Hoeve " 't Oosthof", één van de bekendste en in de literatuur meest afgebeelde hoeves uit de streek rond Damme. De gaaf bewaarde 18de-eeuwse hoevegebouwen vormen een uiterst pittoresk ensemble in een uniek polderlandschap gevormd door de dijk en de vlakke polderweiden.

Historiek

De naam van de hoeve staat in relatie tot het "Westhof", en wijst de ligging van beide hoeves aan ten opzichte van het Kasteel van Oostkerke. Het Oosthof was in de feodale tijd eigendom van de Heren van Lembeke, die hun kasteel hadden in Monnikerede aan het Zwin, te situeren vlakbij de hoeve.

De huidige hoevegebouwen zijn 18de- en 19de-eeuws, de hoevesite zelf is echter nog ouder en klimt minimaal op tot de 16de eeuw, zie aanduiding op de kaart van Pieter Pourbus uit 1561-1571. Een eind-17de-eeuwse kaart toont vrij gedetailleerd de samenstelling van de hoeve in die tijd, namelijk boerenhuis met haaks aansluitende stallen in de zuidoostelijke hoek van het erf, met ten noorden daarvan twee losse bedrijfsgebouwen.
De ontwikkeling van de hoeve gedurende de 18de eeuw is duidelijk af te lezen op de gebouwen zelf: de gebouwen zijn gedateerd. Het woonhuis met een kenmerkend L-vormig grondplan is gebouwd in 1710. De aan de straatkant aansluitende stal is in 1715 gerealiseerd. Het bakhuis wordt opgetrokken op de plaats van een ouder gebouwtje in 1784. Kaartmateriaal toont aan dat ook de korte stalvleugel aan het boerenhuis een 18de-eeuwse constructie is en dat midden 18de eeuw een ruime schuur werd gebouwd. Deze schuur wordt in 1882 door een nieuwe lenteschuur vervangen, zie datering met muurankers. In het vierde kwart van de 20ste eeuw worden bij de bestaande hoevegebouwen nieuwe loodsen opgetrokken; met uitzondering van interne aanpassing van het woonhuis en heropbouw van een beschadigde zijpuntgevel van de stal, zijn de gebouwen intact bewaard.

Beschrijving

Hoeve met losstaande bakstenen bestanddelen onder pannen zadeldaken, op een langwerpig erf in de Oudlandpolders, tegen de noordkant van de Krinkeldijk aan. Ten westen van het erf, resten van een vroegere rechthoekige boomgaard.

Witgekalkt woonhuis in de noordwestelijke hoek van het erf, met kenmerkend L-vormig grondplan, aan beide eindes voortgezet met lagere stalvleugel. Klein ommuurd binnenerfje tussen boerenhuis en bakhuis. Erfgevel van drie lage traveeën, waarop de haakse aan de straat gelegen vleugel aansluit, bestaande uit twee lage en twee opkamertraveeën. De drie eindgevels van het huis zijn voorzien van muurvlechtingen. De linkerzijpuntgevel van het langs de straat gelegen laaghuis heeft drie ovale openingen en het jaartal "1710" in contrasterende bakstenen cijfers (recent wit geschilderd). Voorgevel opkamer door steunbeer gestut, tussen laag- en hooghuis een rondbogige beeldnis met zwarte bakstenen omlijsting, Mariabeeld achter glas. Licht getoogde muuropeningen, beluikte vensters met vernieuwd schrijnwerk, groen geschilderd; sinds de aankoop door de pachters in combinatie met geel. De vensters van de opkamer zijn beveiligd met diefijzers.

Aan erfgevel, aansluitende lage stalvleugel, witgekalkte erfgevel met gesloten karakter (kleine vierkante stalvensters), één travee is aangepast als woongedeelte.

Aan straatkant eveneens aansluitende stalvleugel. Rood bakstenen volume dat iets naar voor springt tegenover het woonhuis. Gesloten straatgevel afgeboord met rechte tandfries, rechterzijpuntgevel is met muurankers "1715" gedateerd. Deze zijgevel werd na beschadiging door aanrijding heropgemetseld, met behoud van enkele muurvlechtingen en blinde ronde opening in geveltop. Bij de opmaak van de inventaris door Devliegher in 1970 zijn de plaatsen voor de koeien door natuurstenen slieten van elkaar afgescheiden. Aan achtergevel, recente aanbouw.

Ten westen van het boerenhuis, aan de andere kant van een klein voorerf, het witgekalkte bakhuis. Dit gebouwtje is door een gevelsteen uit "1784" gedateerd en heeft muurvlechtingen. Typerende rechthoekige deuropening met afgeronde hoeken. Aanbouw onder lessenaarsdak.
Ten noorden van het erf, een schuur die in 1882 wordt gebouwd ter vervanging van een 18de-eeuwse schuur, jaarankers sieren lijstgevel aan erfzijde. Hoge bruine baksteenbouw onder pannen zadeldak, enkelvoudige dwarsschuur met hoge korfboogpoorten. Ten noorden, westen en oosten, ingesloten door recente bedrijfsgebouwen.