Het oorlogsgedenkteken voor de militaire en burgerlijke doden van Houthulst staat langs de Markt (7de Artilleriestraat), op een grasperk in het verlengde van het Markthuis en vlakbij de kerk. In het centrum van Houthulst staan vele militaire oorlogsgedenktekens.
Historische beschrijving
De oprichting van dit oorlogsgedenkteken dateert van 1946. Het beeld werd ontworpen door Pierre Devos en werd gegoten door de gebroeders Batardy uit Brussel.
Door de houding van hoofd, armen en benen symboliseert "De stervende man" het troosteloze in vereniging met de dood. De haag van buxus is zowel een teken van zege als van vergankelijkheid.
Oorspronkelijk lag het beeld op een zware rechthoekige sokkel met bruine geglazuurde tegels bekleed, geplaatst op een bakstenen platform met drie treden en bovenaan afgewerkt met een hardstenen plaat. Het gedenkteken werd in 1993 gerestaureerd (Studiebureau Ir. G. Verschave - Sint-Andries-Brugge) en aannemer NV Coudron – Ieper). De bruine tegels werden vervangen door Italiaans marmer, het bakstenen platform door Franse witsteen.
Beschrijving
Het oorlogsgedenkteken voor de militaire en burgerlijke doden van Houthulst staat opgesteld in een grasperk nabij het Markthuis. Vlakbij het gedenkteken staan twee vlaggenmasten.
Op een platform uit Franse witsteen in de vorm van een kruis en in meerdere niveaus aangelegd en afgewerkt met buxushaagjes, staat een zware rechthoekige sokkel bekleed met bruin, gevlamd Italiaans marmer. Daarop is het bronzen beeld van een bijna naakte liggende man geplaatst. Tegen voor- en achterzijde van de sokkel hangen 2 bronzen platen.
Op de voorkant: 'Houthulst aan zyn helden 1914-1918', de namen. Op de achterkant: 'Houthulst aan zijn helden 1940 1945 Martelaren der Concentratiekampen', de namen, 'Gesneuvelden', de namen, 'Burgerlijke slachtoffers', de namen. Alle namen zijn ongeveer alfabetisch gerangschikt.
Hoogte 209 x Breedte 119 x Diepte 827 cm
Uitvoering: P. Devos, Batardy Frères, Bruxelles. Studiebureau Ir. G. Verschaeve St.-Andries-Brugge. Aannemer n.v. Coudron Ieper. Gerestaureerd in 1993. De Burgemeester Frans Breyne. De Secretaris Jocelyne Schacht (gesigneerd)
BACCARNE R. & STEEN J. 2002: Van het Vrijbos tot Roeselare. Eindoffensief 1918, s.l.
JACOBS M. 1996: Zij die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, deel 2, Brugge.
PAS W. & G. 2000: Biografisch lexicon plastische kunst in België. Schilders, beeldhouwers, grafici. 1830 – 2000, Antwerpen.
PIRON P. 1999: De Belgische beeldende kunstenaars uit de 19de en 20ste eeuw, Brussel.
Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier DW002435, Oorlogsgedenktekens te Houthulst (DECOODT H., 2009) Auteurs: Decoodt, Hannelore Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)