erfgoedobject

Hoeve Bernaertsbilk

bouwkundig element
ID
78783
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78783

Juridische gevolgen

Beschrijving

Historische hoeve "Bernaertsbilk", genoemd naar een klein stukje Bernaertspolder dat zich ten noorden van de hoeve bevindt. Hoeve met losse 18de- en 19de-eeuwse bestanddelen op een onverhard erf dat tegen de straat aanligt en is afgezoomd met een haag. Centraal op het erf, haaks op de straat, boerenhuis aansluitend bij het langgeveltype door de ten westen geïncorporeerde stallen. Ten zuiden van de woning, schuur (haaks op het boerenhuis-stalvolume), waarachter loodsen uit het interbellum. Tegen de straat aan, een laag stalgebouw. Ten noorden van het boerenhuis, een bakhuis, stalgebouw en garage.

Historiek

Als site klimt deze hoeve op tot de 17de eeuw, met een eerste vermelding in een omloper van 1654. Kaartmateriaal van de 17de en begin 18de eeuw toont reeds de basisstructuur van twee haaks op elkaar geplaatste gebouwen, zijnde het boerenhuis en een schuur. Het volume van het bakhuis wordt op een kaart van 1771 reeds weergegeven, net als de schapenstal. Het Primitief kadasterplan van 1834 geeft de kern van het stalvolume bij de straat weer; dit wordt in 1878 tot zijn huidige volume uitgebreid. Tijdens het interbellum zou de drieledige loods achter de schuur opgetrokken zijn. In 1950 wordt de schapenstal met strooien bedaking afgebroken. In het derde kwart van de 20ste eeuw worden de andere kleine gebouwen gerealiseerd.

Beschrijving

Witgekalkt boerenhuis van vijf traveeën + twee opkamertraveeën onder pannen zadeldak (nok haaks op straat), het hooghuis is smaller dan het laaghuis en is gevat onder een zadeldak met hogere nok. Rechthoekige muuropeningen met luiken en houten schrijnwerk, dievenijzers weggehaald. Zijpuntgevel en achtergevel vernieuwd, moderne dakvensters. Links aansluitend, witgekalkte paardenstal met twee dakvensters met luikopeningen in rondboognissen. Verder aansluitend, rood bakstenen koeienstal met kleine muuropeningen.

Tweeledige dwarsschuur met geïncorporeerd wagenhuis en stallen. Bruine baksteenbouw met kenmerkende muurdammen als tegengewicht voor de in de muur gemetselde houten consoles van de aardgebinten. Gevat onder pannen zadeldak, overkragend bij de korfbogige schuurpoorten. Indrukwekkende gebinten. Lage stal tegen de straat in rode (zuidelijk, oudste gedeelte) en bruine baksteenbouw onder pannen zadeldak; noordelijke zijpuntgevel met in driehoek geplaatste duivengaten. Ten noorden van de woning, witgekalkt bakhuis met gepekte plint; baksteenbouw onder pannen zadeldak, voorzien van authentiek schrijnwerk met dievenijzers en bewaarde bakoven.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Lapscheure, 1878/3, 1938/2, 1952/1, 1957/2, 1968/I, 1975/2, 1980/2, 1986/1, 2000/7, 2001/2.
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling Omlopers Jonckheere, nr. 1244 - 2: Kaart van de parochie van Sint-Catherine-buiten-Damme, kopie opgemaakt naar de 16de-eeuwse omlopers, door Hendrik de la Porte (1654).
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling Omlopers Jonckheere, nr. 1244 -1: Kaart van de watering van Stampershoek (circa 1675).
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling Omlopers Jonckheere, nr. 1194: Vier kaarten, als bijlage in Omloper van de parochie Lapscheure, 1ste-46ste beloop, kopie opgemaakt naar François Verplancke van 1735.
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling kaarten en plannen Mestdagh, nr. 2276a: Figuratieve kaart van de 'Beernaerts Polder', eigendom voor 2/3 van Jean de Suttere en voor 1/3 van abt Baut te Gent, 32 x 20 cm, opgemaakt door G.J. J.A. Laurenz (1765).
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling kaarten en plannen Mestdagh, nr. 2276b: Figuratieve kaart van de 'Beernaerts Polder', eigendom voor 2/3 van Jean de Suttere en voor 1/3 van abt Baut te Gent, 32,3 x 20,2 cm, opgemaakt door G.J. L.F. Van de Pitte (1799), naar de kaart van J.A. Laurenz van 1765.
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling kaarten en plannen Mestdagh, nr. 658a: Figuratieve kaart van een hofstede en landerijen in de wateringen van O.L.V. Polder, Polder van Namen, 101 x 191 cm, opgemaakt door L.F. Van de Pitte (juni 1801), naar de kaart van P. Gilliodts uit 1771.
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling kaarten en plannen Mestdagh, nr. 658b: Figuratieve kaart van een hofstede en landerijen in de wateringen van O.L.V. Polder, Polder van Namen, ... , 58,7 x 103,4 cm, opgemaakt door P. Gilliodts junior (19de eeuw), naar de meetgegevens van Oct. van Marissiën uit 1771.
  • Rijksarchief Brugge, Fonds Watering van Blankenberge, nr. 938: Kaart van een hofstede gelegen te Lapscheure en Damme, in het bezit van de Nieulant - de Man (19de eeuw).
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, deel I, Brugge, 1914, kl. 845.
  • TERRYN C., De houten schuur van het Hof van Sijsele. Graanschuren in Damme en omstreken, Damme, 2005, p. 95.

Bron: CALLAERT G. & HOOFT E. met medewerking van SANTY P. & SNAUWAERT L. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Damme, Deel I: Stad Damme, Deelgemeenten Hoeke, Lapscheure en Moerkerke, Deel II: Deelgemeenten Oostkerke, Sijsele en Vivenkapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL17, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Hooft, Elise; Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve Bernaertsbilk [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78783 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Damme

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.