Gedenkzuil voor het 2de en 22ste Linieregiment, herinnerend aan het eindoffensief van 28 september 1918 bij het "Bos van Houthulst". Ook het pleintje waarop het gedenkteken - onthuld in 1946 - uitgeeft is genoemd naar het 22ste Linieregiment.

Monument van blauwe hardsteen, uitgevoerd door de gebroeders van Herreweghe (Gent, gesigneerd). Rondom het monument, laag ijzeren hekwerk.
Naar boven toe verjongende vierkante zuil op vierkante sokkel, piramidaal afgewerkt. Op de zuil, afbeelding van een zwaard met de punt naar beneden, voorts een bronzen palmtak met een lauwerenkrans en twee helmen, en de getallen "2" en "22". Voorts drie banderollen met de tekst "1914 - HAUTHEM STE MARGUERITE -1918 YSER-CLERCKEN-ANVERS", uitgevoerd in vlakreliëf. Op de sokkel is "22E" in reliëf.

Gelegen op het kruispunt van de Beukhoutstraat en de Klerkenstraat, op circa 450m ten westen van de kerk van Houthulst. Het plein wordt het '22ste Linieplein' genoemd. 

Historische achtergrond

Deze gedenksteen, onthuld in 1946, herinnert aan het 2de en het 22ste Linieregiment.

Voor het Eindoffensief werd de Legergroep Vlaanderen gevormd. De eerste fase was de inname van de Vlaamse heuvelkam van 28 september tot 4 oktober. Na een hevig bombardement, in de morgen van 28 september, konden de geallieerde troepen reeds de eerste Duitse stellingen veroveren.

Het 2de en het 22ste Linieregiment maakten deel uit van de 1ste Infanteriedivisie onder leiding van Generaal-Majoor Lambert, die deel uitmaakte van de Groepering Noord van de Legergroep Vlaanderen. Die 1ste Infanteriedivisie stond opgesteld rond de Kippe en moest de hoogte van Klerken tot Terrest veroveren. Het 22ste Linie opereerde ten zuiden van de weg Merkem-Houthulst en had als opdracht de dorpskom van Houthulst in te nemen. Het 3de Linie en het 2de Linie moesten de weg Klerken-Houthulst in handen krijgen. Het 2de Linie had de linkervleugel en moest de Terresthoogte ten noorden van Houthulst bezetten. Tegenover hen, tussen Klerken en Terrest lag slechts één Duits regiment, namelijk het 13de Beiers Infanterieregiment dat vocht vanuit mitrailleursnesten. In Terrest en Houthulst zelf lag het 39ste Beiers Infanterieregiment. Op het laatste nippertje arriveerde nog steun uit de 23ste Saksische Infanteriedivisie. Het 22ste Linie slaagde in de inname van Houthulst, maar het 2de Linie bereikte zijn doel niet door een oriëntatiefout. De verdiensten waren daarom niet minder. De 1ste ID boekte net als de andere divisies op 28 september zeven kilometer terreinwinst en had Houthulst veroverd. Haar verliezen waren echter navenant.

Beschrijving

Binnen een omheining met ijzeren paaltjes staat een vierkante sokkel op twee treden, hierop een gedrongen vierkante zuil, naar boven toe verjongend en piramidaal afgewerkt. Alles uit hardsteen.

Op de zuil: in vlakreliëf een zwaard met de punt naar beneden, in de vorm van een zwaard en daaronder een bronzen palmtak met lauwerkrans en twee helmen met de getallen '2' en '22', een oorlogskruis, een zwaard en drie banderollen '1914-Hauthem Ste Marguerite-1918 Yser-Clercken-Anvers'; op de sokkel: in reliëf '22E'.

H. 190 cm x Br. 300 cm x D. 490 cm

Uitvoering: Gebr. Van Herreweghe, Kerkhof, Gent (gesigneerd).