties 4 en 8), eigendom van Jacques van de Moere, gemaakt door J. Mabesoone, 1793.
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling kaarten en plannen Mestdagh, nr. 281b: Figuratieve kaart van een hoeve en landerijen, Stampershoek genoemd, in watering van de Stampershoek (secties 4-8), eigendom van Jacques van de Moere, gemaakt door J. Mabesoone, kopie naar 1793.
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling kaarten en plannen Mestdagh, nr. 285a: Figuratieve kaart van een hoeve en landerijen in wateringen van de Stampershoek (secties 4, 7) en Noord-over-de-Lieve (sectie 2-4), eigendom van J.-B. Willaeys uit Brugge, gemaakt door L.F. van de Pitte G.J. , 1810.
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling kaarten en plannen Mestdagh, nr. 285b: Figuratieve kaart van een hoeve en landerijen in wateringen van de Stampershoek (secties 4, 7) en Noord-over-de-Lieve (sectie 2-4), eigendom van Jean-Bapt. Willaeys uit Brugge, kopie mei 1810.
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling kaarten en plannen Mestdagh, nr. 286a: Figuratieve kaart van een hoeve en landerijen in wateringen van de Stampershoek (secties 1-4, 7, 8), Noord-over-de-Lieve (sectie 2-4), Sint-Jobspolder (sectie 23), eigendom van abt Jan Van der Stricht, gemaakt door J.A. Laurenz, naar de landboeken van C.J. Bouüaert en J.B. Maelstaf uit 1760, 1763.
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling kaarten en plannen Mestdagh, nr. 286b: Figuratieve kaart van een hoeve en landerijen in wateringen van de Stampershoek (secties 1-4, 7, 8), Noord-over-de-Lieve (sectie 2-4), Sint-Jobspolder (sectie 23), eigendom van abt Jan Van der Stricht, gemaakt door L.F. van de Pitte, naar C. Bouüaert en J.B. Maelstaf uit 1760, kopie van 1805.
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling kaarten en plannen Mestdagh, nr. 286c: Figuratieve kaart van een hoeve en landerijen in wateringen van de Stampershoek (secties 1-4, 7, 8), Noord-over-de-Lieve (sectie 2-4), Sint-Jobspolder (sectie 23), eigendom van abt Jan Van der Stricht, gemaakt naar de landboeken van C.J. Bouüaert en J.B. Maelstaf uit 1760, kopie circa 1800.
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling kaarten en plannen Mestdagh, nr. 288: Figuratieve kaart van een hoeve en landerijen, in watering van de Stampershoek (secties 4, 7, 10), eigendom van jonker Fr. Van Hamme, gemaakt door J.J. Rabaut, circa 1800.
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling Omlopers Jonckheere, nr. 1203: Kaartje van het 4de en 7de begin van de watering van Stampershoek, als bijlage in: Omloper van de parochie Sint-Catherine-buiten-Damme, 1ste-28ste begin, opgemaakt door François Verplancke, 1701.
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling Omlopers Jonckheere, nr. 12431(A): Kaart van de bezittingen van proost Van der Stricht in Sint-Catherine (vermoedelijk tweede helft 18de eeuw), als bijlage in: Omloper van de watering van Stampershoek, de 's Heer Pieter Boomspolder, gelegen te Sint-Catherine-buiten-Damme, de polder van Namen, gelegen te Lapscheure, opgemaakt naar onder andere een omloper van Joris van der Sleke van 1528, door G. Pasman, 1664.
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling Omlopers Jonckheere, nr. 12441(A): Kaart van de watering van Stampershoek (circa 1675), als bijlage in: Omloper van de watering van Stampershoek, 1ste-8ste, 9de-11de begin, van de 's Heer Pieter Boomspolder, gelegen te Sint-Catherine-buiten-Damme, kopie opgemaakt naar de respectievelijke omlopers van 1514, deze van Joris van der Sleke van 1528, deze van J. Danckaert van 1528, deze van Florens de Marissien van 1590, deze van Donaes vanden Bogaerde van 1530, door Hendrik de la Porte, 1654.
  • DEVLIEGHER L., Damme, in Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen, deel 5, Tielt, 1971, p. 173.
  • TERRYN C., De houten schuur van het Hof van Sijsele. Graanschuren in Damme en omstreken, Damme, 2005, p. 103.

Bron: CALLAERT G. & HOOFT E. met medewerking van SANTY P. & SNAUWAERT L. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Damme, Deel I: Stad Damme, Deelgemeenten Hoeke, Lapscheure en Moerkerke, Deel II: Deelgemeenten Oostkerke, Sijsele en Vivenkapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL17, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Hooft, Elise; Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve met losse bestanddelen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78753 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Damme

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.