erfgoedobject

Dorpswoning

bouwkundig element
ID
78829
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78829
Dit erfgoedobject heeft geen erfgoedwaarde meer. De erfgoedwaarden waarom we het object opnamen in de inventaris, zijn niet meer aanwezig, bijvoorbeeld door verbouwing of sloop.

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Dorpswoning
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Gelegen aan de hoek met Lieveberm. Authentieke 18de-eeuwse dorpswoning met voortuin en achtergelegen erfje, gelegen ten noorden van de vroegere Moerkerkebrug over de Lieve, waarnaar de voorgevel is gericht. De toegang tot de woning ligt hoger dan het huidige straatniveau, wat naar het niveau van de vroegere brug kan verwijzen. Hoofdgebouw onder mansardedak haaks op de Moerkerkebrugstraat, met muurankers in de zijgevel "1773" gedateerd. Links aansluitend, een lager bakstenen stalvolume onder zadeldak. Haaks achter de woning, lage aanbouw eveneens onder zadeldak; dit volume is vermoedelijk ouder. De woning is grosso modo in deze samenstelling aangeduid op de Ferrariskaart (1770-1778), op het Primitief Kadasterplan (1834) en op de Atlas der Buurtwegen (1845). Oudere kaarten tonen twee evenwijdige volumes op deze plaats, die wellicht (deels) afgebroken werden voor een nieuwbouw in 1773 (zie muuranker).

Woning met voorgevel gericht op Lieveberm, omhaagde voortuin en klein erf met recent bijgebouw. Bruine, verankerde baksteenbouw van één bouwlaag en vier traveeën onder mansardedak (nok evenwijdig met Lieveberm); zijpuntgevels met aandaken, muurvlechtingen in linker zijpuntgevel, jaarankers in de rechter. Voor- en rechterzijpuntgevel gecementeerd; begin 20ste eeuw nog witgekalkt met gepekte plint (zie iconografisch materiaal). Voorgevel met rechthoekige muuropeningen met origineel schrijnwerk (rechter venster met kleine roedeverdeling) en luiken; deur in tweede travee met twee arduinen treden en een gedeeld bovenlicht. Een prentkaart van 1920 toont in de rechterhoek een tweede smalle deur, die verwijst naar de verdeling van het gebouw in twee woningen in 1901. Later is de deur verplaatst naar de zijgevel in de Moerkerkebrugstraat, naast deze deur een segmentbogig venster met luiken, twee kleine zoldervensters. Opkamer in de noordoostelijke hoek; kelderopening met diefijzers. Bewaarde indeling en aankleding van de kamers. Aan beide zijden van een gang, een vierkante kamer. De gang geeft uit op een ruime eetkamer, met rechts daarvan een keukentje waarin de trappen naar de opkamer en de kelder. In de noordwestelijke hoek, een plaats die vroeger als herberg werd gebruikt.

Aankleding van de kamers met rode en zwarte keramische tegels, eiken moer- en kinderbalken, bewaarde 18de-eeuwse opgeklampte en paneeldeuren. De leefruimtes zijn voorzien van mooie authentieke schouwen met geprofileerde schouwbalk, geflankeerd door ingebouwde kasten. In het herberggedeelte is de vloer vernieuwd. Twee "leuvense stoven" onderstrepen het authentieke karakter van deze ruimtes. Opkamer met rode bakstenen vloer en heel laag plafond. Indrukwekkende zolder onder mansardekap met twee gebintes.

Links aansluitend een bruine baksteenbouw met stalfunctie. Rechthoekige muuropeningen, deels gewijzigd, drie deuren naar varkensstallen in zijpuntgevel.

Haaks achter de woning, een lage aanbouw in de Moerkerkebrugstraat, vermoedelijk ouder dan de woning zelf. Witgekalkt volume van één bouwlaag en vijf traveeën onder een pannen zadeldak. Drie blinde traveeën; deur en beluikt venster verwijzen naar gebruik van het volume als aparte woning vanaf 1894. Dit volume bevat een haard waarin een bakoven is verwerkt; zwarte vloeren. Dakconstructie bestaat uit een sporenkap.

  • Rijksarchief Brugge, Verzameling kaarten en plannen Mestdagh, nr. 948: Figuratieve kaart van een hoeve en landerijen in watering Noord-over-de-Lieve (secties 5, 6, 8, 9, 11-15, 24 en 41) en watering Maldegemse Polder (sectie 6), eigendom van Jonker Jacques van Zuylen, 97,5 x 65,5 cm, gemaakt door P. Gilliodts, naar de kaart van J.A. Laurenz uit mei-juni 1751 (eind 18de eeuw).
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Moerkerke, 1887/14, 1894/5, 1901/6, 1910/6, 1919/1, 1942/3, 1973/1.
  • DEVLIEGHER L., De Zwinstreek, in Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen, deel 4, Tielt, 1970, p. 139 (Brugstraat nr. 16).
  • RAU J., Het Damme van toen en omgeving, Brugge, 1981, p. 92.
  • VAN POUCKE G., Archiefbeelden Damme, Gloucestershire, 2003, p. 53.

Bron: CALLAERT G. & HOOFT E. met medewerking van SANTY P. & SNAUWAERT L. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Damme, Deel I: Stad Damme, Deelgemeenten Hoeke, Lapscheure en Moerkerke, Deel II: Deelgemeenten Oostkerke, Sijsele en Vivenkapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL17, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Hooft, Elise; Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Dorpswoning [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78829 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Damme

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.