erfgoedobject

Kerkhof Sint-Martinuskerk

bouwkundig element
ID
78955
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78955

Juridische gevolgen

Beschrijving

Kerkhof, gelegen aan de zuidzijde van de Sint-Martinuskerk met toegang ten westen van de kerk. Heraangelegd eind 19de-eerste kwart van de 20ste eeuw, ter vervanging van het oud kerkhof dat voorheen gelegen is omheen de kerk en tot op de huidige steenweg reikte. Ingevolge de aanleg van het nieuwe kerkhof, wordt in 1929-1931 de oude onderpastorie vervangen door een nieuw gebouw, waarin thans de pastorie is ondergebracht. Kerkhoftoegang tussen de kerk (oost) en het voormalige, thans gerenoveerde, schoolgebouw (west), laatst genoemde opgetrokken in 1828 in de tuin van de vroegere pastorie. Lage bakstenen muurtjes voorzien van smeedijzeren hek; bakstenen toegangspijlers met natuurstenen afdekking waartussen fraai smeedijzeren hek versierd met gestileerde planten- en volkse motieven.
Gesloten geheel door ommuring, deels in baksteen, deels in beton, aansluitend op bebouwing aan oost- en westzijde. Aanleg getypeerd door rechtlijnige paden geplaveid met betondallen waartussen rechthoekige perken. Sporadische beplanting, onder meer lage haag aan lapidarium en verspreid enkele cipressen. Door de heraanleg zijn weinig oude graftekens bewaard gebleven; onder de 19de- en 20ste-eeuwse priestergraven onder meer de neoclassicistische arduinen stèle van Eerwaarde Heer Carolus Coppieters-Stockhove, pastoor te Sijsele van 1846 tot 1877 (†), oorspronkelijk vooraan op het kerkhof, opgegraven en verplaatst in de jaren 1955-1959. Tevens enkele bewaarde 19de-eeuwse gietijzeren kruisen. Verder 20ste-eeuwse graven, veelal uit de jaren 1930-1970 in vereenvoudigde art-deco- of (pseudo-)modernistische stijl, met gebruik van voornamelijk arduin en beton met inlegwerk van mozaïek of glas. Vermeldenswaardig zijn onder meer het grafteken Lievens († 1944) met reliëfsculptuur; het grafteken van Armand Vannevel († 1919), een traditioneel arduinen grafsteen met groot topkruis met graveerwerk; een grafteken met monumentaal kruis in rotswerk van Lous Lannoye († 1933) en het grafteken van letterkundige Medard Verleye. Tevens grafsteen van Daniel Coens, burgemeester van Sijsele en minister (1938-1992).
Ensembles : langs de westmuur laag omhaagd lapidarium waarvoor enkele gietijzeren kruisen en graven van oud-strijders, langs de oostmuur kinderbegraafplaats, aan de zuidzijde vrijstaande columbaria en laag omhaagde strooiweide; centraal priestergraven bij de calvarie; l.g. centraal gelegen op rotsstructuur met opschrift in natuurstenen plaquette "AVE CRUX/ SPES UNICA".

Gedenksteen voor de militaire slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, geplaatst in apart perk nabij de kerkhofingang. Bakstenen muur op arduinen plint onder zadeldak voorzien van overkragende, geprofileerde hardstenen kroonlijst en topkruis. Ingemetseld in de muur witmarmeren gedenkplaat omgeven door soort aediculum met gebogen fronton; voorstelling van eikenblad waarop een Belgische helm geplaatst is; in het boogveld bladerkrans tussen twee kanonnen met kanonballen en palmtakken.
In topgevelveld drie foto's in porselein; op de marmeren plaat opschrift, uitgehouwen en in vergulde letters : "HET DANKBARE SYSSEELE ALS/ HULDE AAN ZIJNE GESNEUVELDEN", "R.I.P.", de namen, niet alfabetisch. Onder steunbalk "1914 1918" waartussen wapenschild van Sijsele. Hoogte 299 cm x breedte 165 cm x diepte 55 cm.

  • JACOBS M., Zij die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, deel 2, Brugge, 1996, p. 357.
  • MAEGHE L.; RAMAN D. e.a., Kerkhoven van de stad Damme. Toestandsbeschrijving-Behoud graftekens, Heemkundige kring 't Zwin Rechteroever grondgebied Damme, 2005, p. 123-143.

Bron: CALLAERT G. & HOOFT E. met medewerking van SANTY P. & SNAUWAERT L. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Damme, Deel I: Stad Damme, Deelgemeenten Hoeke, Lapscheure en Moerkerke, Deel II: Deelgemeenten Oostkerke, Sijsele en Vivenkapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL17, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Hooft, Elise; Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kerkhof Sint-Martinuskerk [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78955 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.